Gülkä gülmeseñ...

GÜLKÄ GÜLMESEÑ...

Uruş ýyllary ýaşulular, gujurly zenanlar billerini berk guşap, Hywa kerwen gurap giderdiler. Haly-palaslary, keçedir içmekleri, gelin-gyzlaryñ şaý-seplerini haryt hökmünde tüwä, jöwene, mäşe, künji ýaga çalşyp, yzlaryna dolanyp gelerdiler. Güýz, gyş aýlary iki gezek gidip gelnerdi. Şeýdip oñşugy dolardylar. Kerwen ýoluna düşülende, odun ýygmaly, ot ýakmaly, çaý-nahar edinmeli. Şonda biriniñ eline tiken geçipdir. Ol goşa gelip:
- Ho... ow, sakaldaşlar, kimde temen bar? - diýip, soraýar.
Adamlaryñ biri telpeginiñ içinden sapakly temeni çykaryp berýär. Oña begenýär, berekellasyny ýetirýär. Tikeni temen bilen alýar. Temen eýesine bolsa tañryýalkasynyñ deregine:
- Haý, sakaldaş, sen-ä gyrnak goşluja ekeniñ-ow - diýýär.

* * *

O ýyllar peçde ýalazy odun ýakylardy. Gowgadan gaýdyp gelýänler-de bardy. Agşamara käbir öýlerde üýşüşip oturylardy. Esgerlikden gelen ýigit aýakuçda, peçiñ agzyna golaý oturýar. Ýaşulynyñ biri:
- Pylany, sallatçylykda orslañ dilini öwrenensiñ? - diýýär.
- Otur-tury, çörek dilemen-ä öwrendim.
- Peçe odun sal diýende, orslar näme diýýär?
- Olar-a onuñ ýaly ýumuş buýurmaýarlar-da, özleri turup peçe odun salyberýärler - diýip, esgerlikden gelen jogap berýär.

* * *

Mugallym okuwçylara şeýle diýýär:
- Ýuwaş oturyñ! Maña, siñek uçup gelse, ganatynyñ sesi eşidilsin!
Çagalar bir minut ýaly ümsüm oturýarlar. Birden okuwçylaryñ biri:
- Hany, onda siñek? - diýip gygyrýar.

* * *

- Şu ýerde näçe adam işleýär?
- Brigadir bilen on adam.
- Brigadirsiz näçe adam?
- Brigadirsiz hiç kim hem işlemeýär.

* * *

- Sen näme üçin işlemeýärsiñ? - diýip, daş örüji işdeş ýoldaşyndan soraýar.
- Öten agşamky oturlyşykdan soñ elim sandyraýar.
- Onda, bar, palçyga garar ýaly çäge eläber!

* * *

Bir adam ýaş gelinden:
- Gaýneneñ ölümini isleýärmiñ? - diýip sorapdyr.
- Ýog-eý, Hudaý saklawersin, daş edewersin!
- O näme üçin?
- Begenjimden özüm ölermikäm diýip gorkýaryn!

* * *

Bir adam azy ýaran geline:
- Buşluk, gaýnataña guzy dişi çykypdyr - diýipdir.
- Çyksa çykybersin, dişi dökmek çep elimden gelýändir - diýip, gelin jogap beripdir.

* * *

Biri haý-haýly gelne:
- Tüweleme, gaýneneñ goñşymyzyñ toýuna täze köýnek geýip gelipdir - diýipdir.
- Geýse geýibersin, ertir otly köýnek geýmeli bolar - diýip, gelin jogap beripdir.

* * *

Dost dostundan habar alypdyr:
- Dost, özüñ ýatyp, özüñ turýarmyñ?
- Ýok, aýalym ýatyryp turuzýar.

Toplan: Tatar ÜÝŞMEKOW.