|
ДЖЕЛАЛ АД-ДИН МЕНКБУРНЫ
 ДЖЕЛАЛ АД-ДИН, прозв.: Менк-бурны (с родимым пятном на лице) (г. рожд. неизв. - ум. 1231), хорезмшах (с 1220 г.), старший сын Мухаммеда II и туркменки Айчичек, которая не пользовалась почетом при дворе в Гургандже, где главную роль играла бабушка Джелал ад-дина, кипчакская царевна Туркан-хатын. Благодаря ее влиянию наследником престола вопреки традиции ста... |
|
ИСТОРИЧЕСКИЙ КОМПЛЕКС «УЛЛИ-ХОВЛИ»
Путешествуя по Хорезму, не упустите возможность посетить исторический городок «Улли-Ховли», возведенный в 17 веке двумя народами – узбеками и туркменами. «Улли-Ховли», что в переводе означает «Большой двор», расположен в Ургенчском районе Хорезмской области. Изначально он был построен хивинским ханом, как военный городок для отважных туркменов, которые в то время жили между Хивой и Ургенчем и защищали торговые караваны, проходившие по этой т... |
|
GORAG SERIŞDELERI |
|
TÜRKMENLERIÑ ELINI AÝAGYNY GORAÝJY HARBY SERIŞDELERI
Eli, aýagy goraýjy serişdeler Eli, aýagy goraýjy sowut örtünjeleri şu aşakdaky gorag serişdelerini öz içine alýar: golluk (ellik), eginlik, injiklik, butluk, dyzlyk, injigi ýapýan ýasy metal örtükli ýa-da halkaly sowut örtünjesi. Türkmenistanyñ Parfiýa döwründäki çäginde we Gadymy Gündogaryñ beýleki ýerlerinde: zol-zol örtükli sowudyñ usulynda ýasalan turba şekilli golluklar, dürli görnüşli butluklar (etegi ker... |
|
TÜRKMENLERIÑ SÖWEŞJEÑ GUŞAKLARY |
|
TÜRKMENLERIÑ SÖWEŞJEÑ GALKANLARY |
|
TÜRKMENLERIÑ HARBY-DEÑIZ GÜÝÇLERI
 Türkmenler we olaryñ ata-babalary ähli döwürlerde atly (seýrek ýagdaýda pyýada) esgerler hökmünde beýan edilendigine garamazdan, olaryñ käbir bölegi Hazar sebitlerinde we uly derýalaryñ kenarlarynda (Murgap, Amyderýa, Syrderýa we ş.m.) ýaşapdyrlar we gämileri ýasapdyrlar, balyk tutmak bilen meşgullanypdyrlar. Olaryñ ajaýyp deñizçi esgerleri bolan... |
|
TÜRKMEN ESGERLERINIÑ HARBY-SOSIAL GURLUŞY
 ''Gudraty güýçli Beýik Alla şeýle diýýär: Meniñ goşunym bar, men ony türki diýip atlandyrdym we Gündogarda ýerleşdirdim.'' Mahmyt Kaşgarly (XI a.) Gadymy we orta asyrlardaky iri türki döwletleriñ hemmesiniñ dolandyryşynda ''ýolbaşçylyk welaýaty'' we ''harby bölüm (okrug)'' diýen düşünjeleriniç manylary bi... |
|
BAŞA-BAŞ SÖWEŞLERDE ULANYLAN URUJY ÝARAGLAR (Söweş paltalary) |
|
ORAZ SERDAR |
|
TÜRKMEN ATLY DIWIZIÝASYNYÑ 1895-NJI ÝYLYÑ NUSGASYNDAKY GYLYJY |
|
REZABEK HAJYÝEW (Beknazar Haýdaran) 1895-nji ýylyñ 22-nji iýulynda Nowo-Aleksandrowskiý şäherinde (häzirki Dörtgülde) doguldy. Hywa türkmenleriniñ han gatlagynyñ wekili. Tiresi ýomut (baýramşaly taýpasyndan); Moskwaly Imperator Aleksandr II-niñ Üçünji kadetler korpusyny we Tweriñ atly goşun uçilişşesini tamamlady. Soñra 1916-njy ýylda goşun starşinasy baron P.N.Wrangeliñ baştutanlygyndaky Nerçinsk kazak polkuna iberildi. 1917-nji ýylyñ ýanwaryndan başlap, 1918-nji ýylyñ ýanwar aý... |
|
ALTYNJAN HATYN
 Altynjan hatyn asly Horezmden bolan türkmen zenanydyr. Tagtaly bir ýaşulynyñ aýdyşyna görä, ''Seljuklylaryñ hökümdarlarynyñ biriniñ aýaly Altyn Yzmykşir şäherindenmiş''. Eger-de, bu gürrüñe salgylanyp, gürrüñi edilýän zenan Altyny Altynjan hatyn hasap etsek, Altynjan hatynyñ doglan ýeriniñ Zamahşar şäheri-de bolmagy ähtimal. Altynjan hatyn il... |
|
