Nyzamy Genjewi türkmenmi, azerbaýjan?

"Hünär yzlamagyl menden bu gün toprunyň özi aýyp,
Aýypdan batar indi bu gün böri hünärim..."
Nyzamy Genjewi.

• Nizami Gəncəvinin hikmətli kəlamları El Salvador və Meksika portallarında

23 İyun 2021

El Salvador Respublikasının “Literatura y poesía” (“Ədəbiyyat və poeziya”), Meksikanın “Más Literatura” (“Daha çox ədəbiyyat”) ədəbiyyat portallarının facebook.com səhifələri Dövlət Tərcümə Mərkəzi ilə əməkdaşlıq çərçivəsində dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin cəsarət, dostluq, xeyirxahlıq, zülm və ədalət haqqında hikmətli kəlamlarının yayınına başlayıb.
Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyinə töhfə olaraq hazırlanmış materialı ispan dilinə Mərkəzin ispan dili mütəxəssisi Aysel Əliyeva tərcümə edib.

https://www.facebook.com/162933610523430/posts/2015778981905541/

https://www.facebook.com/999719630416606/posts/1715644612157434/

# https://aztc.gov.az/az/posts/id:1258

• Nizami Gəncəvi yaradıcılığı Ukrayna radiosunda

21 İyun 2021

Ukrayna Milli Televiziya və Radio Şirkətinin “Kultura” radiosu dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin bu yaxınlarda ukrain dilində Ukraynada nəşr olunmuş “Leyli və Məcnun” kitabı (ADTM) haqqında veriliş yayınlayıb.

Verilişdə şairin şəxsiyyəti və yaradıcılığı, ukrain dilinə tərcümə olunmuş “Leyli və Məcnun” poeması haqqında geniş məlumat verilib, Ukrayna mütəxəssislərinin Nizami yaradıcılığı ilə bağlı araşdırmalarından, məşhur ukraynalı şərqşünas-alim Aqafangel Krımskinin “Nizami və onun müasirləri” adlı monoqrafiyasından söz açılıb.

http://ukr.radio/schedule/play-archive.html?periodItemID=2844889

# https://aztc.gov.az/az/posts/id:1257

• Nizami Gəncəvinin “Leyli və Məcnun” poeması Kiyevdə nəşr olundu

04 İyun 2021

Azərbaycanda elan olunmuş “Nizami İli” ilə əlaqədar dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin  “Leyli və Məcnun” poeması Kiyevdə nəşr olunub. Zəngin ənənəli “Yaroslavov Val” nəşriyyatında işıq üzü görən kitabı ukrain dilinə görkəmli Ukrayna şairi və mütərcimi Leonid Pervomayski tərcümə edib. Kitabın redaktoru Qriqori Quseynov,  Ön sözün müəllifi Aqafangel Krımskidir.

# https://www.aztc.gov.az/az/posts/id:1250

• Nizami Gəncəvi haqqında məqalə İspaniyanın ictimai-siyasi portalında

09 Mart 2021

İspaniyanın nüfuzlu “Tu Voz en Pinares” portalı Dövlət Tərcümə Mərkəzi və İspaniya azərbaycanlıları Birliyinin əməkdaşlığı çərçivəsində “Nizami Gəncəvi ili: Gələcək üçün çağırış” adlı məqalə yerləşdirib.
Məqalənin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Mahirə Hüseynova, ispan dilinə tərcümə edən Mərkəzin əməkdaşı Aysel Əliyevadır.

https://www.tuvozenpinares.com/articulo/sociedad/2021-ano-poeta-nizami-ganjavi-llamamiento-futuro/20210220114713031179.html

