Durdygylyç Dowat ogly

Nesibäm çekip, men Çagyl obasyna birnäçe gezek bardym. Gylyjyň dädesi Duş aga (Duşmämmet) ýüzlenip şol bolan gyrgynçylyk barada soradym. Ol: “Howwa, bu ýagdaýlaryň öňüni almak üçin öz pikirini aýdan kişilerde bolupdyr. Şolaryň biri-de Durdygylyç Dowat oglydyr. Ol: “Orus bilen uruşjak bolup ýörmäň, olaryň aňyrsy köpdir. Siziňki Kasp...

MÄTÄJI WE "RUZNAMAÝY-MAWERAÝY-BAHRY-HAZAR" GAZETI

XIX asyr türkmen poeziýasynyň görnükli wekili Annagylyç Mätäjiniň edebi mirasy esasan Sowet häkimiýetiniň ýyllary içinde toplanyp, neşir edilmäge başlanan bolsa-da, onuň käbir şygyrlary Oktýabr rewolýusiýasyndan öň hem metbugat sahypalarynda peýda bolupdyr.
Mätäjiniň käbir goşgulary barada ilkinji gezek akademik A.N.Samoýlowiç "Rus arheologik jemgyýetiniň Gündogar bölüminiň ýazgylarynda" (XIX tom) gysgaça maglumat beripdir. Şe...

LUTUÑ ŞÄHERI

Magtymgulynyñ eserlerini her gezek okanyñda, bir täze zadyñ üstünden barýarsyñ. Beýik şahyryñ ulanan köp sözleriniñ, ýatlan taryhy, legendar, dini şahsyýetleriniñ hem-de göterýän geografik atlarynyñ añyrsynda uly maglumatlar ýatyr. Şol zatlar bilen Magtymgulynyñ dürli çeşmeler arkaly doly tanyş bolandygyny baý döredijiligi aýdyñ subut edýär. Emma şygyrda az söz bilen...

▶ NEDIRIŇ OÝNY

Günlerde bir gün Nedir keýpsiz halda Mürze Mihdi han bilen köşgüň basgançagyndan ýokary çykyp barşyna, oňa şeýle ýüzlenýär:
«Näme etseň et-de, meni güldür, eger gülkim tutmasa, seni ölüme buýraryn!».
Mürze Mihdi han hernäçe gülküli sözler aýdyp, Nediri güldürjek bolsa-da, başa barmaýar, şa asla gülmeýär. Basgançagyň ahyrky iki pellesi galanda, Mürze Mihdi han öz ýanyndan pyşyrdap, bir zatlar aýdýar, ony bolsa Nedir eşidýär. Mürze Mihdi: «Eý alla, men näm...

NEDIR ŞA HAKYNDA ROWAÝATLAR

▶ ŞALARYŇ KELAMY – KELAMLARYŇ ŞASYDYR

Älemde ýaşaýan hemme adamlara mälim we äşgärdir: «Hemmäňiz çopansyňyz we her biriňiz raýatlaryň ýaşaýşyna jogapkärsiňiz!» diýen sözleriň mazmunyna lakyklykda beýik ýaradanyň merhemet saýasynda serwerlik –ýolbaşçylyk derejesini tapan biziň ýaly pespäl bendeleriň bolmagy hor-homsulara we aýak astyna ...

NEDIRIÑ OSMANLY PATYŞASY BILEN ŞAHYRANA URŞY

Rowaýata görä, osmanly türkmen patyşasy Nedire bir hat iberip, şonda aşakdaky beýtleri ýazyp iberipdir:

Goşunmyñ sanyny sen biler bolsañ,
Seret ýyldyzlara, sen görer bolsañ.

Osman nesli eger göterse meni,
Pereñ penjesinden gutarsa meni,

Şeýle bir uraryn agyr gürz bilen,
Birbaş gidersiñ sen tä Mazenderan.

Nedir şa osmanly patyşasynyñ bu hatyna jogap hökmünde aş...

"PYGAMBERIÑ ÖZI GELIP, ÖWÜT BERSE..."

Bir gün Harunerreşit Bohluldan:
- Meniñ ahyretimi nähili görýärsiñ? - diýip soraýar. Bohlul:
- Kyýamatda öz ornuñy şundan bilersiñ diýip, Gurhandan aşaky aýary okaýar: "Innel-ebrare lefi: na'y:min. We innel-fujja-re lefi: jahy:m"》(82-nji süre, 13-14-nji aýatlar) ("Her halda ýagşy adamlar nygmatdadyrlar we pyssy-pyjurlyk edýänler jähennemde"). Harun:
- Onda meniñ Hudaýyñ Resuly bilen garyndaşlygym nähili ...

