|
ATA MÄNELI WE BASMAÇYLARA GARŞY DÖREDILEN OTRÝADLAR
 XX asyryň 20-30-njy ýyllarynda sowetlere garşy göreşen toparlar bilen alnyp barlan söweşlere gatnaşan O.Täçmämmedow şeýle ýazýar: “…maňa we G.Nazarowa Baýram Lagary, Berdimyrady we Ata Mänelini ýok etmek üçin meýletin milisiýa otrýadyny döretmeklik tabşyryldy. Biziň otrýadymyzda 100-den gowrak adam bardy. Bulardan başga-d... |
|
LUKMANÇYLYK ~ SAGDYNLYK SUNGATY ■ Orta asyr türkmen döwletleriniň hassahanalary – şypahanalary hakynda Otparazçylygyň keramatly kitaby «Awestada» berilýän maglumatlardan çen tutsaň, Ýer ýüzünde ilkinji lukman Trita bolupdyr. Trita ilkinji bolup zähere garşy ulanylýan maddany döredipdir, derman ýasamagyň usullaryny oýlap tapypdyr we hassany bejermegiň usullaryny, şol sanda kesel bejerişde tyg ulanmagy (hirurgiýa) işläp düzüpdir. Rowaýatlarda aýdylyşyna görä, ý... |
|
SYNMAZ GALANYŇ SYNDYRYLMAGY
 • Wizantiýanyň paýtagty Konstantinopolyň türkmenler tarapyndan eýelenilmeginiň taryhy barada Ýer ýüzünde taryhy ýigrimi bäş asyrdan köp bolan şäherleri barmak büküp sanaýmaly. Geçmiş ykbaly köp halklaryň we döwletleriň taryhy bilen aýrylmaz bagly bolan gadymy merkezler has hem az. Şeýle merkezleriň biri Wizanti-Konstantinopol-Stambul... |
|
Туркмены были возмущены, ведь они уже однажды присягали царю. В конце концов джигиты решили после прочтения муллой сур из Корана произнести по-туркменски слова о даровании России победы и о благополучном возвращении на родину, что, конечно же, не являлось присягой. Комиссаров подобная «присяга» устроила, однако они потребовали, чтобы джигиты прикрепили на грудь красные банты и убрали с полкового штандарта императорский вензель; на что командир полка ответил, что туркмены являются мусульманами и ...
|
|
УЧАСТИЕ ТУРКМЕНСКИХ КАВАЛЕРИСТОВ
В ВОЕННО-ПОЛИТИЧЕСКИХ СОБЫТИЯХ 1914–1918 гг. НА ТЕРРИТОРИИ ЗАПАДНЫХ ГУБЕРНИЙ РОССИЙСКОЙ ИМПЕРИИ Мировые войны XX века не обошли стороной и туркменский народ. По воле судьбы его доблестные сыны приняли непосредственное участие в Первой мировой войне, где не щадя собственной жизни героически сражались против соперниц Российской империи. Несмотря на очевидные исторические факты, в советское время участие туркмен в Первой мировой войне, одн... |
|
MÄHIR SIÑEN ŞEKILLER ■ Orta asyrlarda rowaç alan suratkeşligiň «Türkmen mekdebi» barada söhbet Orta asyrlarda Türkmenistanda, Merkezi Aziýanyň beýleki ýerlerinde, Eýranda, Hindistanda, Osman türkmenleriniň döwletinde patyşalaryň köşgüniň ýanynda gadymy kitaplar saklanylýan we ýokary çeperçilik bilen bezelýän golýazmalary döredýän ýörite döwlet edarasy işläpdir. Şol edaralar öz döwründe «kitaphana» diýlip atlandyrylýardy. Olar häzirki zaman kitaphanalary... |
|
ŞÄHRIM BOSSAN IÇINDE ■ ýa-da Türkmenistanyň Orta asyr şäherleriniň hojalygy barada söhbet Islendik döwletiň, jemgyýetiň ýaşaýşynda ykdysady durmuşa hemişe-de aýratyn uly ünüs berlipdir. Çünki adamzat ýaşaýşynyň gözbaşy ykdysadyýetden, önüm öndürmekden başlanýar. Hytaýly akyldar Konfusiniň «erkek ýer sürmese, ekin ekmese – aýal ik egirmese, dokma dokamasa, ýaşaýyş bolmaz» diýip, mundan iki ýarym müň ýyldanam ön aýdan pähimi, henize bu güne çenli öz... |
|
DÖWLET GURSAŇ TÜRKMENI ÇAGYR
 • Gadymy we orta asyr türkmen döwletleriniň dolandyryş ulgamy barada Türkmenlerde nesilbaşymyz Oguz han Türkmeniň jöwher paýhasyndan dörän, asyrlar boýy mynasyp nesiller tarapyndan ösdürilen we kämilleşdirilen, döwründe dünýä nusga bolan kämil döwlet dolandyryş ulgamy bolupdyr. Bu ulgam taryhymyzyň gadymy döwürlerinde ýüze çykyp, as... |
|
OWAZYŇ ÇYN-MAÇYN, DAGLAR AŞASY...
 • Türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň taryhy kökleri barada Türkmen halky şindi gadym zamanlarda döwlet döredip, halkara we döwletara gatnaşyklaryna girişip bilen dünýäniň gadymy milletleriniň biridir. Geçmişde halkymyzyň dünýäniň çar künjeklerine uzan taryhy ýollary bolupdyr. Halkymyzyň şindi gojaman geçmişde döwletara gatnaşyklaryn... |
|
TÜRKMEN MERTLIGINIŇ TARYPY
 • Türkmenleriň dogabitdi häsiýetlerine bagyşlanyp arap ýazary ibn Hassul tarapyndan ýazylan «Kitab tafdil el-Etrak» atly kitabynyň söhbeti Türkmenleriň baý taryhy barada arap edebiýatynda ummasyz köp maglumatlar saklanyp galypdyr. Türkmenler hakyndaky maglumatlar VIII asyryň ortalaryndan başlap has hem kö... |
|
TÜRKMENIÑ ÇYN-MAÇYNDAKY TARYHY ÇEŞMELERI
 Türkmen halkynyň baý taryhy geçmişi barada asyrlaryň dowamynda dürli dillerde ummasyz köp ýazgylar toplanypdyr. Arap, pars, grek we hytaý çeşmeleri halkymyzyň şöhratly geçmişini öwrenmekde gymmatly maglumatlar berýär. Türkmen halkynyň gadymýetini öwrenmekde daşary ýurt çeşmeleriniň arasynda gadymy hytaý ýazgylary aýratyn orun eýeleýär. Bu ý... |
|
KÄTIP KEMALYÝETI ■ Soltan Sanjaryň köşgünde döredilen al-Juweýniniň «Kätipleri kämilleşdirmegiň basgançaklary» atly eseri barada) |
|
TÜRKMENIÑ DAŞA ÝAZYLAN TARYHY ■ Göktürkmenleriň hat-ýazuw medeniýeti barada söhbet Asyl hünäri taryhçy bolan adamlar şindi kagyz ýüze çykmanka dürli taryhy ýazgylaryň deriniň, agaç gabygynyň, ýapragynyň, ýasyja tagtajyklaryň, toýun gap-gaçlaryň, iki-ýeke daş bölekleriniň we dag gaýalarynyň ýüzüne ýazylandygyny bilýändirler. Emma uly bir milletiň taryhynyň daşa ýazylyp galdyrylandygyny bilýän bardyr öýdemzok. Ony özümizem bilemizokdyk. Ýöne, täsinliklere baý bu dünýäde şe... |
|
ÇAWLY ADY ŞAMA, ŞARKA ÝAŇ SALAN ■ Türkmenleriň arap ýurtlarynda rowaç alan binagärçilik sungaty hakynda söhbet Binagärçilik sungaty halkymyzy gurujy hem-de dörediji millet hökmünde dünýä tanadan gymmatlyklarymyzyň biri. Ynsan ýaşaýşynyň bezegi, onuň durmuş zerurlyklarynyň seresi bolan binaçylyk dessury, adamzat ösüşiniň ezeli ojaklarynyň hatarynda ady tutulýan türkmen topragynda iňňän gadymy zamanlarda ýüze çykypdyr. Gadymy hem müdimi topragymyzda ýüze çykan we dünýäniň ... |
|
