Ýüwrük Robik / hekaýa

ÝÜWRÜK ROBIK



Biz­ onuň­ bi­len­ bir­ aw­tou­lag­da­ gi­dip­ bar­ýardyk.­ Eda­ra­my­zy­ Raý­so­-Aý­wi­ da­gyn­dan­ Kua­lu der­ýa­sy­na­ gö­çür­ýär­di­ler.­ Iki­si­niň­ ara­syn­da­ky uzak­lyk­ kyrk­ ki­lo­metr­ çe­me­si­ bar­dy.
Ula­gy­ ýa­şy­ dur­gu­şan,­ ak­ gö­wün­li,­ tej­ri­be­li­ sü­rü­ji­ Ýa­şa­ da­ýy­ do­lan­dyr­ýar­dy.­
Öň­den­ bar­ýan­ ula­gyň­ sü­rü­ji­si­ bol­sa­ eg­ni­ ala köý­nek­li,­ kel­le­si­ baş­gap­ly­ Was­ýa­at­ly­ ýaş­ ýi­git­di.­
Onuň­ işe­ ka­bul­ edi­le­ni­ne­ ba­ry­ ýo­gy­ iki­ gün­ bolup­dy.­ Onuň­ ula­gy­na­ hiç­ kim­ mün­män­di,­ oňa­ di­ňe­ goş­go­lam­la­ry­ —­ ça­dyr­la­ry,­ dü­şek­le­ri,­ odundyr­ pal­ta­la­ry­ ýük­läp­di­ler.
Ýo­lu­myz­ ni­kel­ hän­dek­le­ri­niň­ de­ňin­den­ geç­ýär­di.­ Olar­ ýa­nar­dag­ ki­min­ düýp­süz­d i­we­ haň­lap­ ýa­tyr­dy.­ Hol­ aşak­dan­ ýa­sy­ bu­run­la­ry­ny­ asma­na­ tu­tup,­ «ýa­ros­law»­ ýük­ ulag­la­ry­ kyn­lyk bi­len­ süý­re­ni­şip­ gel­ýär­di.­ Ra­dia­tor­la­ryn­da­ aýy
şe­kil­le­ri­ ýal­dy­rap­ gö­rün­ýän­ bu­ ulag­lar­ çä­ge­söw ga­ram­tyl­ ni­kel­ mag­da­ny­ny­ da­şa­ýar­dy­lar.­ Mo­toryň­ gür­rül­di­sin­den­ ola­ryň­ het­de­na­şa­ agyr­dy­gyny­ çak­la­saň­ bol­ýar­dy.­
Köp­ gat­naw­ly­ mag­dan­ ýo­ly­ ba­hym­ yz­da­ gal­dy.­ Ýa­şa­ da­ýy­ as­falt­syz­ çar­kan­dak­ ýol­dan­ bi­zi­ ha­ýaljak­dan­ we­ diý­seň­ se­re­sap­ly­lyk­ bi­len­ alyp­ git­di.­
Was­ýa­ ba­hym­ ep­es­li­ öňe­ saý­lan­dy.
Ba­hym,­ güp­läp­ agyr­ gar­ ýa­gyp­ baş­la­dy.­ Ol­ topra­ga­ gal­taş­dy­gy­ lä­bi­ge­ öw­rül­ýär­di.­ Biz­ ýü­zü­mi­zi aň­zak­dan­ go­ra­mak­ üçin­ ýa­pyn­ja­la­ry­my­zyň­ baş­
gap­la­ry­ny­ kel­lä­mi­ze­ çek­dik.­ Dog­ru­sy,­ Ark­ti­ka­da ge­zip­ ýö­ren­ ha­ly­ňa­ so­wuk­dan­ nä­dip­ go­ran­jak diý­se­ne Tö­we­rek­de­ pu­dak­la­ryn­da­ buz­lar­ asyl-asyl­ bo­lup­ du­ran­ ýa­gel­ler­den[1] baş­ga­ ösüm­lik gör­jek­ gü­ma­nyň­ ýok­dy.­ On­so­ňam­ hä­zir­ tom­suň­
suw­ly­ ga­ry­ tel­pek­läp­ ýag­ýar­dy.­ Üs­te­si­ne,­ ýe­lem­
şuw­la­ýar­dy.
Biz­ kö­tel­ ýol­dan­ ýo­kar­ly­gy­na­ ga­lyp­ bar­ýarkak,­ bir­den­kä­ Ýa­şa­ da­ýyň­ ula­gy­nyň­ mo­to­ry­ alagal­ma­gal­ et­di,­ soň­ra­da­ sen­-men­ ýok­ sem­ bol­dy.­
Aw­tou­lag­ ýu­waş­lyk­ bi­len­ aşak­ly­gy­na­ ti­gir­le­nip baş­la­dy.­ Bir­ki­ ýo­la­ zor­ gö­ren­ start­ýo­ram­ ha­tardan­ çyk­dy.­ Mo­to­ry­ gaý­ta­dan­ ot­la­mak­ üçin­ edilen­ sy­na­ny­şyk­la­ryň­ hiç­ bi­ri­ ne­ti­je­ ber­me­di.­ Ulag­
