"Diwany Kebirden" gazallar / dowamy

* * *

Men bir perýat edeýin, diňläp görsün agysyn,
Süpüreýin müňküriň köňüldäki aýnasyn.

Köňül yşkyň astynda, şeýle bir menzil alýar.
Jan ülkesin ädimde birnäçe parsah bilýär.

Lagyl dodagyň görkez, gijeler bolsun ýagty,
Daş ýürekliň başyna Arşyň daglary ýagsyn.

Aýdyňlyga inkäriň bilýärmiň sen sebäbin,
Döwlet, ykbalyň görüp, bilýärin gabanýanyn.

Bu hili kör bolsalar, soň açylmaz gözleri,
O ýandaky ýyldyzlar gözelligin görkezdi.

Nuruňdaky şatlykdan körleň gözi açylýar,
Ýoluň gözel – agsaklar ýorgalaplar geçilýär.

Bu ýolda ýöränleriň geçýär göwni özünden,
Her akyl ösýär senden, howa dartyp gögüňden.

Nije kişiň içi boş, perýat edýär naý ýaly,
Çeňke dönüp är kişi, gam bilen egik boýny.

Şonuň üçin müňlerçe kerwen galypdyr ýoldan,
Gämiň ganaty gyrylyp, köpün kenarda bildim.

Gyrlanlar, dökülenler saňa umyt baglaýar,
Bilimiňden bilimler almaklygy çaglaýar.

Belki, keremleriň keremi bolan keremiň,
Gahary birýan aýrar, goýmaz söweşiň deregin.

Belki, ylgamak, ýortmak, başga başga äheňe ýardyr,
Her köňülde zynjyr dek üzülmez nagma bardyr.

Töwrizli Şems çagyrsa, ähli zerre beýgeler,
Asmanlara çykarda, her gyl bir ýigit bolar.

* * *

Eý, şalar şasy, beýik, mende gan hiç uklatmaz,
Eý, Aý ýüzli gözümde gan derýasy saklatmaz.

Dodak ýumsam, içimden köňlüm joşup gabarýar,
Üstüne suw serpsem-de, gaýta, beter abanýar.

Halk nurumy hoş görmez, ýazgarsa kem saýmaryn,
Ýöne, kem kişi nädip, özün nura çaýmasyn?

Ganym joşýar, söz bolýar, gelýär soňra dahana,
Mur bolup, ýalbarmaga gidýär ol Süleýmana.

Eý, Süleýman, patyşa, kerem - saýaňda beýik,
Köňül seniň bakjaňda ota dönüpdir aýyk.

Biz - biçäre garynja, aýda düşdük harmandan,
O ýan, bu ýan aýlanýas, perýat çykýar her ýandan.

Eliňde owuç toprak, hyzmatkär gul biz saňa,
Şeýle batyl bolsak-da, gözeli görýäris siňe.

«Hiç zada mätäç däl, hemme oňa mätäç» diýip,
Kerem eýlegin, özüň, aýdan şu sözi öwüp.

Eý, beýikler eýesi, köňül seni görendir,
Başgasyn nädip görsün, gullugyňda durandyr.

Köňül wagtly ýüzünden şeraby gana içdi,
Aby-haýat sap-arassa bogaza baryp düşdi.

Ol gözeli görene Gün hem görner garaňky,
Jany gysar, gözde - ot, wah, aňsat däl-le meňki.
Gözel şanyň yşgynda perwana aşyklara,
Süýji jan ajy bolar, orun ýokdur şeklere.

Jan sözüni aýdýarkaň, geçmäge çalyş ýoly,
Tämiz bolan Töwrize - ýöre sen şalar ýaly.

Eý, beden, ýalta bolma, it deý üýrjek bolmagyn,
Barlyk şasyndan ýol al, goý, gaýry galmagalyn.

Eliňde bir owuç gum, ýaradylmyş biz ezel,
Sapyňda bar bir guldan ybarat bolan gözel.

Eý, ýüzlerçe Asyf, guly boldugyň Süleýman,
Ol hem bizi yşgy bilen eýlemiş örän haýran.

Süleýman söýgi sebäp, göze dönüp petredi,
Peseltjegin gördi-de, titredi ol, titredi.

Beýiklik şeýtan bolup, esretdi meýli käse,
Ondan alan keremin ol hem unutdy käte.

Ol bir taýsyz şa boldy, öz mülküne gabaldy,
Döwleri, perileri özüne hak dost bildi.

Haý-höwesli gaflata düşenini bildi ol,
Maly oňa dahyl däl, muny ýada saldy ol.

Sebäpkäriň kimligin bildi, Süleýman bildi,
Bahar gylyjyny döwüp, peri boýnundan saldy.

Şemseddiniň keremi, hemmelere gul bolan:
«Älemi ýakma, eý, är, saýlanan, sen, saýlanan!»

Şadan alyp buşlugy, derrew edipdi sežde,
Töwrizden şeýle wada galypdyr serde.

* * *

Eý, ýoksul, ol söýgüli nädip aglap iňlesin,
Şu gözlerim neýleýip, köňül bagyn synlasyn?!

Gün meni aýdyň etdi, ýogsam pyrakdan ýandym,
Köňül berdi ýol maňa, ýene işe aýňaldym.

Eý, ala eýe akyl, bir jady öwret maňa,
Ol çäre tapan gözel, rehim etsin ýene.

