Ol çagany men öldürdim!

OL ÇAGANY MEN ÖLDÜRDIM!

Soramak ýatdan çykypdyr, ýogsa-da, siziñ demokratiýañyzda suwuñ balyklary çykaryp zyñşy ýaly kenara zyñlan neresse çagajyklaryñ ölüsine näme diýilýär?

Eý, çagajyk!
Seni ýyly ojagyñdan, öýüñden, ýurduñdan jyda düşüren kim?
Kim sürdi seni bedýan çölleriñ aññat-aññat depelerine, şäherleriñ arasyny bölen tikenekli simleriñ üstüne?
Kim taşlady seni uç-gyraksyz deñizleriñ hapa gujagyna?
Aýt hany, ene-atañ, doganlaryñ nirede, seniñ özüñ nirä düşdiñ?
Häzir sen baýramçylyk günlerinde nogul-nabat ýerine bombalary, ýaraglary ugradýan goñşy ýurduñ kenarýakasynda ýatyrsyñ.
Saña ýük awtoulaglaryna mas ýüklenen ölümler bagyşlaýan döwletiñ turist dälem bolsañ turistik zolagynda ýatyrsyñ.
Ýüzüp bilmeýän halyña, göýä ýüzüp gelen ýaly, göýä uklap ýatan ýaly ýatyrsyñ. Seretme sen özüñe seredip dökülýän gözýaşlara! Sen olaryñ gözünde kenara gelip urlan öli balyklarça-da gymmatyñ ýok!

* * *

Stambulyñ kenarýaka sebitlerinde "Ölideñiz" diýip ýer bar. Ol Bodrumyñ biraz añyrsynda, Fethiýede. Turistik bukletlerde suratlary köp çykardy. Mahabatlandyrylyp, köpräk turist çekiljek bolnardy. Häzir ähli aýlaglar, bogazlar ölideñiz! Häzir ölüler deñiz jümle Ortaýer deñzi, Egeý deñzi! Ol şeýle bir deñiz welin, çarlaklar balyklary, žandarmeriýalar öli çagalary çöpleýär aýlaglarynda.
Habaryñ barmy Aziýa, Ýewropa! Siriýa äkitjek bolup çyr-çytyr bolan azatlygyñyz bireýýäm öldi! Çaga bedenleri bilen özüni urýar Bodrumyñ kenarlaryna, eý Amerika!
Ar damaryñyz entek çat açmadyk bolsa, serediñ, görseñizläñ, deñziñ iñ çuñ ýerine batan demokratiýañyza! Belki, görseñiz utanarsyñyz kenarlaryñyza uran ölüleriñ çişip giden jesetlerine. Belki, utanarsyñyz, görübem bir apbasyça gymmaty ýok demokratiýañyzyñ nygmatlaryna.
Soramak ýatdan çykypdyr, ýogsa-da, siziñ demokratiýañyzda suwuñ balyklary çykaryp zyñşy ýaly kenara zyñlan neresse çagajyklaryñ ölüsine näme diýilýär?
Serediñ-ä, azatlyk eçilmek islän adamlaryñyz häzir size tarap akyp barýar. Nämüçin ýygnak üstüne ýygnak geçirýär Ýewropa bileleşigiñiz? Tikenekli simleriñ, beton diwarlaryñ arasyna gabap goýan bu gaýgyñyz nämäniñ alamaty? Hökümetleriñiz her gün janhowluna demokratiýañyza tarap ylgaýan adamlary şindi süri-süri halda gettolara dykmak bilen başagaý. Ne beýle birdenkä howsala düşdi ýere-göge sygdyrmaýan siwilizasiýañyz? Nirede galdy Birleşen Milletler Guramasy, Helsinki şertnamasy, UNICEF bilen bezelen döwürdeşligiñi!?
Görýän welin, üznüksiz diýen ýaly dollar bilen dowam edýär siziñ ýarag söwdañyz. Şindizdm ölüm öndürýän zawodlaryñyz gije-gündiz durman işleýär.
Ýarag söwdañyz rekord üstüne rekord goýýar, has köp esse artyp dowam edýär eksportyñyz.
Serediñ, uruş hakdaky habarlary ýarag söwdagärleri nädip ellerini owkalap tomaşa edýär.
Horjunlary henizem dolmadymy nebit şereketleriñiziñ?
Ýene näçe kürtüñ kellesi kesilmeli siziñ pikiriñizçe?
Ýene näçe arap tike-tike bolmaly siziñ bombalaryñyzyñ aşagynda, ýene näçe kypty demir gözenekleriñ içinde diriligine ýakylmaly? Ýene näçe ezidi aýalyñ eti gul bazarlarynda alan-alda satylmaly?

• Bir nebit guýusy näçe ölüm bererkä, eý Fransiýa?