NE TÜTJARDYR BORJY SEGSEN... ■ ýa-da türkmeniň ak bazarynyň taryhy Milletiň kemala gelmeginde we onuň deňli-derejeli döwletiniň halkara giňişliklerine çykmagynda möhüm şertleriň biri-de döwletiň içki hem-de daşky bazarynyň bolmagydyr. Döwlet bolan ỳerde hökman bazar hem döreỳär. Bazar bolmasa döwlet hem bolanok. Ỳöne, bazara diňe bir haryt alnyp–satylỳan ỳer hökmünde düşünmeli däl, ol milleti dürli hojalyk gatnaşyklary arkaly bir ỳere jemleỳän möhüm ykdysady gural hem bo... |
|
NE MATADYR HARJY SEGSEN… ■ Turkmen mata dokmaçylygy sungatynyň taryhyndan Ynsanyýet ýagty jahana gelen perzendini akja mata bilen garşylaýar, çagajyk şindi ene süýdünden ganmanka, ony ynsanyň ilkinji geýimi bolan akja arlyga dolaýarlar. Kazasy dolup, dünýeden gaýdýan merhuma-da iň soňky lybasyny – ak eşik geýdirip, ony bakyýete ugradýarlar. |
|
MÜSÜRDE TAGT GURAN TÜRKMENLER
 • Türkmenleriň Müsürde guran Tulunylar we Ihçidiler döwletleriniň taryhy barada Türkmenler tarapyndan Musürde döredilen tulunylar (868-905) we ihçidiler (935-969) beglikleri türkmen taryhynda uly yz galdyrypdyr. Bu iki döwletiň taryhy hem beýleki onlarça türkmen beglikleri ýaly, halkymyza düybinden nätanyşdy. Arap halyflygynyň büti... |
|
BAHYR WEZIRIMDIR, KÖŇÜLDE ŞADYM...
 • Türkmenlerde wezirlik wezipesi we soltan Jelaleddiniň ömrüniň soňky ýyllarynyň taryhy barada Türkmenlerde Oguz han Türkmeniň jöwher paýhasyndan dörän, asyrlar boýy mynasyp nesiller tarapyndan ösdürilen we kämilleşdirilen, döwründe dünýä nusga bolan kämil döwlet dolandyryş ulgamy bolupdyr. Bu ulgam taryhymyzyň gadymy döwürler... |
|
APATYŇ GIRDABY
 • Yrakdaky Seljuk döwletiniň soňky ýyllary barada söhbet Adamzat taryhynyň gadymy döwürlerinden bäri halk arasynda patyşalyk etmek hukugynyň hökümdarlara Alla tarapyn berilýändigi hakyndaky ynançlar saklanyp galypdyr. Şol ynançlar orta asyrlar eýýamynda-da, adamzat jemgyýetiniň häzirki ösen döwründe-de, özüniň şol gadymky many-mazmunyny ýitirmän ... |
|
ERMENI TOPRAGYNDA TÜRKMEN YZLARY Gadymy we Orta asyrlar zamanynda gojaman Zeminiň dürli künjeklerinde esaslandyryly türkmen döwletleri öz döwründe ylym-bilimiň, medeniýetiň, edebiýatyň we sungatyň gülläp ösen ýerleri bolupdyr. Seljukly eýýamyndan başlap bu ülkelerde türkmenler tarapyndan ajaýyp ymaratlar, gözel binalar gurlupdyr. Ençeme asyrlap türkmen döwletleriniň düzüminde bolan Ermenistanda-da köp-köp binalar gurlup, olaryň aglabasy halkymyzyň taryhynyň şöhratly döwürlerinden nyşa... |