MARYDA SENETÇILIK WE SÖWDA
Gadymy Mary Ahameniler döwründen başlap, mongollaryñ wagşyçylyklaryna çenli aralykda gadymy Gündogarda meşhur bolupdyr. Mary senetçilik we söwda merkezleriniñ biri bolup, ol Eýrany, Orta Aziýany, Gündogar Türküstany, Hytaýy baglanyşdyrýan gadymy kerwen ýollarynyñ kesişýän ýerinde ýerleşipdir. Hytaýdan Ýewropa gidilýän ýol hem şu ýerden geçipdir. Biz Marynyñ antik döwründäki ösüşine ýörite seretmekçi däl. Senetçilik önümçiliginiñ uly merkezi bolan orta asyr... |
|
SOLTAN BEÝBARS (Hökümdarlyk eden ýyllary 1260-1277 ý.ý.) |
|
AÝBEK TÜRKMEN
 Garaşsyzlyk zamanamyzda türkmenler özleriniñ hakyky taryhyny öwrenmäge mümkinçilik aldylar. Biz ýylsaýyn öz gahrymançylykly geçmişimiziñ täze-täze sahypalaryny açýarys. Türkmeniñ taryhy maglumatlarynda Müsüriñ (Demirgazyk Afrika) soltany Aýbek Türkmeniñ ady gabat gelmeýär. Onuñ ady taryh bilen iş salyşýanlaryñ diñe käbirine belli. Aýbegiñ Müsüre nädip ... |
|
DARINIÑ HARBY EKSPEDISIÝASYNYÑ SYNMAGY
Bu wakanyñ başy pars patyşasy Dariý I-iñ massagetleri /olaryñ bir bölegine ''skifler'' hem diýýärler/ derbi-dagyn etmek we ägirt uly territoriýa eýelik etmek pikirinden başlanýar. B.e.ö. 515-nji ýylda Dariý I ägirt uly güýç toplap, Uzboý taraplara ýöriş edýär. Massagetleriñ üç patyşasy ㅡ Tomiris, Omar, Sakesfar gysga wagtyñ içinde öz goşunlaryny birikdirip, duşmany garşylamagyñ umumy planyny işläp düzýärler. Türkmenleriñ güýçleri, goşunl... |
|
OGUZ TÜRKMENLERINIÑ HARBY JEMGYÝETI
Türkmenler gadymy türki halklardan baş alyp, onuñ ýaýraýşy biziñ eramyzyñ ikkinji asyrlaryndan başlanýar. Olaryñ urug begleri we taýpa serdarlary HAN diýlip atlandyrylypdyr. Han saýlamak däbi örän dabaraly geçirilipdir: urugyñ ýa-da taýpanyñ belli adamlary hanlyga göteriljek adamy keçä salyp, dokuz gezek günüñ daşyndan (oduñ bolmaly) aýlapdyrlar. Soñra ata mündürip, boýnundan ýüp salyp, berk gysypdyrlar. Käwagtam ýüpi azrak goýberip, ondan näçe ýy... |
|
''AK ÖÝLI'' ㅡ ÝAŞLAR HARBY BIRLEŞMESI
Daşdan gelýän çozuşlaryñ, howplaryñ, hüjümleriñ dynywsyzlygy türkmenleri harby guramaçylyga köp üns bermäge mejbur edipdir. Hut şonuñ üçinem ähli erkek göbekli adamlary ýaş aýratynlygy boýunça böleklere bölüpdirler. Her bölegiñ hem öz degişli ady bar: Bäbek ㅡ bir ýaşa çenli; çaga ㅡ 1-6 ýaş; Oglan ㅡ 7-12 ýaş; ýetginjek ㅡ 12-18 ýaş; jahyl ㅡ 18-24 ýaş; Ýigit ㅡ 25-40 ýaş; orta ýaş ㅡ 40-60 ýaş; goja 60 ýaşdan añry. Oglan ýetginje... |
|
PARFIÝA ARTILLERIÝASY
Artilleriýa toplarynyñ ilki Gündogar halklarynda dörändigi ylmy taýdan subut edildi. Biziñ ata-babalarymyzyñ artilleriýa ýaraglary biziñ eýýamymyzdan öñ I müñ ýyllykda peýda bolupdyr. * * * Dünýäde kim we haçan ilkinji gezek artilleriýa topuny döretdikä? Bu soraga häzire çenli jogap berlenok. Ýewropalylar, esasanam, grekler we rimliler daşdan ýasalan top oklaryny zyñýan maşynlary Ýakyn gündogarly assiriýalylardan alypdyrlar. Bu maşynla... |
|
Şolaryñ biri hem arheolog, taryhçy Öwez Gündogdyýew. 1966 njy ýylda dünýä inen Ö.Gündogdyýew Aşgabat şäherinde eneden dogulýar. Mekdebi tamamlap TDU nyñ taryh fakultetine okuwa girýär....nji ýylyñ 15 nji aprelinde Öwez Gündogdyýew bimahal aradan çykdy. Türkmen taryhyny täzeden ýazmakda we ony dünýä tanatmakda eden deñsiz taýsyz işleri eden bu halypa alyma ...