Çigil mumunyň yşgy köňli nur yşgy duşmaz,
Biri-suw, biri-toprak, arzuw amala aşmaz.

Akyllydyr Jebraýyl, ýöne göleden datmaz,
Aňka guşunyň çüňki duzakda däne tutmaz.

Siňek hem Aňka bolar duzakdaka öňünde,
Eý, möe meňzeş akyl, kelebiň köp seniň-de.

Nirde bagt demli Isa, Merúemsiz niçik joşsun,
Isaýylaryň köňli, zünnaryndan daş düşsün.

Atam deý gam Deçjaly ýakyp-ýandyrar gowrar,
Deçjala hanjar urjak, Isaň ýoklugna görä.

Bedene esenlikler, jana kyýamat senden,
Kyýamata meňzeýär Isaň nyşany çenden.

Daş atansoň ol käse, dönüp başaşak bolar,
Tiken küli bolmasa, otda köýjegin biler.

Uzrasyndan aýrylan men Wamyga döndüm-ä,
Yşkdan doly köňül hem, seri aýlanan men-dä.

Döwlet sadranjy laçyn, ýol azyk - jan onuňky,
Bir samana ýüzlerçe dag ýüzlerçe gam onuňky.

Görüp durun, jan ýetdi, ol patyşa beýhuşdy,
Jan gapysy patyşa kereminden ýetişdi.

Belki, beýik patyşa san ýetmez kerem bilen,
Ýalkanmagy dilemek däbini gaýdyp berer?!

Oňa ýüzün öwren jan, Baýezitde häsiýetdir,
Ýüzi Senaýa öwrer, ýa yslar berer Attar.

Ybadatda jana guluň käsesinden Gün serhoş,
Bir ýatlasaň adyny, dowamat ýatlamak noş.

Şemseddindir beýik şa, Töwriz ondan jan ýurdy,
Beýik aşyklar bilen ol nurdan dolup durdy.

Sözde Ruhul - eminsiň, syrlaryňa aperin,
Bagtylaň bagtly wagty alkyşlar birin-birin,

Söýgi kineden sap bol, oturgyn mejlisinde,
Müňlükler görmez ýaly perdesin synla sen-de.

* * *

Säher çagy ol şany «hel etä» ýolunda gördüm,
Bihabar Abu Alydan, Abu Aladan her dem.

Başym aýlan şerapdan oňa käseläp goýdum,
Oňa, «Hany, iç şahym, jana noş bolsun!» diýdim.

«Eý, pylan, bu näme?», diýdim aşyklar gany,
Yşk odunyň üstünde gördüm men zagpyrany.

Sen içdiň, jan gabynda, köpürjikläp joş urduň,
Diýdi: «Hak syrna bakja, şeraba köňül berdim».

Ol serhoş söýgülimiň, jamy alyp elinden,
Janlara janlar goşan şerap içdi golundan.

Hem-de şat ol, şadyýan, geçdi jandan ileri,
«Samsyk göz uzak bolsun» - budy Asman dilegi.

* * *

Saky, artyk şerap ber, ýitsin umyt hem gorky,
Aň, duýgynyň kes başyn, bolaýyn munda terki.

Getir jamy, hödür et aklyň düýbünden,
Üzüleýin ertirden, şu günümden, düýnümden.

Gelseň biziň meýlise serhoş gel, perde syryp,
«Alla islänin eder» sözi aýt, gel-de girip.

Aran telbeler görüp, halas bolanlara bak,
Yşk köňül berene, bela gelenlere bak.

Tizräk gel, giç boldy, köňül bu ile doldy,
Ony serhoş eýle-de, halas et belli-külli.

Abulhasan aýagyna daň, eldäki ýüpi çöz,
Käsäni ber, goý başym, sen meni bu hala döz.

Abu Aly gep bilen, Abu Ala – gybatda,
Dawagäre sapa ýok, bolmazam ol, elbetde.

Maňa ne nan, ne suw bar, ne huzur bar, ne uky,
Yşgyň suwundan gandyr, gandyr bizi eý, saky.

Men bu gün sende myhman, özün bilmez serhoşuň,
Bu habar şähere doldy, bu gün eşretde başym.

Hakdan özge müşderi gözleýän bir eşekdir,
Külhanadan ot idär, aýagynda duşakdyr.

Külhanada duşan ot sakgalyňy ys eder,
Tezekli gamyşlykdan tiz çykmagy küýseder.

Men tezekli gamyşlykdan hem bagdan-bakjadan daş,
Ulumsylyk, menlikden juda yrak bir serhoş.

Aý görünse nähili, otlukdan gül görünse,
Köňlüm açylar gider bir hyýala berilse.

Lagyllar ýanynda daş, arslan-ýabany eşek,
Gylyç ýanynda galkan, Gün hem zerre, bolmaz şek.

Dünýä Tur dagy boldy, zerre dek aýdyň etdi,
Ruh hem Musa ýalydy, nurdy, özünden gitdi.

Serhoşda – öz älemi, aslyň aslyna ýetdi,
Ýoklukda usul tutýar, äşgäre ýokdy hetdi.

Gögeripdir her bir ot, sabyr – müşgil açary,
Şükür razylyga açar, diýip, nagra saçany.