öz­ maý­da­ly­na­ baý­ryň­ düý­bü­ne­ çen­li­ yz­ly­gy­na­ gaý­dyp,­ ahy­ry­ sä­gi­nen­soň,­ Ýa­şa­ da­ýy­ ka­bi­na­dan­
çyk­dy.­ Ol­ mo­to­ryň­ ga­pa­gy­ny­ aç­jak­ ýa­da­ tow
ber­ýän­ bur­gy­ny­ tow­la­ja­gam­ bo­lup­ dur­ma­dy.­
Onuň­ ýü­zün­de­ tu­kat­ly­gyň­ we­ ýa­zyk­ly­ly­gyň­ alamat­la­ry­ gö­rün­ýär­di.­ Ýa­şa­ da­ýy:­
—­ Hu­şum­ gur­sun!­ —­ di­ýip,­ ga­ny­gyz­gyn ses­len­di.­ —­ Ýi­git­ler,­ ýan­gy­jy­myz­ gu­ta­ryp­dyr.­
Ug­ra­man­kak­ bar­lap­ gör­män­di­rin­dä.­ Bu­ýa bol­mad­ow.­ In­di­ nät­sek­käk?­ Ha­ny,­ gy­gy­ryň,­ belki,­ Was­ka­ eşi­der.­
Was­ka­ nä­dip­ eşit­sin­ diý­se­ne!­ Ol­ daş­ tö­we­regi­ne­ äň e­dip­ du­ra­sy­ ýok­la.­ Ýo­lam­ bir­ ahy­ryn.
Ine,­ ol­ baý­ryň­ de­pe­si­ne­ çyk­dy,­ sä­hel­ sa­lym­dan ge­riş­den­ aň­ryk­ aşar...­ Biz­ bo­ga­zy­my­za­ syg­dygyn­dan­ gy­gy­ryş­dyk,­ sy­ky­lyk­ at­dyk,­ ula­gyň­ zogu­na­ bas­dyk.­ Ha­tar­dan­ çy­kan­ ula­gyň­ için­de­ biz eý­ýäm­ so­wuk­dan­ ýa­ňa­ saň­ňyl­dap,­ hat­da­ umytsyz­ly­ga­ dü­şüp­ baş­la­dyk.­
Bir­denkä­ naw ýa­ly­ uzyn­ boý­ly,­ sak­ga­ly­ sy­rylma­dyk­ bir­ ýi­git­ eg­nin­dä­ki­ ýa­pyn­ja­sy­ny­ ýe­re­ taş­lap,­ ulag­dan­ bö­küp­ düş­di­ we­ bar­ güý­ji­ bi­len­ ýortup­ baş­la­dy.­ Biz­ onuň­ tür­ge­niň­ki­ ki­min­ ýe­ňil­ we ça­la­syn­ ädim­ ädi­şi­ne­ aň­ka­ryp­ ga­lyp­dy­rys.­ Ýa­şa da­ýy:­
—­Bu­ ýi­git­ her­ nä­çe­ ýüw­rük­ bol­sa­da,­ ula­gyň­
yzyn­dan­ ko­wup­ ýet­mez,­ müm­kin­ däl.­ Ba­za­ dolan­mak­ ge­rek­—­diý­di.
Ýö­ne­ ol­ ba­za­ git­män,­ ýel­ga­mak­ ýa­ly­ ýi­gi­diň­
ar­ka­syn­dan­ ga­ra­dy­ dur­dy.­ Biz­ in­di­ Ýa­şa­ da­ýyny­ diň­läm­zok­dy­gam.­ Du­ran­la­ryň­ ýek­ýa­ry­my:­
«Ro­bi­giň­ ula­gyň­yzyn­dan­ ýe­täý­me­gem­ äh­ti­mal»­
diý­se,­ kä­si­ «Ro­bik­ tük­ge­rip­ ga­lar»­ diý­ýär­di­ler.­
Was­ýa­nyň­ula­gy­eý­ýäm­göz­den­ga­ýyp­bo­lup­dy.­
Ol­ de­pe­den­ aň­ryk­ aşyp­dy.­ Ro­bik­ ba­ýyr­dan­ ýokar­ly­gy­na­ yl­gap­ bar­ýar­dy,­ sy­rap­ ýag­ýan­ gar­dan­
ýa­ňa­ aýak­la­ry­ny­ saý­ga­ryp­ bol­ma­ýar­dy.­ Bir­ gara­ baý­ryň­ ýü­zün­de­ ýe­ňil­lik­ we­ çak­gan­lyk­ bi­len süý­şüp­ bar­ýar­dy.­ Soň­ra­ Ro­bi­gem­ göz­den­ ýit­di.­