# https://www.aztc.gov.az/az/posts/id:1221

* * *

"Genje şäheri orta asyrlarda türkmenleriniň höküm süren Kawkaz ülkesiniň iň uly şäherleriniň biridi. Musulman we isaýy (hristiýan) taryhçylary onuň diwarlarynyň onlarça kilometrlere  uzalyp gidýänligini belläpdirler. Dag bulagy bolan Genjeçaý şäheri des-deň ikä bölüp, olaryň arasyny üç sany küňreli köpri birleşdirýärdi. Genje şäheri gadymy Berdaa şäheriniň esasynda kemala gelip, ony araplar «bu ýerleriň Bagdady» diýip atlandyrýardylar. XII asyryň ortalaryna çenli Arrany we onuň merkezi Genjäni seljuk soltanlarynyň emirleri dolandyrypdyrlar, soňra bu ýerde häkimiýet Ildeňizler nesilşalygyndan bolan türkmen atabegleriniň eline geçipdir.
Genje şäheri Beýik ýupek ýolunyň ugrunda   ýerleşýän möhüm merkezleriň biri bolupdyr.
Onda türkmenlerden başga-da dürli milletleriň wekilleri hem ýaşaýardy. 1139-njy ýylda Kawkazda  elhenç ýer titreme bolup geçýär. Tebigy heläkçilikden  aýratyn hem Genje uly zyýan  çekipdir. «Daglary we  düzleri apy-tupan gaplap aldy we aýylganç ýer titreme  bolup geçdi. Paýtagt weýran boldy… Ýer titreme zerarly  Alparak dagy ýumruldy we içinden derýa akýan jülgäniň öňi  baglanyp, köl emele geldi» – diýip ermeni taryhçysy ýazypdyr. Heläkçiligi gözi bilen gören arap ýazarynyň sözleri has hem ýowuz: «Genje şäherini  we onuň  töweregini ýer hopdy. Ol şeýle bir ýumruldy, hamana öň ýer ýüzünde şeýle şäher bolmadyk ýaly boldy». Genjede on müňlerçe adamlar heläk bolupdyr. Heläk bolanlaryň arasynda türkmen  gündogarşynasy N.Gajarowyň bellemegine görä, Genje welatynyň emiri Gara Sungur we onuň maşgala agzalary-da bardy. Tüsseläp duran harabalyklar, jülgäniň üstünden göterýän tot-tozan, zir-zibilden doly derýa, adamlaryň gohy we ahy-nalasy – 1139-njy ýylyň ýer titremesinde Genje şeýle hasraty başdan geçiripdir.
Genje hasraty baradaky habar goňşy ýurtlarda ýetende gürji patyşasy Dmitriý weýran bolan şähere ýetmäge howlugypdyr. Ermeni we arap ýazarlarynyň ýazmagyna görä, gürji esgerleri we serkerdeleri horluk çeken ilata zorluk edýärdiler, hazynanyň gözleginde ýumrulan köşkleri, haraba öwrülen öýleri gazýardylar. Gürji goşunlary görülmedik oljalar - ýesirler, sandyk-sandyk altynlar, matalar, sütükler bilen yzyna dolanypdyrlar. Hatda olar Genjäniň derwezelerini hem süýräp äkidipdirler. Gürjüstanyň Gelati ybadathanasynyň häzirki demir gapylary gürjileriň süýräp äkiden şol derwezeleri bolmaly.
Genje täzeden dikelip, gaýtadan hünärmentçiligiň we söwdanyň  merkezine öwrülýänçä köp ýyllar geçipdir. Şu hasratly wakadan bir ýa-da iki ýyl geçenden soň dünýä inen Ýusup ogly Ylýasyň gözleriniň ilki göreni, belki-de şäher meýdançasyndaky harabalyklar bolandyr. Ylýasyň kakasy Ýusup aga garyp senetçi bolupdyr. Ol ir aradan çykypdyr we Ylýasy ejesi ulaldypdyr. Ýyllar geçer we Ýusup ogly Ylýas beýik şahyr Nyzamy bolup ýetişer..."

Jumadurdy Annaorazow / "Genji-hazynaly Genjewi"

http://kitapcy.com/news/2018-12-12-3890

"Nyzamy häzirki Azerbaýjanyň Genje şäherinde eneden bolupdyr. Onuň eserleriniň göwrümi umman ýaly bolsa, terjimehaly barada bilýän zatlarymyz bary-ýogy damjanyň ululygyndadyr. Soňkulary biz gündogarda ýazylan dürli tezkirelerden hem şahyryň öz berýän maglumatlaryndan ýygnap bilýäris. Şahyryň ömründe hiç hili geň-taňlyk ýa täsin wakalardyr ýagdaýlar bolmandyr. Bütin ömrüni ol Genjeden hiç ýere çykman diýen ýaly ýaşap geçipdir. Onuň aslynyň Ajam (eýran) Yragy diýilýän ýerdendigini çaklamak mümkin. Genje öňki Arran diýlip atlandyrylan, soň Garabag diýlen welaýatyň paýtagtydyr."

"...şahyr 1141-nji ýylda doglupdyr. Garry atalarynyň atlary Zaky hem Muaýid bolup, ejesi kürtlerden eken. Onuň ady Ramsa bolupdyr."

Osman Öde / "Nyzamy Genjewi"

http://kitapcy.com/news/2018-07-31-1677