Eý, men ýaly pida bolan, ýüzlerçe gül bilbile,
«Garawuldyň – şa bolduň» diýýärsiň güle-güle.

Mätäç bolan zerreler, dileg edip aglaýar,
Şeýle ýyldyrym çakdy, dilegleri baglaýan.

Parahatlyk dilege ýol, şadyýanlyk – merdiwan,
Atam – altyna sarrap, nurda söýgä söwda bar.

Yşk gijeleň nurudyr, pyrak wysal bişirer,
Eý, köňlüm üste ýörän, derman bolup düşünen.

Gün – atlaryň biridir, dolan Aý hem garawul,
Yşkymyz hak dostumyz, başda ne bar, biler ol.

* * *

Eý, maňa söýgi soran, sen hem oňa hormat goý,
Ähli dilegler oňa, görse, daglar zerre deý.

Eý, sen, hekaýat diňlän, yşkda kysmat, paýym bar,
Ýöne, derdi ýok eden, serhoşlukdyr, wagtym zar.

Ösüp-örňemäňize, säherlerimsiz sebäpdir,
Kalp ruhundan biri maňa umyt togapdyr.

Sizden ösen ýellere Ýakup gözi ýaçylar,
Ynsan içinde Ýusup, Hakdan rehmet saçylan.

On bir ýyldyz, Gün hem Aý öňümizde sežde,
Ýöne Ýusup aýan gördi ony düýşde, serde-de.

Eý, söýgini sebäp bilip, ondan şikaýat eden,
Haýyr-yhsan eýlegin, Hak öňünde kyl edep.

* * *

Men, nire, pent salmak nire, aýla jamyň, eý, saky!
Guý jana-janlar goşan, şerap-janyň, eý, saky!

Eý, aşyk elin tutan, eý, oňa ýaran saky,
Jan käsesin ele ber, daş tut özge dodagy.

Nan iýýäne ber çörek, çäresize, ber köke,
Nan aşygy laýyk däl hazynaga, eý, saky!

Eý, janyň janynyň hem janyna jan bolanym,
Eý, saky syçra, tur-da ýoksulsyzlyk dilegim.

Al ilki uly küýzäni, ol garrynyň eline ber,
Goja serhoş bolandan soň, serhoşlar ýanyna ýör.

Ýör, eý, kerem islenen, saky, köp-köp hödür et,
Serhoş nire, utanç nire, ber ýene-de, gabyr et!

Tur, eý, saky, gel, uýalma, namys-etmegiň duşmany,
Ýanymyza gülüp gel sen, öwret bize gülüşmäni.

* * *

Asmandan wahy gelýär köňüllere her mahal,
Asmana gal, ätiýaçlyk alyp galsyn bu jahan.

Ýöne, agyr janlylar galyndy dek çökýärler,
Galyndysy päklense, soň üstüne çykýarlar.

Palçyk garma bar suwa, bulama, arassalansyn,
Galyndyň aýdyň bolup, derdiňe derman bolsun!

Ýalyn ýaly jan, ýöne, nurundan artyk duman,
Duman hem hetden aşsa, öýdäki yşyk sönen.

Dumany azaldansoň, nur bilen borsuň ýagty,
Yşgyň bilen bu dünýä bolar aýdyň hem ýagşy.

Bulanyk suwa baksaň, ne Aý görner, ne asman,
Howa garalsa Gün ýok, Aý hem gizlener, ahmal.

Günorta ýeli össe arassalaýar howany,
Şonuň üçin säherden algyn päklige many.

Her dem köňle kynçylyk, içi bolsa nurlanar,
Dem almasaň bir pursat, ýokluk barlyga döner.

Garyp jan şu jahanda bimekan dünýä çöker,
Näme üçin nepis haýwan, bilmen, otluga çykar.

Eý, maýasy hoş, sap jan, sen näçe sapar etjek.
Sen patyşa algyrsyň, şol ýana uçup gitjek.

* * *

Hem ýüzüň hoş, hem hüýüň hoş, hem zülpüňde höküm bar,
Hem şiwäň hoş, hem edaň hoş, mähriň gözel çakym bar.

Eý, ebedi yşk suraty, eý, görki hetden aşan,
Eý, Aý ýüzli, serwi boýly, eý, jana janlar goşan.

Eý, bag jany, bakja jany, eý, Ýer-Gögüň yşygy,
Eý, aşyk dada ýeten, eý, «hel etä» aşygy.

Eý, kerem supralymyz, eý, haýyrly, erbede,
Seni öwýär Käkilik, Toty... bary, elbetde.

Eý, Çyn gözelniň gözi, eý, gaş çytmadyk gözel,
Ýoksullardan el çekme, olar söenler ezel.

Eý, şalary gul eden, şalar ýanyňda ýoksul,
Işigiňde başlary, başga gapysy ýokdur.

Eý, zahyda – sabyr, hem ybaratlar yhlas beren,
Eý, köňül giňligne ýeten, wysala eýlän kerem.

Bu gün aşyklar bilen ýatmak islämok gije,
Eý, dost, sähere çenli, saňa dileg-netije.

Daşarda dar dostlarym, köňlümde iş syrlary,
Öýde bir bölek dilber, ýeg saýyp bir-birleri.

Eý, bag-bakja aýdyňy, eý, serwiniň sakysy,
Seni ýatladym welin, terji dünýäm bakysy.