Bi­ziň­ el­le­ri­mi­zi­ ow­ka­laş­dy­ryp,­ aýak­la­ry­my­zy tar­pyl­dat­mak­dan­ hem­de­ Ýa­şa­ da­ýy­ny­ kö­şeş­dirmek­den­ baş­ga­ ala­jy­myz­ ýok­dy.­ Biz­« Dur­muş­da her­ hi­li­ zat­ bo­lup­ bil­ýär...­ Bol­duň­ meniň­ ba­şy­ma ko­wup­ ýet­jek­ ýüw­rük.­ Ba­za­ gi­de­liň...»­ di­ýiş­dik.­
Ba­za­ diý­ýä­niň­ ni­re­de­kä?Kyrk­ mi­nut­ çe­me­si­ wagt­dan­ soň­ Was­ýa­nyň­ula­gy­ gö­rün­di.­ Ol­ in­di­ bi­ze­ ta­rap­ gel­ýär­di.­ Ol­ depä­niň­ üs­tü­ne­ çy­kan­soň,­«yn­ha,­hä­zir­ bar­ýan»­ di­ýen­ şe­kil­de­ zo­gu­ny­ çal­dy.­ Äh­li­miz­ ula­ga­ ba­kan­ daz­ ýa­sa­dyk.­ Her­kim­ ylgap­ bar­şy­na,­ özi­ hak­da,­ Ro­bik­ hak­da,­ öz­ aýak­lary­dyr­ ýü­re­gi­ hem­de­ dem­gys­ma­sy...­ ba­ra­da­ oý­lan­dy­ öýd­ýän.­ Her­kim:­ «Men­ ba­şa­rar­my­dym?»­
di­ýip­ pi­kir­ eden­ bol­sa­ ge­rek.­
Ro­bik­ ula­gyň­ bas­gan­ça­gyn­da­ dur­dy.­ Onuň­
sak­gal­ly­ ýa­ňak­la­ry­ gy­za­ryp­dyr,­ göz­le­ri­ bol­sa­
şe­la­ýyn­lyk­ bi­len­ ýylp­-ýylp­e d­ýär­di.­ He­mi­şe­ sus Ro­bi­giň­ be­gen­ji­ içi­ne­ syg­ma­ýan­ bor­ly,­ onuň­ erni­ bir­ ýe­re­ ge­le­nok­dy.­ Ol­ mu­ny­ giz­le­jek­ bo­lu­bam dur­ma­dy.­ Bel­kem,­ ol­ hut­ Ku­suň ,­ Bo­lot­ni­ko­wyň­
we­ Bru­me­liň­ öz­le­ri­ni­ olim­pia­da­ oýun­la­ryn­da du­ýuş­la­ry­ ýa­ly­ çäk­siz­ bagt­ly­ du­ýan­dyr.
Sü­rü­ji­ Was­ýa­ bi­ze­ bar­ za­dy­ gür­rüň­ ber­di:­
—­Men­ gi­dip­ bar­ýan,­ dü­şün­ýäň­mi?­ Ula­gyň­ tizli­gi­ni­ art­dyr­ýan.­ Bir­den­kä­ kim­dir­ bi­ri­ ula­gyň­ üstü­ne­ mü­nen­ ýa­ly­ ta­kyr­dy­ se­si­ eşi­di­lip­ git­di.­ Ulagy­ tog­ta­dyp­ ýe­tiş­män­käm­ ol­ ke­je­be­ge­ kak­ýar...­
Ula­gyň­ tiz­lik­ öl­çeý­ji­ en­ja­my­na­ se­re­dip,­ onuň­
ýe­di­ ki­lo­metr­ ge­çen­di­gi­ni­ gör­düm.­ Her­ ni­çik­de bol­sa,­ ko­wup­ ýe­tip­dir.­ Bu­ her­ke­siň­ ba­şa­raý­jak işi­ däl...­ Özem­ ädik­li...
Hiç­ bi­ri­miz­ Ro­bi­giň­ ta­ry­py­ny­ ýe­tir­jek­ bo­lup dur­ma­dyk.­ Biz­ haý­dan­ haý­ ýo­la­ düş­me­li­dik.­ Ýa­şa­ da­ýy­ diý­seň­ şa­dy­ýan­ gö­rün­ýär­di:­
—­Hä­zir­jek­ og­lan­lar,­ hä­zir­ men­ ýan­gyç­ guý­na­ýyn,­ on­soň­ ýo­la­ dü­şe­ris.
Biz­ ula­gyň­ ýan­gy­jy­ny­ ýe­tir­dik.­ In­di­ ho­wa­da o­ di­ýen­ yz­gar­ly­ däl­di.­ Bi­ziň­ her­ bi­ri­miz­ özü­mizden­ az­-kem uýal­ýar­dyk­—­ men­den­ Ro­bik­ bolmaz­ ahy­ryn.

————————
[1] Ýagel — demirgazyk sugunlarynyň iýýän lişaýniginiň bir görnüşi.

Gleb­ GO­RYŞ­KIN,­ rus­ ýa­zy­jy­sy.
Ter­ji­me­ eden: My­rat­ GOŞ­LYÝEW­

#«Dünýä­ edebiýaty» žurnalynyň N 1–2023 sanyndan alyndy