EPENDILI DEGIŞMELER
▶ Kakasynyñ doganynyñ gyzy
Ependini öýlendirmek üçin kakasynyñ doganynyñ gyzyna söz aýdypdyrlar. Emma ara baýyñ ogly düşensoñ, Ependä gyz bermejeklerini habar edipdirler. Aradan üç ýyl geçenden soñ, doganoglan uýasynyñ äri tarpa-taýyn aradan çykypdyr. Ependi köşeşdirmek üçin onuñ ýanyna baranynda:
- Hudaýa şükür, seniñ maña berilmäniñ oñat bolaýypdyr. Ýogsa, seniñ adamyñ deregine men ölmeli bolardym - diýipdir.
Doganoglan uýasy Ependini gowy görse-de, ondan özüne ýakynlygyñ ýokdugyny añansoñ, miras galan baýlyga garaşyp, oña gaharlanypdyr, şondan soñ bolsa ony gapysyndan goýbermändir.
▶ Henizem giç däl
Bir goja Ependiniñ üstünden gülmek maksady bilen oña:
- Seniñ ejeñ ölenine gaty gynandym, ölmedik bolsa men oña öýlenip, senem ogul edinäýjekdim - diýipdir.
- Beýle etmeklik häzirem giç däl? - diýip, degişgen goja geñ galypdyr.
- Ol ap-añsat, sen gyzyñy maña berersiñ welin, men seniñ ogluñ bolaryn-da.
▶ Kömek edip biljek däl
Ependi oýnap ýören oglanjyk döwründe şähere gezmäge gelen minara çykyp, azana gygyryp duran azançyny görüpdir. Ol aşakda duran ýerinden:
- Daýy, men näme alaç edeýin? Şahasyz, çybyksyz agaja özüñ münüpsiñ, onsoñ men saña nädip kömek edip bilerin? -diýip gygyrypdyr.
▶ Jennetdäki peri däl
Nasreddin Ependiniñ aýalynyñ ady Peri eken. Uruş başlanan wagtynda Teýmirleñ akyldary ýanyna çagyryp:
- Men seni serkerde edip belleýärin. Eger eden ýörişiñ şowly bolsa, at-abraý bilen baýlyk alyp gelersiñ. Eger söweş meýdanynda gurban bolmaklyk kysmatyñda bar bolsa, onda Allatagalanyñ perişdeleri seni jennete alyp gelerler, onsoñ sen hüýr-perileriñ arasynda keýpi-sapada bolarsyñ - diýip, oña öz emrini yglan edipdir.
- Meniñ öýümde özlerim bar. Oña jennetdäki peri diýmeseler diýmesinler, onuñ zyýany ýok. Indi oña jennetdäki peri diýdirmek üçin şeýle muşakgatly agyr hem-de howply ýörişe gitmek nämä gerek. Birden Allatagalanyñ maña bagyş eden iñ gymmatly zadyndan, ýagny, janymdan jyda düşäýmegim ahmaldyr.
▶ Aýal ýaşy
Ependi jahyl mahallary öýlenmek isleýändigimi öz uýasyna aýdypdyr. Uýasy gözläp-gözläp ahyry bir gyz tapypdyr.
Molla uýasyna ýüzlenip:
- Bolýar men razy. Ýöne meniñ üçin gözläp tapan gyzyñ ýaşy näçe? - diýip sorapdyr.
- Üstümde Alla bar, men ondan ýaşynyñ näçedigini soradym. Ol: "Bilemok" diýýär. Ýöne ol ýaş - diýip, uýasy jogap beripdir.
- Ýok, beýle bolsa ol maña gerek däl -diýip, Ependi garşy çykypdyr.
- Näme üçin? - diýip, uýasy sorapdyr.
- Sebäbi onuñ ýaşy bir çene ýetipdir.
- Sen ony nireden bilýäñ?
- Otuzdan agan aýallar mydama ýaşlarynyñ näçedigini bilenoklar. Eger ol şeýle diýýän bolsa, diýmek, olam otuzdan agandyr.
▶ Gök monjuklar
Ependi iki sany gyzy gowy görýär eken. Günlerde bir gün ol iki düzüm gök monjuk satyn alyp, olaryñ hersini bir gyza sowgat beripdir.
Özleri barada edilýän gürrüñleri eşidip, gyzlaryñ ikisi hem Ependiniñ ýanyna gelip:
- Sen biziñ haýsymyzy halaýarsyñ? - diýip sorapdyrlar.
- Haýsyñyza gök monjuk sowgat beren bolsam, şonam halaýaryn - diýip, ol mekirlik bilen jogap beripdir.