* * *

Ýalňyz seýle çykýarsyň, ýa serhoşlar ýanyna,
Ýa söýgülä gidýärsiň otlar salyp janyňa.

Çowgan öňünde başsyz, aýaksyz bir top boldum,
Getir meni özüme, özümi beýhuş kyldym.

Sen şeýle bir aýansyň, Gün nuruny aýyplap,
Aý saňa gara görner, Gögi darlykda saklap.

Deň-taýsyz söýgülisiň, sen şeýle bir dilbersiň,
Sen örän giç, giç geldiň, «Tiz gel!» diýip ýalbardym.

Eý, Gün nurly gözel, hassa sagaldýan Isa,
Haýp, sen mundan gitseň, niçik bagtlydy eýse.

Sen başdan aýaga jan, Hydyr ýa aby-haýat,
Halkdan gizlin şoň üçin, meniň günüme heýhat.

Eý, oý-pikir kyblasy, eý, Allanyň arslany,
Eý, hünärler serweri, jan içinde dürs ýöri.

Azaşdyňmy ýoluňdan, yşk meýli jam ýitirer,
Haýa perdesin ýyrtar, ruha akyl getirer.

Aýralyk däl zat gözläp, gitseň-de nirelere,
Bulut ýaşly göz bilen bakmagyn saýrylara.

Eý, her akyl, göz nury, Aýdan aýdyň, Günden hem,
Üçünji terjä seret, süz sen oňat beýdimden.

* * *

Aýan içinde aýan, bir zat sorajak senden,
Jady okap, üfleýip, gamy şada öwren sen.

Jadyny okamakda süýji dodaklaryň bar,
Dawut pygamber kimin demri muma öwürýäň.

Ýok, hiç zatdan täsiriň, ylahy ýurtda şasyň,
Ýaradana hak şägirt, bilmez jady bahasyn.

Seni tapyp döwletiň atyn mündüm, bidert men,
Yslardan halas boldum, dyndym şeýdip men dertden.

Men eýer salym now jan, gidýän başga bir baga,
El atsaň ne el galýar, köňül düşýär syýaga.

* * *

Ne asmany bilýärin, ne-de Suha ýyldyzy,
Hiç zat bilemok, ýöne rahat görsem sizi.

Eý, ynsana rysk beren, eý, melekler beýigi,
Gözellik bilen tutup, kowmak isläp gonagy.

Serwi boýlym göklükden, össe, ulalsa gözel,
Men öňünde söýgüden titrän bir söwüt ezel.

Läle gana ýuwulsyn, hasratda bakyp galsyn,
Gunça zyňyp başgaby, söwsen ömürsiz bolsun.

Eý, kerem meýlisiniň sakysy, senden serhoş,
Eý, gül bakja, Erem bag myhmanyňy etme daş.

* * *

Gözlerine syn eýle, serhoş bolup öteri,
Aşyk ganyn dökmäge, bile guşap etegi.

Şalar şasy ant içen, şu şeraby işjek ol,
Ne-hä ata, ne ene, serhoş edip geçjek ol.

«Şu şerapdan hödürläp, şeýle bir baz eýlejek»,
Diýip, tutuş ynsany däliretse neýlejek?

Leýlimiz jan sakysy, dünýä onuň Mejnuny,
Leýli bilen Mejnundan gaýrylary bimany.

Menzil atymyz alar, ýow gurup, çapar bizi,
Yşkdan halas eýlejek, haýsy ýer tapar bizi.

Seni serhoş görmesem, otda ýanar barlygyň,
Goh, saňa şerap berip, bererin bimarlygyn.

Akyldan geçdi döwran, sakyra – duşuşyk,
Däbi inkär edene, şerap bergin üýtgeşik.

Bahar geldi, gyş geçdi, içme-de diňle naýy,
Käsedir şerap duşýar, geçendir nahar paýy.

Hilegär kempir gitdi, gyş hem geçdi, palçyk-da,
Bahar geldi, gözeller sähra gül bolup çykdy.

Hany, saky, şerap ber, gülgün şerap dadaýyn,
Guý, gulaklar açylsyn, men bir terji aýdaýyn.

* * *

Islegiňçe söweş et, alanyň bilen çäklen,
Bilgin, hammam pejiniň dumany göge çekmez.

Çyksa-da ol asmanyň ýüzün nädip garaltsyn,
Asman hem ol saplygy yşkdan aldy, belet men.

Ah, atam, özüň gynap seriň daşlara urma,
Ýanyp ýakylan nebsiň bilen söweşip durma.

Aýa tüýkürseň eger, ýene ýüzüňe geler,
Onuň etegin çekseň, sende lybas daralar.

Senden ozalam çigler şu gazanda bişdiler,
Çykjakdylar – bolmady, kaýyllyga düşdüler.

Kirpi agzynda ýylan tikenne urnup başlady,
Oklara urla-urla, tenin deşip taşlady.

Ol juda sabyrsyzdy, şeýdip, özün öldürdi,
Biraz sabyr etsedi, bilmezdi beýle derdi.

Sen hem aklyňa aýlan, tikene özüň urma,
Bela gelse, şükür et, özüň darlykda görme.

Älemleriň Rebbi sabyrlar bilendir,
Eý, sabyrlylar bilen oturan, bagt gelendir.