BOHLUL BILEN ABU HANYFANYÑ DAWASY

Bir gün beýik ymam we alym Abu Hanyfa medresede oglan okadyp oturan eken. Bohlul-da bir çetse oturyp, onuñ sapagyny diñleýär eken. Abu Hanyfa sapagyñ dowamynda: "Ymam Japar Sadygyñ* aýdan üç zady bar, men şolar bilen ylalaşmaýaryn" diýýär. Ol üç zat aşakdakylardan ybarat:
Birinjisi: Ol şeýle diýýär: "Şeýtan dowzahyñ odundan azap çeker". Emma şeýtanyñ özi otdan ýaradylan ahyryn! Şeýle bolaa ot nädip oña azap bersin?! Bir jyns öz jynsyndan ezýe...

"SENIÑ ÜÇIN IÑ GOWY ZAT - IÝMEK WE IÝENIÑI ÇYKARMAK..."

Günlerde bir gün Bohlul Harunerreşit halyfyñ ýanyna barýar. Şonda Harun:
- Eý Bohlul, dünýäde hemme nygmatlardan oña nygmat näme? - diýip soraýar. Bohlul:
- Seniñ üçin iñ oñat nygmat iýmek we iýeniñi çykarmak - meýdana gitmekdir we dine ynanýan dindar adamlar üçin bolsa, Hudaýa ybadat etmekdir - diýip jogap berýär.
Bohlulyñ bu sözüne Harunyñ gahary gelip, öz jellady Mesrura ony türmä salmagy we el-aýagyny k...

BOHLUL BILEN JÜNEÝDIÑ DUŞUŞYGY

Bir gün şeýh Jüneýit Bagdady* gezelenç üçin Bagdat şäherinden daşary çykýar. Onuñ müritleri-de ýany bilen gidýärler. Şeýh gidip barşyna, müritlerden Bohlul hakda soraýar. Müritleri:
- Ol bir diwana adam, ony näme etjek - diýýärler. Şeýh:
- Ony tapyp getiriñ, meniñ ol bilen işim bar - diýýär. Müritler agtaryp, çölüñ içinden Bohluly tapýarlar we şeýhi onuñ ýanyna eltýärler.
Haçan-da, şeýh onuñ ýanyna baranda, görse, Bohlul bir kerpij...

HUDAÝYÑ TAÝAGYNYÑ SESI ÝOKDUR

Abbasylar dinastiýasynyñ taryhyny ýazan bir taryhçy şeýle ýazýar:
Abbasy halyfy Hady* öz köşgüniñ eýwanynda bir topar ýakyn adamlary we sazanda-bagşylar bilen aýş-eşret meýlisini gurup oturan. Köşgüñ eýwany baga tarapdy. Bagda bolsa, bir garry bagban işläp ýören eken, ol gülleri sapmak bilen meşguldy.
Halyf Hady haçan-da şerapdan doýup, kellesi mazaly gyzanda, oturan ýaranlaryna ýüzlenip:
- Men şol işläp ýören bagbany nyşana alyp, š...

BOHLULYÑ BEHIŞT SATYŞY

Bir gün Bohlul derýanyñ ýakynynda bir ýabyñ kenarynda oturan eken, işi bolmany üçin, çagalar ýaly gül ýapraklaryndan birnäçe bakja ýasan eken.
Şu pursatda Harunerredişiñ aýaly Zübeýda şol ýerden geçip barýan eken. Ol haçan-da, Bohlulyñ golaýyna gelende, ondan:
- Bohlul, näme işläp otyrsyñ? - diýip soraýar. Bohlul:
- Behişt ýasaýaryn - diýýär. Harunyñ aýaly:
- Ýasan behiştleriñden satmaýarmyñ? - diýýär. Bohlul:
- Satýaryn. ...

ÇAKYRYÑ ZYÝANY

Rowaýata görä, bir gün Bohlul Harunyñ ýanyna barýar. Görse, Harun çakyr içip oturan eken. Ol özüniñ haram işini aklamak üçin Bohluldan:
- Eger biri üzüm iýse harammy? - diýip soraýar. Bohlul:
- Ýok - diýip jogap berýär. Halyf:
- Eger üzüm iýeniñden soñ, onuñ üstüne suw içse nähili? - diýýär. Bohlul:
- Aýby ýok - diýip jogap berýär. Ýene-de halyf:
- Üzüm iýip, suw içeniñden soñ, birnäçe wagt günüñ aşagynda otursa nähili? - diýýär. Boh...