|
|
...Mihalikadan hat geldi, ol: ''Hormatly Öwez Gündogdyýew, siziñ habaryñyzy eşidip, men biziñ halklarymyzy örän gyzykly, özara baglanyşykly taryhyñ baglanyşdyrýandygyna has hem ynamym artdy....bölegini getirýäris: ''Çuñ hormatlanýan professor Öwez Gündogdyýew, men siziñ ''Türkmenistan we Çehiýa'' diýen makalañyzy alanyma şat. Sizi awtor hökmünde gutlaýaryn we minnetdarlyk bildirýärin.
|
|
22; Gündogdyýew Ö. Türkmenleriñ Kawkaz halklary bilen milli medeni gatnaşyklary//Türkmen dünýäsi.ㅡMagtymguly, 2006. [14] Grigorýan W....Istoriçeskiý oçerk.ㅡ Aşhabad. 2001. ㅡ S.139 140. Öwez GÜNDOGDYÝEW.
|
|
Gündogdyýew Ö. A. Oguz türkmenleriniñ harby jemgyýeti // ESGER. 13.11.1997. No: 46; Klýaştornyý S. G....mongolow (mongolskiý koçewoý feodalizm). ㅡ L.,1934.S.91. Öwez GÜNDOGDYÝEW
|
|
Taryhçy Öwez Gündogdyýew tarapyndan asly türkmenleriñ alan as taýpasyndandygy öñe sürülen[1] Jebe noýonyñ ýakyn garyndaşy bolan Baýju noýon 1228 nji ýylda ...
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. # "Türkmen Zenanlarynyñ taryhy keşbi", Aşgabat 2013.
|
|
Taryhçy Öwez Gündogdyýew Beýbarsy türkmenleriň burjogly taýpasyndan hasaplap, taýpanyň oňonynyň börüdigini, onuň kaýy, taryg, dokuzoba taýpalary bilen birlikde oguz taýpalarynyň uly birleşmesine ...
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. ''TEKE ATLY POLKUNYÑ SÖWEŞ ÝOLY (1914 1918 ý.)'', 2013.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. ''Türkmen zenanlarynyñ taryhy keşbi'', Aşgabat 2013.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. # ''TEKE ATLY POLKUNYÑ SÖWEŞ ÝOLY'', Aşgabat 2013.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. "Türkmen Zenanlarynyñ Taryhy Keşbi", Aşgabat 2013 ý.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. # ''TEKE ATLY POLKUNYÑ SÖWEŞ ÝOLY (1914 1918 ý.)'', 2013.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. ''AZIÝANYÑ GERÇEKLERI'', Aşgabat 2012.
|
|
Taryhçy alym Öwez Gündogdyýew özüniň «Türkmen zenanlarynyň taryhy keşbi» atly kitabynda: «Zoroastrizmde Humaýyň keşbi, eýýäm täzelenen görnüşinde orta çykýar, bu ýerde hudaý adama ...
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. Taryh ylymlarynyñ kandidaty. Esger gazet. 20.11.1997 ý.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW Ahal durmuşy gazeti. 04.09.2000 ý.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW "Suluk Çabyş Çor", saýtdaky linki: http://kitapcy.ml/news/suluk cabys cor/2018 09 11 2396; 3).
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW. Taryh ylymlarynyñ kandidaty. Esger gazeti, 11.03.1999 ý.
|
|
Öwez GÜNDOGDYÝEW.
|