Men başga derä gitdim, galanyn sen aýt, atam,
Sabyrla salam aýtgyn, bar bolsa, geçip hatam.

* * *

Al aklyňy başyňa, eý, söwdasyn etdigim,
Ah, söýgülim, sen bolmasaň heläk bolar, giderdim.

Eý, jemagat Ýusuby, men dek Ýakup gördüňmi,
Yşkdan ýüzüm sap-sary, ak düşen göz derdimdi.

Ah, Ýusup, tämiz Ýakubyň gözlerinden ýaş akýar,
Söýgi meniň gözlermi ýaşly edip ýaşadýar.

Ýusuplaryň köňlünde gör, ýüzlerçe Müsür bar,
«Awuň uly-kiçisin eşek garnyna berýär».

Eşret, sapa düzeldi, köňlüm isläni boldy,
Ýöne, bil, wagt-gylyçdyr, geçeni geçdi bildi.

Yşkda jan bilen oýna, sen edil Musa ýaly,
Diýme: «Sen git söweşe, bizem oturjak häli» .

Dünýäde bu aşyklardan görmersiň has mazlumy,
Akylly, dana aýdyň, söene hoş mazmuny.

Derde düşüp, wagt etseň, ine, şeýle netije,
Rehmeti gaplan, Repbim ýetişer güýje.

Sakymyzdan habar al, sen tizden-tiz oňa ýet,
Taşlama, bilgin, ondan başga ýok umyt oňat.

Eý, akylly, ärlere hile-aly öwreden,
Biz hiläňe baş urduk, sizi magtap, öwmeden.

Dym-da, galan gylygy mähir bolandan diňle,
Düşünjede kereminden şypa bolanyn bil-de.

* * *

Hassalady ol hoja ýarygijede birden,
Daňa çen beýhuş boldy, diwara urdy başyn.

Asman aglap halyna Zemin hem etdi perýat,
Ataşkedä düşen dek, demiň ýakýar ýalyn ot.

Bardyr geň bir keseli, baş agyrdar ysytma,
Çäresi ýok dünýäde, çünki, asmandan ýetme.

Galinos gördi ony, barlady dem urşuny,
Diýdi: «Elim taşlada, gör, köňlümiň durşuny!»

Ne safra bar, ne söwda, ne istiska, sanjy bar,
«Niçik kesel!» - adamlaň ýüzlerinde ünji bar.

Ne uky bar, ne-de düýş, yşkdyr diňe azygy,
Doldurypdyr yşk bilen dile alan wagzyny.

Merhemet et, eý, Allam, az hem bolsa dynç alsyn,
Kişiň ganyn döken däl, bir göwnejaý ynjalsyn.

Asmandan bir ses geldi, goý ony öz halyna,
Derman gözlemek haýpdyr, aşyklaryň janyna.

Oňa çäre gözleme, bermegin oňa pendi,
Düşen ýeri ne erbet, ne ybadat mekandy.

Niçik gördüň aşygy, ol deý eşiden dälsiň,
Jady okap oturma, yşk bir jadysyz ýoldur.

Eý, Töwrizli Şems gel, nuruň, yşgyň magdany,
Gördük dünýäde sensiz doňan jansyz ýagdaýy.

* * *

Çüm gamyňa, eý, jan sen, kynçylygyň açarydyr,
Melhemiňden eçilgin, sabyr müşgil açarydyr.

Çüm dertlere, gamlara, kürsüsi hem Allanyň
Gelsin ybadatyňa, sabyr müşgil açarydyr.

Gördüm dünýä syry bilen ýasdan halas bolýanyn,
Asuda güne ýetgin, sabyr müşgil açarydyr.

Ýüz öwür aýal-erkekden, Hakdan misil alýaryn,
Daýyň, agaň yşk bolsun, sabyr müşgil açarydyr.

Asman ýaly büklüm bolup, buýrugy utsaň pelekden,
Egriden halas bolarsyň, sabyr müşgil açarydyr.

Men hem menlikden halassyz, gulpagyň dolap eliňe,
Şeýtan boýnuna urarsyň, sabyr müşgil açarydyr.

Ykbal aýagyňa geler, döwletiň hem huzuryna,
Gadamyňdan bagtlysyň sen, sabyr müşgil açarydyr.

Içiňde bir derdiň bardyr, şol sebäp işiň tersine,
Ony tizden bek baglagyn, sabyr müşgil açarydyr.

Hakyň hoş bir älemi bar, oňa bir sapar hem bakma,
Hakdan başga mährem ýokdur, sabyr müşgil açarydyr

Dym, syrlary aýtmagyn, goý, «min ledun» syryna,
Ýat nädip biler, sabyr müşgil açarydyr.

* * *

Ýöne, ol rebapça aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Ylga, suw guşuna aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Ol sahylyk edýäne aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Ol baky ölüme aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Ol goh edýän bege aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Ol galmagal, ol söwda aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Roýundan Aý uýalana aýt, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Eý, köňlüň rahat huzury, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Eý janyma janan bolan, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Eý, munça ajap gözellik, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Onda özün bilýän ýok, serhoşlar saňa salam aýdýarlar,
Munda serhoşdan başga ýok, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

Eý, dilegleriň dilegi, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.
Galdyr ýüzüňden perdäňi, serhoşlar saňa salam aýdýarlar.

