WAH, DÜNÝE ÖÑKI DÄL

Dünýe öňki däl,
A, ykbal öňki.
Bu men, Seňki däl,
Sen kimiňki?

Ýanar hyýalymyň,
Sypyrlan hamy,
Özgäň hyýaly men,
Ýazygym barmy?

Ynjyly söz aýtma,
Meniň adyma,
Hemem hiňlenme-de,
Tukat aýdyma,

Hoş, gidiber onda,
Jowranma juda,
Men galaýyn munda,
Bagtdan jyda.

...

ÝAR GELMEDIMI BU ÝERE

Mukamdan seri ýadap,
Tar gelmedimi bu ýere?
Aýt, söwüt, meni idäp,
Ýar gelmedimi bu ýere?

Eý, adam, dowla düşen,
Tur hany bili guşan,
Ol Muhammetden düşen,
Nur gelmedimi bu ýere?

Syrymy ilden gizleý,
Derdimi kime sözleý,
Namysy gözleý-gözleý,
Ar gelmedimi bu ýere?

Goraglap ýelden-ykdan,
Taňry bar edip ýokdan,
Men...

بند ---

بۇیون آلیانگ هم-م گؤریأنگ,
تاقدئرئنگ ازللیگینی.
کؤره نچۆین گۆررۆنگ بریأنگ,
گۆنش-ینگ گؤزللیگینی.

✏️ شأهریبۇسسان گلدی مأمدۇوا

BENT

Boýun alýaň hemem görýäň,
Takdyryň ezelligini.
Köre neçüýn gürrüň berýäň,
Güneşiň gözelligini.

Şähribossan GELDIMÄMMEDOWA.

BAHAR GELER

Bahar geler dag silleri,
Daşlarda heýjan mahaly.
Gijäniň argyn ýelleri,
Säherde güýjän mahaly.
Rakybyň sowuk elleri,
Bagrymy myjan mahaly.

Owazdan bezän ýazlagy,
Ak guşlar irinmez maňa.
Gorkunç yşykly gözleri,
Albassy sürünmez maňa.
Jynlaryň aýak yzlary,
Baharda görünmez maňa.

Nije baharlar gül açdy,
Hem solup gitdi dessine.
Durnalar ýat ile göçdi,
Hiç gel...

ÝAGYŞ

Dokuz melegi gezipsiň,
Ak ýagşym, melek nagmasy.
Ýeriň bykynyn ezipsiň,
Gögüň dertli dogmasy.

Alkymynda suwly salmaň,
Çynar, tallar sülmüräpdir.
Ysgyny, mejaly galman
Zeminiň haly harapdyr.

Barýan, dem dürsäp ýadasam,
Durasym-a gelenok teý.
Boýnunda betbagt kädisi,
Ýola düşen galandar deý.

Älem içre çapalaýaň,
Nara saly zybanymy.
Köne ýaram köwçeleýäň,
Yşk...

ŞYGRYÝET MELEKLERI / MAKALAJYKLAP TOPLUMY - ŞÄHRIBOSSAN GELDIMÄMMEDOWA

(Bu material Şähribossan Geldimämmedowanyň goşgular ýygyndysynda sözsoňy deregine goýlan awtobiografik maglumatdan alyndy.)

Men, 1971-nji ýylyň 4-nji iýunynda Mary welaýatynyň Türkmengala etrabynyň Kemine obasynda dünýä inipdirin. Maşgalamyzda men üçünji çaga, özem üçünji gyz. Menden soň ik...

"UZADAN ÝERIME ÝETENOK ELIM..."

Uzadan ýerime ýetenok elim,
Göwnüm bolsa Kap dagyna çykypdyr.
Gelip syrtmak salyp boýnumdan telim,
Meni hatalarym dara çekipdir.

Arylar bal guýup berdiler bada,
Soňam zerzaw edip sokdy neşderin.
Ertir bagta ýetip ýylgyrsyň ýa-da,
Uzaklardan horkuldyňy eşderin.

Bilbil bolup ýetişmedik joşgunym,
Gezýärmikä özge bagda käkeläp.
Aýdyň ahyr, nirä gitdi ýaşlygym,
Meni ýe...

