Berdinazar Hudaýnazarowdan goşgular

BERDINAZAR HUDAÝNAZAROWDAN GOŞGULAR

UMUMAN...

Belli bir adamyň adyny tutman,
Bellibir meseläň başyny çatman,
Bellibir nyşana çenemän-atman,
Gürledi umuman,
Gezdi umuman.

Saýlaman durmuşda anyk bir ugry,
Hiç zada çynlakaý ýakmady bagry.
Ne-hä dogry diýip,
Ne-de nädogry,
Işledi umuman,
Iýdi umuman.

Berilýän sylagmy,
jezamy ýa-da –
Parhy ýokdyr – ony makullar bada.
Muny ömür boýy edinip kada,
Ýylgyrdy umuman,
Güldi umuman.

Aňzakda üşemän, jöwzada ýanman,
Ne-hä bir ynanyp,
Ne-de ynanman,
Öz ömründe öz kellesin ulanman,
Ýaşady umuman,
Öldi... umuman.

MUŇA DURMUŞ DIÝERLER..

Işiň rowaçlananda
Kä kişiler begener.
Kän kişiler gynanar.

Görmedik bol - geçiber
Diýer eken köneler.

* * *

Bedew atlar kişňände
Eşek ony geňlärmiş.
Sebäbi eşek
diňe
Eşek sesin oňlarmyş.

Gülkä meňzeş kişňemek.
Aga meňzeş aňňyrmak.
Her kimde bir owaz bar,
Nämä gerek geň görmek.

* * *

Guş bar et iýdirerler,
Guş bar etin iýerler.
Her kimiň öz paýy bar,
Muňa durmuş diýerler.

* * *

Ýeriň diriligi yzgar diýerler.
Bizi adam edýän ygrar diýerler.
Ynsan bolsun, haýwan bolsun - ikisem
Rysgalyň yzynda ylgar diýerler.

Ylgamak üçinem kime-hä gündiz,
Kime-de garaňky gije berlipdir.
Ynsan üçin rysgal aňa-düşünjä,
Haýwan üçin gara güýje berlipdir.

NAMYS

Täze bir goşgyny okap otyrkam,
Köne waka düşdi birden ýadyma.
...Şahyň şahyrlary çagyrýanyny
Eşidenmiş uzakdaky padyman.

Eýdip-beýdip baýrak almak hyjuwy
Şol çopanyň gursagynda döräpdir.
Goşgy goşup uzak ýola düşensoň
Köşge çenli üç-dört günläp ýöräpdir.

Şeýleräk ekeni onuň maksady:
Bäsleşip saýraklaň, saýragy bilen,
Kimedir birine eden bergisin
Üzmekçi bolupdyr baýragy bilen.

Pähimli patyşa başyn atyplar
Diňländen soň padymanyň şygryny.
Gabagyn galdyryp, gözlerin süzüp,
Bir dem diňläp oturypdyr böwrüni.

Soň diýipdir: "Ynha ogul, baýragyň,
Bergiliň bar bolsa, bergiden bir çyk.
Ýöne şol öňküje käriň bilen bol,
Işiň rowaç bolsun, ýollaryň açyk".

Goýberen hatasyn aňan çopanyň
Utanjy köz bolup ýüze ýelmeşýär.
... Men-ä goşgy okap otyryn,
Bu köne waka-da ýadyma düşýär.

SADAKA

Kim çagakam adym tutup enaýy
Birdem öz egninde göteren bolsa,
Ýa-da üwräp ýatan sallançagymy
Täsin bir erteki otaran bolsa
Alla ýalkasyn!

Dümewlän çaglarym ejem pakyryň
Hoş sözbilen göwnün awlan bendäni,
Eger ejem pakyr süýtsiz galanda
Kim maňa uzadan bolsa emmäni-
Alla ýalkasyn!

Aýagyma tiken çümüp aglamda
Kim başymy sypap diňdiren bolsa,
Kişä kesek atmak günädir diýip
Kim çaga beýnime siňdiren bolsa-
Alla ýalkasyn!

Zalym 37 ýetim goýanda,
Kim meniň halyma gynanan bolsa,
Töhmetiň pidasy kakam pakyry
Kim halas etmäge synanan bolsa-
Alla ýalkasyn!

Bir jady duýgumy oýnap duransoň
Öňünde baş egip, epemde dyzy,
Ak gül ýaly näzik elleri bilen
Şarpyk çalyp, soňam näz eden gyzy
Alla ýalkasyn!

...Ondan bäri diňe Zamana däl-de,
Seretseň, adamam üýtgän ekeni.
Hawa, maýmyn bolup gaşymda oýnap,
Soň ýanyndan ýylan bolup çakany
Alla ýalkasyn!

Sebäbi, ol meniň gözümi açdy.
Men aldanyp adamlary tanadym.
Şeýdip kem-kem bu ýalança düşündim,
Şeýdip kem-kem kämilleşdi senedim.

Gowular gutarsa-dünýä gutarar,
Dirikäler saklaň olaň sarpasyn.
Durmuşyň tagamny gaçyrman gelýän
Ajap adamlary
Alla ýalkasyn!

* * *

Türkmenlerde aýalyňy magtamak
Öň zamanda geň bolupdyr, Ogultäç.
Bu döwürde hernä onuň tersine.
Goşgy ýazmak ýoň bolupdyr, Ogultäç.

Bir gezek üstüňden düşensoň ýolum,
Ykbalyma şärik boldy ykbalyň.
Bilýän: gama batsa seniň ahwalyň
Meňkidenem teň bolupdyr, Ogultäç.

Bäş aý başujymy saklap oturdyň,
Derthanadan daşa çykman oturdyň.
Iýdirdiň, geýdirdiň, ekläp oturdyň,
Bu - mertlige deň bolupdyr, Ogultäç.

Eger bardy-geldi äsgermän başda,
Ýeke goýan bolsam garda-ýagyşda...
Haýyş edýän: ýazygymy bagyşla,
Belki, ýürek doň bolupdyr, Ogultäç.

Suwjaramzok, süýkenemzok göz üçin,
Kelle döwýäs her degerli söz üçin.
Öňden myras goýulmandyr biz üçin
Barja baýlyk soň bolupdyr, Ogultäç.

Bu dünýäde ýetsin her kim bagtyna,
Kän gabat gelmedim senden artyga.
Arzuwyňdy: gözüň düşdi agtyga
Işlerimiz oň bolupdyr, Ogultäç!