* * *

Aşyklara mümkin däldir, däl hiç kesden pent peýdaly,
Yşk ýöne bir däli sil däl, çykyp, öňün keser ýaly.

Serhoşa akly ýerinde bolan göz ýetirip bilmez,
Işikdäki topragyny akylly kes alga almaz.

Aşyklar köňlünde mejlis ol içilen şeraplardan,
Bir ys alsadylar olar içerdiler hem şalykdan.

Ol Hysrow öz şalygyny Şirin üçin taşlady,
Perhat hem ol Şirin üçin daglary ýaryp başlady.

Mejnun Leýliniň akylly gaçýar halkdan,
Wamyk yşk sebäpli kejriň sakgal, murtuna gülküde.

Ol jandan aýry geçende, şirin ömür daş ýalydyr,
Ýolda ýardan bihabaryň beýnisi ysdan doludyr.

Asman aşyk bolmasady, biz dek başy aýlanmasa,
Bu gelişden bolar bizar, käşgi men deý aýlanmasa.

Älem bir naýa meňzär, üfläp köňle, ätiýaçdyr,
Her perýat ol şeker-şirin, dodak ol süýjä mätäçdir.

Gel, seret sen her topraga, üfledikçe ätiýaç köp,
Ol bir yşky hödürleýär, ezúet bilen perýat sepip.

Alladan aýyrsaň köňlüňi, başga nämä berjek köňül,
Jansyzdyr şeýle kişiler, alyp bolmaz öňem, soňam.

Indi men dynaýyn senden, şu gije çyk sen üçege,
Eý, jan belent ses bilen sen, çal şäherde has güýjede.

* * *

Gülýäris bu gün biz, gülen bagtymyz gelýär,
Gelýär şalaryň şasy, rowan tagtymyz gelýär.

Bozjak bu gün tobamy, men berhizi ugratjak,
Kengan ýurdundan gelýän Ýusup öňünden gitjek.

Men bir serhoş ýagdaýda, gizlin halda gidýärin,
Şanyň gelýän ugruna ýagşy pälde gidýärin.

Döwlet köşşgi guruldy, Gök sellesi çözüldi,
Entiräp, büdräp gidýär, serhoşyňky hezildi.

Buýrugmyza tabyn bol, wepaly bol, eý, ogul,
Karzy taşla, eý, ogul, bu gün perman, buýruk ol.

Asman ýaly nurlan-da, gül bakjasy ýaly bol,
Ös, balyklar bolup ýüz, umman akýan sili bol.

Aklyň başa al ogul, maňa däl, özüňe bak,
Sebäp, zagpyran ysy, söze güldürer bu çak.

Geldiň ýene el çarpyp, öýler ýykarsyň ýene,
Ýykyk ýere nur saçýar, görjekmi, seret Güne!

Ah, sen öýde oturan, saýadan çyk daşary,
Güneşden lagla döner Badahşanyň daşlary.

Kä ganlydyr, gan içýär, kimsä berip dermany,
Çäresize derman ol, bolmaz ony görmäni.

Bu gün tap serhoşlary, aýbym görüp aýtma sen,
Men ondan şeýle serhoş, söz dagapdyr aýtmadan.

* * *

Wepala aşyk bolmaýan jan niçik biwepadyr,
Haka aşyk bolmaza ömür – berlen jepadyr.

«Görenine gözi gitmez» sözüne gowşan,
Dünýäde surat gördi, däldi ol hak aşygy.

Şeýle diýdi düýn duşup, ol periler owadan,
«Şäherde aşyk däle, bir öý beriň obadan».

Mydam gury ýere düşýän balyga, wah balyga!
Kimýa aşyk däl mise wah, haýp, wah, halyna!

Jan aslyna aldanmaýan, jan nirede, nirede?
Demir magnite aşyk nädip: diri-direge?

Ajal gapysy ýapyk, halas bolara şert ýok,
Hem ýaşara laýyk däl, hem ölme aşyk dert ýok.

* * *

Kimdir-ä ol, kimdir ol, köňlüni gamlandyrýan,
Aglasaň ybadatda, ol süýji hiňlendiren?!

Başda ýylan görner, soňra düre öwrüler,
Şeýle ajap şa welin, ajy – süýji göwnüňe.

Şeýtany öwrer hüýre, ýas bolsa, toýa öwrer,
Dogabitdi batylam, ondan dünýäni görer.

Garaňky ýaly bolar, tiken öwrüler güle,
Tikeniňi soguryp, ol gülden ýassyk bolar.

Halyly ot bürär, artar ýalnynyň bady,
Bada güle öwrüler Nemrudyň ýakan ody.

Ýyldyzlara nur berer, çäresize – çäredir,
Hem gula yhsan eder, gula derman-däri eder.

Asly bigünä bolar, barça günäsin döker,
Gulak – ötünç eşider, dilinden ökünç çykar.

Aýdar: «Wepa eýesi, günälerden ýalka» diý»,
Için-daşyn süýjeder ol kişiniň, bilip goý.

Ýagşy iş, ýaman işde el-aýaga güýç berer,
Rüstemiň güýç kuwwaty onda jemlener durar.

Arrygyň güýjün görüp, Rüstem gama ulaşar,
Zowky-sapa jan ýary, janyň ondan gül açar.