Sözlügiň käbir goşgularyndaky öz görkezen gahrymançylygyň hakynda gürrüň etmek ýagdaýy oguz-orhon ýazgylaryna-da mahsus. Ýokarda getiren goşgymyzyň ruhy oguz-orhon ýazgylaryna juda ýakyndyr. Çünki, runiki ýazgylarda hem ”men”  diýip gürlemeklik bar. Megerem, bu häsiýet şol döwrüň ruhuna, şondan hem edebiýatyna mahsus alamat bolmaly. Türkmenlerde öz görkezen gahrymançylygyň hakynda gürrüň etmeklik, baryp ýatan hakykat bolaýanda-da il içinde halanylmaýar. Seniň gahrymançylygyň waspyny başgalar etm...

MAHMYT   KAŞGARY

Mahmyt Kaşgarly dünýä derejesinde ykrar edilen beýik şahsyýetlerimiziň biridir, ylym äleminde nur saçýan ýyldyzdyr. Medeniýeti goldamak we ösdürmek boýunça dünýäniň halkara guramalary, şol sanda UNESKO beýik türkmen alymynyň adamzadyň öňünde bitiren hyzmatlaryny göz öňünde tutup, 2008-nji ýyly “Mahmyt Kaşgarlynyň ýyly” diýip yglan etdi. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan Watanymyzda Mahmyt Kaşgarlynyň doglan gününiň şanly 1000 ýyllyk ýubileýi dabaraly bellenip geç...

A MENDE KINE ÝOK..

Uzadan ýerime ýetenok elim,
Göwnüm bolsa Kap dagyna çykypdyr.
Gelip syrtmak salyp boýnumdan telim,
Meni hatalarym dara çekipdir.

Arylar bal guýup berdiler bada,
Soňam zerzaw edip sokdy neşderin.
Ertir bagta ýetip ýylgyrsyň ýa-da,
Uzaklardan horkuldyňy eşderin.

Bilbil bolup ýetişmedik joşgunym,
Gezýärmikä özge bagda käkeläp.
Aýdyň ahyr, nirä gitdi ýaşlygym,...

SEN HAKDA ŞYGYR ÝAZDYM...

Sen hakda şygyr ýazdym,
Üýtgedi gijäň reňki.
Sen hakda şygyr ýazdym,
Gymyldady garaňky.

Sen hakda şygyr ýazdym,
Yşgyň bile awunyp.
Seret gögüň ýüzüni,
Terk edipdir mawylyk.

Sen hakda şygyr ýazdym,
Galam ýasap polatdan.
Çagbasyn tama etmen,
Garny suwly bulutlaň.

Sen hakda şygyr ýazdym,
Ähdi bozan baýnamaz.
Indi oýunçy dünýä,
Meniň bilen ...

HOJA AHMET ÝASAWY

Akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň ylahy dünýäsinde ymykly orun alan hem döredijiliginde «Ýa yklym eýesi Ahmet Ýasawy, meniň Sahypjemalymny gördüňmi?!», «Hyrka geýen Hoja Ahmet, Seýramdadyr Seýramda» diýmek bilen adyny hormat bilen tutup, tarykaty geçmekde medet dilän Türküstan Şyhy Hoja Ahmet Ýasawynyň hikmetleri ylmy jemgyýetçilik tarapyndan öwrenilmäge doly mynasypdyr. Ahmet Ýasawy özüniň ylahy garaýyşlary–sopuçylyk tarykaty bilen musulman Gündogarynda ymyk...

ALY OWHADEDDIN ENWERI

Auheddin Ali ibn Yshak Muhammet Yshak XII asyrda seljuklaryñ häkimlik eden döwründe ýaşap şahyrlaryñ iñ görnüklileriniñ biridir. Bu özboluşly şahyryñ ömri we döredijiligi köp sanly tezkireçileriň, alymlaryň ünsüni özüne çekipdir. Enweri baradaky maglumaty iň gadymy tezkireçilerden bolan Muhammet Aufynyñ “Lubabul-Elbap” (XIII asyr) atly tezkiresinde we başga-da onlarça taryhy kitaplarda her hili edebi hrestomatiýalarda görmek bolýar. Eýran alymlaryndan Enwerini...