KANUNYÑ ÝERINE ÝETIRILIŞI

Mälikşa Seljuklynyñ parasatly weziri Hoja Nyzamylmülk özüniñ "Siýer-el-mülk" ("Syýasatnama") atly kitabynda şeýle bir bolan wakany gürrüñ berýär: Bir gije Ýemin-ed-döwle soltan Mahmyt Gaznawy özüniñ ýakyn adamlary bilen meýlis gurup şerap içýärler. Şol meýlisde elli müñ goşunyñ serkerdesi we örän batyr serdar bolan Aly Nuştekin hem bar eken. Meýlis gijäniñ ýaryna çenli dowam edýär. Nuştekin şerap içip mes bolýar. Şol ýagdaýda şadan rugsat sorap, öýüne gitme...

ŞU SYRY HIÇ KIME AÝTMA

Arap kabyla başlyklarynyñ biriniñ örän owadan we ýüwrük bir aty bar eken. Bir baý adam şol aty ele salmak isleýär. Ol arap şeýhine adam iberip, şol aty almak isleýändigini, näçe baha kesse, tölemäge taýyndygyny aýdýar.
Şeýh: "Meniñ atym satlyk däl, men ony hiç bir baha, näçe ýokary bolsa-da, satmazlyga ant içdim" diýýär. Emma bu jogap baýy kanagatlandyrmaýar. Ýene-de adam iberip, eger satmaga razy bolmasa, men ol atyñ deregine on at bermäge taýýar diýýä...

MAGTYMGULY we "TÜRKMENIÑ" GOŞGUSY

Meşhur şahyrlaryň adyndan eser ýazan goşguçylar hemişe bolupdyr. Mysal üçin A.Puşkiniň adyndan goşgy ýazanlaryň bolandygyny taryh bilýär. Belli aýdymçy hem şahyr W.Wysotskiý: “Bir giden, kän aýdymy maňa berýärler, meniň welin olara dahylym ýok” diýipdir.
1946-njy ýylyň başynda 10 muň çemesi goşgy setiri (iki ýüzden gowrak goşgy we iki poema...

Aşyrpur Meredow Aşyrpur Meredow

Iki Seýdili meseläni aýratyn hem Aşyrpur Meredow iş edindi. 1980 nji ýylda Kümmethowuzdaky «Kabus» neşirýatynda «Seýdi hoja» diýen kitabyny neşir etdirip, otuz töweregi şygry hem «Goşa ...Meredow makalasynda öz logikalaryna esaslanyp pikir ýöretse, A.Saparow esasan, rowaýatlara, halk arasyndaky gürrüňlere arka direýär.

Şol aýdylmadyk birnäçe manyny Aşyrpur Meredow bilen Sapar Ahallynyň «Türkmen klassyk edebiýatynyň sözlüginden» tapmak mümkin. Şol ýerdäki «nakyl» sözüne berlen düşündirişleri dolulygyna getirýäris: «Nakyl I (...

...filologiỳa we edebiỳat ylymlarynyñ professory Aşyrpur Meredow, Eỳran türkmenleriniñ lideri Welimuhammet Ahun Arzaneş ... huzurynda, Türkmenistan Ylymlar Akademiýasynyñ Ş. Batyrow adyndaky taryh institutynyñ ylmy işgäri saýskatel Hangeldi ...

Taýýarlan: Aşyrpur MEREDOW.

Türkmen alymlarymyzdan Sary Durdyýew, Aşyrpur Meredow, Nazar Gullaýew, Tejen Nepesow, Gandym Gurbanow ýaly halypalarymyz 70 80 nji ýyllarda orta asyrlar döwründe ýaşap, dürli sebäpler bileb ...

Beýik alym Aşyrpur Meredow ýogalypdyr, bilmän galypdyrys. Kyrky geçipdir. Dostumyň ýene bir “gahrymany” köpeldi. Hudaýa “Sen” diýip ýüzlenýäs , çünki Ol çäksiz geçirimli.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur Meredow

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

Aşyrpur MEREDOW, filologik ylymlaryň kandidaty, Türkmenistanyň Ylym we tehnika boýunça döwlet baýragynyň laureaty. ▶ NEDIR ŞANYŇ YNANJY Nedir şa her bir zadyň ...

Pars dilinden terjime eden: Aşyrpur MEREDOW.

...Ensary (Sapar ahally), Professor Nurmuhammet Aşyrpur Meredow, Ahmet Ahundow Gürgenli, Arazmuhammet Şaeri (Aram), S. Gökleňi, ýaly alym ulamalar we beýleki Annageldi Aç, Kyýathan, Hojanepesbaý, Abaserdar, Gurbandurdy ...