Jany säherde baryp, Şemseddini wasp etsin,
Wepa ýurdy Töwrize gitmeli ýoldan gitsin.

* * *

Ýer ýüzün bag etmäge geldi aşyklar bahary,
Jan guşun uçurmaga bir ses tutdy jahany.

Deňiz dolar dürlerden, ajy suw bolar köwser,
Daş magdanda lagyldyr, beden baş-başa towsar.

Aşyklaň jan gözleri yşkdan bulut näme üçin,
Ol Aý ilki giňeldi, ol bulutlara deňeçer.

Aglan wagty bulutlar, niçik şatlyk – gülküli,
Ýa Rebbim, wagtydyr ýyldyrymlar ýalkymy.

Ýüz müňlerçe damjadan birisi dammaz ýere,
Sebäbi, damsa eger, dünýä ýykylar ýene.

Ähli dünýä ýykylar, haraba döner yşkdan,
Bir gämide Nuh bilen, çykmaz dumanly keştden.

Eger tupan ýatyşsa, dönmezdi terse asman,
Dünýä sygmaçn tolkun, göze sygmagy ahmal.

Beýle täsirde galan gam iý hem-de gam iýme,
Sebäbi, däneler gögär, olar öserler boýna.

Bir gün geler, toprakdan çykar-da şaha ýaýar,
Gurasa birki şaha, galany salar saýa.

Ataş bolar guranlar, jan deý ynsana ýarar,
Şeýle bolar, ýa ataşdyr, ýa bolmasa, gögerer.

Bir zat agzymy tutýar, üçek gyrasynda men,
Özümem örän serhoş, hal öňsyrasynda men.

* * *

Güneş uka gitdi-de, wagt geçdi, agşam boldy,
Aşyklaň jan Güneşi Haka hylwata saldy.

Hindi içinde türkmen gijä gündiz ýalydy,
Gijäň gohuny taşla, çadyr nurdan doludyr.

Bu durkdan bir ys alsaň, sen ukyny ýykarda,
Zöhre gijeler ýöräp, Aýa ýardyr ýokarda,

Biz gijeden gaçýarys, ol bolsa kowalaýar,
Aramyzda hindi bar, ogurlyk sowulmaýar.

Gijeler ýöredik-de, ýakdyk garawullary,
Ýaňaklary gyzartdyk, şa çykaryp gullary.

Ol ýüzi ýüze sylan, gör, niçiksi bagtlydyr,
Köňül islegine ýöre, ol bir beýik tagtlydyr.

Kim ol köňül ýolunda ah etmedik perýatda,
Ol ahyň suwlaryna batanlar galar ýatda.

Ol deňze batsa eger, deňiz başa göterer,
Guýa atyp, soň Ýusup deý ol döwlete ýetirer.

Diýlen: ynsan toprakdan, soň topraga garylar,
Bu gapa toprak bolan, niçik ýok bolup biler?

Ekin harmana çenli, heý, bir hili, görnermi,
Zaman ýary çäç, harpyk açsaň eger gözleriňi.

* * *

Wagt gijikdi, wagt giçdi, Gün bolsa guýa girdi,
Eý, bagtyýar, bagtlylar, Aý dogjak bolup durdy.

Saky, käsäni al-da, garawul üçege çyk,
Eý, sabyr-kararsyz jan, ol patyşa hylwat çek.

Gözleň aýan gözýaşy, harmany sabyr ýakdy,
Ýol öwrenen akyl hem azaşyp jebir çekdi.

Köňli sap ärler jany, gijäniň ýagty nury,
Hindä meňzeýän gije gitdi taşlap çadyry.

Gözelim, gider pyýadaň, galar malyňdan perziň,
Bagtly ýüz saýasynda şalar üýtgetmez terzin.

Gije-ruhlar dereje, hasyl bolar maksatlar,
Gijäň gadryn bileniň aýdyň köňli saklatmaz.

Eý, gündiz sen magşarmyň ýa-da Gadyr gijesi,
Ýa Musanyň hak nury düşen agaç-bijemi?

Aý, ýyldyzy harman eder, eý, Gün, ýöre, git indi,
Bak, saman ogryň ýoly Sümmül bolup göründi.

Beden, gaflatda galma, sen gökde Gowa ýapyş,
Ýusup gowany tutdy, şeýle mahala ýetiş.

Mustapa ýaly bol-da, tämizlik tap tümlükden,
Asmana çykdy gije, saplanyp ümürlikden.

Gijede älem dymdy, sen hem çykgyn çözlege,
Sebäp, gör hylwat ýurtda döredýändir zenzele.

Eý, sen Töwrizli Şems, saplanarsyň gijeden,
Ne Gündogar, Günbatarda sen dek tapdyrmaz hijem.

* * *

Wagt geçdi, agşam boldy, Gün bolsa girdi guýa,
Aşyklar jan güneşi hylwatda haka-eýä.

Hindi içinde türki, gijede Günüň nury,
Gijeler gory taşla, nura öwür çadyry.

Aýdyňlykdan ys alsaň, ukyny oda berer,
Zöhre gijeler ýöräp, Aýa ýar bolup barar.

Ýola düşdük gije biz, aramyzda hindiler,
Altyn ogurladyk biz, bilinip ýör indiler.