EMIR MUEZZI

Seljuk türkmenleriniň Eýranda, Orta we Kiçi Aziýada häkimiýet başyna geçmekleri şol ýurtlaryň taryhynda uly özgerişikleriň ýüze çykmagyna getirýär we täze döwrüň başlangyjy bolýar. Seljuklar Eýranda gaznawylar dinastiýasynyň güýçden düşmekligi zerarly emele gelen ençeme ownuk we aýry-aýry ýerli häkimiýetleri birleşdirip, ýurtda syýasy bitewiligi pugtalandyrýarlar, ummasyz giň territoriýany özlerine boýun egdirýärler. Olar pars dilini resmi döwlet dili hökmünde kabul edý...

MUHAMMET GAZALY

Muhammet Gazaly yslam taryhyna degişli kitaplarda birnäçe lakamlar bilen ýatlanylýar; Hüjjetül Isalam-Yslamyň buýsanjy, Zeýnüd-din- Diniñ zynaty el-Gazzal- ýüñ egirijiniñ ogly; Et-Tusy- Tusda dogylanlygy üçin; Eş- Şafi Şafi mezhebinde bolandygy üçin Eş Şafi diyilýär.
Muhammet Gazaly hijriniñ 450, miladynyñ 1058 ýylynda Horasanyň Tus şäherinde garyp maşgalada dogulýar. Brokgelmanyñ pikirine görä bolsa, alym 451-nji hijri, miladynyň 1059-njy ýylynda dogylypdyr....

ÝUSUP BALASAGUNLY
(1015-1018 – XI asyryň ahyrlary)

Türkmen halky taryhda diňe türki halklaryň arasynda däl, ondan has uzaklarda tanalýan şahyrlaryň eserlerini miras galdyryp giden halk bolupdyr. Şol şahyrlar özleriniň eserleri bilen türkmen edebiýatynyň...

ABU SAGYT MÄNELI

Zamanasynyň uly sopy alymy, görnükli şahyry Abu Sahyt Fazlylla bin Abulhaýyr Muhammet ibn Ahmet Mähneýi halkyň arasynda Mäne baba ady bilen tanalýar. Edebiýat ylmynda onuň ady Abu Sahyt Mähneýi ýa-da Mäneli diýlip tutulýar. Abu Sagyt Mäneli esasan rubagy hem kytga žanrlarda arap-pars dillerinde şygyr ýazypdyr.
Ol 967-nji ýylyň dekabr aýynda Aşgabadyň eteginde Kaka etrabynyň Mäne obasynda dünýä inipdir. Şahyryň kakasy öz döwrüniň gurply, däri-derman, anbar ta...

SENIÑKI

Ykbalyma galam berdi Ýaradan,
Oň jebri jepasy agdyrdy eňki.
Tüm gijeler bagrym ezip döreden,
Eziz Watan, Aýdymlarym seniňki.

Mukamyňa oniki süňňüm gowşady,
Pikir hyýalymam däl indi öňki.
Ýaşyl geýen ýazlaryňa bagş eden,
Eziz Watan, Aýdymlarym seniňki.

Bitarap sen, Berkarar sen, Bagtly sen,
Muňa şaýat bu zeminiň dört çüňki.
Mähir beren gujagyňda bagtly men,
Eziz Watan, Aýdymlarym seniňki....

BOLUPSYÑ

Ataň aýtdy, tawus guşuň,
Başyna ýelek bolupsyň.
Gözüň-ä ýanyp dur:muşyn,
Özüňem gülek bolupsyň.

Käte suwa ýakyşmasaň,
Atlara iým döküşmeseň,
Taýlar bile böküşmeseň,
Sen ony telek bilipsiň.

Öýňüzi çekdi-de keşdim,
Sowuldym, düşledim, geçdim,
Soň meň garyp adym eşidip,
Yzymda elek bolupsyň.

Tapyp bir ganym usulyn,
Ömrüň gül açan pasyly,
Perýat saňa, bedasylyň, <...

MENI KÜÝSÄP MENZILLERI AŞARSYÑ

Sen şumahal penjiräni açdyňmy,
Ýolun yzlap öz bagryňdan öneniň.
Ýa şumahal men ýadyňa düşdümmi,
Seni biwagt ynjytdymmy, dönenim?!

Belki,agşam girendirin düýşüňe,
Alnyňda durandyr perişan halym.
Endigime görä geçip gaşyňa,
Içgin-içgin sorandyryn ahwalyň.

Belki,görüp arasynda gülleriň,
Näler begenensiň, hyýalyň päkdir,
Eje,kesel çeýnän näzik elleriň,
Sygyr sagmana-da...