Gije ýol geçmek-endik, ýakdyk garawul baryn,
Sebäbi pyýadanyň şa çykanyn görýärin.
Ýer ýüzüniň bazary dagady, asman seret,
Daň ýeri ýyldyz-dürden harmana elbet.

Beden ulagy menden boýuna saman islär,
Emma saman ogrusy gök dolsuny höweslär.

Nesibe ýok haýwanda, garşy durmaz döwlete,
Döwlet-ol jan nesibi, taýsyzlygyn öwreder.

Bedeni gördüň, indi jana-ol magdana bak,
Deň-taýsyz imana bak, kyndyr ýoluň sanamak.

Many aýdýar: «Şu köne hyrkany bir geýdirme,
Könedir ol şeýledir, kime näme diýdirmez».

Diýdim men hem: «Eý, many, gel-de ruh keşbe gir,
Hyrkalar jan nurundan ýürek hala gelibiýr.

Besdir, ýuwma matany, eşitmesin periler,
Sebäp, diňe peri däl, perişde gaçyp biler.

* * *

Nuruň görenimden soň, düşdi dünýä gözümden,
Barlyk hasaby bolsa, baky ýitdi sözümden.

Çakdy owwal ýyldyrym, kül eýleýip älemi,
Baýdak gerdi birlik nur, menlik taýmaz ýalymy?

Biz watandan aýryldyk, şonuň üçin biz argyn.
Watandan aýra özün nädip duýmasyn arsyz.

Sakyň Gurhan ýerine meýli käse elinde,
Käseden ot düşdi-de, galdyk otda-ýalynda.

* * *

Bir çig adam gawun isläp geldi janyň bossanyna,
Duşduňmy heý, dünýäde geçi iýen eşek halyna.

Bossanda ýetişen gawun nädip öküze nesibe,
Ah, gözel taýsyz miweden mert ýigde düşsün nesibe.

Günbatardaky iýmitin Endulustan alyp iýer,
Gündogarda bolan hem Hürmüziň nygmatyny söer.

Kaýsara hyzmat edeniň kaýsardan geler,
Urbuza gul bolana-da Urbuz aşhanasy bolar.

Ogrulyk-jümrülik bilen bossanlyga giren soňna,
Adalat bilen tutular, düşüp oguzlar zulmuna.

Oňa türki diýýärler, arkaýyn bol gorky salgytdan,
Oňa türki diýmezdiler şarpyk iýmesin baýdan.

Akylly ýaza ýetende, ol kürklügi islemeýär,
«Näme gündiz kürküm ýok» diýip köňlün gussa suslamaýar.

Gyzgyny köp kişi hiç wagt küýsemeýär süýji nary,
Jany turşy nar höweslär, turşumtyk oňa ýarary.

Dym, öküz açlygyna berlip, on kişiniň hakyň iýen,
Hiç haçan bu ruh şerabyn içip bilmez, dogry diýen.

* * *

Jan arygynda söýgiň aby-haýat dek akýar,
Ol – yşkyňdan arykda, seni gözleýip bakýar.

Guşlar seni taryplap, dünýä dolýar nagmadan,
Guşlar ýatlansa, köňlüm – uçýar göge degmeden.

Berjek jany olara, gülüp berjek hoş halda,
Jan ýatlan söýgülini, gitse, beden boş galsa.

Her jan guşy bir halka, gögerçin dek dakandyr,
Kapasdan çykyp Süleýman işigini kakýandyr.

Subhana dahyl bolan barçaň janyndan, bil sen,
Her pursat bir ruhy hal rehmet eýesine çen.

Jan näme, şa küýzesi, içinde – Arşdan şerap,
Şol sebäp söz aşyk deý gidýär dagap-pytrap.

Azykda aýry lezzet bar, ýaşaýyşda bir başga,
Sözleriň hem şonuň deý, duşanyp hak yşga.

Bu ugurda sen bilen gidişýäris, eý, dilber,
Kimiň bedewi agsak, ol mundan gider-bilner.

Çowganyňda Aý özün top hal-ýagdaýda goýdy,
Gün hem jan bilen oýnap, top deý togalanaýdy.

Aý bilen Gün köp ylgap, ýöne ýol tutmadylar,
Nurundan boýandylar, saýadan gitmediler.

Daşardaky nur bolsa, nädip ýetdi döwlete,
Akyl ber eý, Rebbim, sen bize bu döwrede.

* * *

Käre düşme, käre düşmek – ýoksul görünmek bolar,
Sap kişi-de sahylyk bar, muny bir Alla biler.

Söýgüde ne näkeslik, ne-de jomartlyk galar,
Çünki jomartda mydam gizlin tamalyk bolar.

Jomartlyk ýol geçmäge, gysyk meňzär gonaga,
Ýöne batsa Nuh gämisi ýoluň gelmez golaýa.

Gat-gat üste ýüzlerçe gat başlan bu suratlar,
Ol ýaýran, nur deňzi bor, gözde şeýle syratlar.

Eý, Musanyň hasasy, barlykda, hak barlyk – yşk,
Ol barlygyň görnüşi, öň jadydan dörän keşp.

Bozulmazdan, ten girdabyň öňünden gaç, bir ýana,
Sebäbi, barlyk begenç, ol älemden durýar-a.

Dym, sebäbi, söz diýleni, aýralygyň alamaty,
Ýigit çörek çeýneýärkä, ne derkar nan halaty?