Soñ bilip galdyk, megerem tölegi bar eken siziñ Liwiýa äkiden azatlygyñyzyñ.
Kaddafiniñ kellesi üçin liwiýa nebitiniñ 35%-ne ymtylan demokratik we azat Fransiýa!
Şindi näçe wagtlap tire-taýpa uruşlary bolup dur liwiýa çöllerinde. Hudaýa şükür, Orta asyrlardanam añry, daş eýýamyna çenli yza kelemenläp barýar adamzat.
Bir nebit guýusy näçe ölüm bererkä, eý Fransiýa?
Öli çaganyñ bakyşlary näçeräk goşmaça hak gazandyrýar işgärleriñize?
Dollarlaryñyzyñ gyzgynlygyny peseldip bilýärmi düýpsüz deñizde köpçülikleýin ölüme iteren adamlaryñyz?
Demokratiýañyz niçiksi jomart eken, eý azat Amerika!
Heý siziñ piñiñizemi çalamydar gaýyklarda topbak-topbak bolup ölüme giden adamlar?
Goýuñ, iñ bolmanda arkaýyn dynjyny alsyn ölüler.
Nutuklaryñyzy bezemek üçin ýok ýere zaýalamañ gözýaşlaryñyzy metbugat ýygnanşyklarynda.
Gördüm welin, seteran hatara düzülipsiñiz habar beriş serişdelerinde. Agzyñyzdan geleni diýen bolýañyz bir wagtlar Siriýany bile basyp almak üçin gol tutuşan ýewropaly şärikdeşleriñize.
Bilemok, bildirişleriñiz sizi nähili halas ederkä?
Haýsy hudaý bagyşlarka günäleriñizi?
Kimiñ gözüni gaparka ýazgaransyraýan nutuklaryñyz?
Düýn dälmidi "Emewi" metjidinde namaz okama işdäñiziñ dem salymda dim-dik bolany!
Şol wagtlar köwüş gutularyna petde-petde dollar salyp goýmakdy siziñ oýlap tapyşlardaky iñ uly açyşyñyz!
Düşünýärin, siziñ hudaýyñyz şeýle hir jomart welin, banknotlaryñyzy sanap ýetişeñzokdyñyz. Pul sanaýan enjamlaryñyz holtumyñyzdaky pullary tükelläp bilenokdy.
Heniz günäleriñizi sanaýan enjamlar hernäçe oýlanyp tapylmadygam bolsa, bireýýäm adamzadyñ wyždanynda syrat köprüsi gurulan bolmaly. Siz her ölen çagajyk ýaly ebedilik tussag etmäge mynasyp!
Eý okap-ýazap bilýän adam, senem günäkär!
Ýylda 25 kitap okaýan aziýaly, ýylda 10 kitap okaýan ýewropaly. Okaýan kitaplaryñda ýazylanokmy bir ýurdy topbagy bilen ölüme iterýän syýasatyñ ady?
Demirgazyk ýarymşarynda üşeýän garagyýaklar üçin ör turanlar nirde siz?
Ýoluny ýitiren kitler üçin maksatnamalar işläp düzen adamzat, senem günäkär!
Görýän welin, köçä zyñylan haýwanlar üçin janyñy bermäge taýýar. Gijäñ ýary yzyny üzmän twitler atýarsyñ arman-ýadaman. Köp göremok!
Gürrüñsiz, iñ bolmanda adamça gymmaty bar köçä zyñlan her itiñ. Iñ bolmanda bir itçe gymmaty bolsun-a gözüñizde ölüme terk edilen çagajygyñ.

• Şu ýazgyny okap otyran okyjy, senem günäkär!

Şu ýazgyny okap otyran gadyrdan okyjy, senem günäkär!
Bilýärin, sowap galan göwräni göreñde depe saçyñ düýrükýändir, seniñem ýüregiñ endireýändir.
Bilýärin, soralan her jogapsyz soragyñ öñünde gabaklaryñ sallanýar, başyñdan geçýän her pursatdan jogapkärçilik duýýansyñ. Ýöne beýdeniñ ýeterlik däl! Ýeterlik däl bularyñ barsy. Jogapkärçilik duýşuñ ýalam oña ses çykaryp bilmeýäniñ üçin günäkär sen!
Şu ýazgynyñ eýesi, şu setirleri men ýazdym! Iñ köpem men günäkär! Ýazyjy bolsamam, diñe şu hakda ýazmaýanym, ýazýanam bolsam ýazmakdan başga çärämiñ ýokdugy üçin günäkär men!
Ýazmagyñ her derde dowa bolmaýanyny bilýänem bolsam, ýene oturyp şindem ýazýanym üçin günäkär men!
Günäkär men, bala!
Seniñ üçin jähennemgaladaky Amerikalardan, Germaniýalardan, Fransiýalardan getirilen bu zähere garşy durup bilmänim üçin.
Günäli men!
Ene topragynyñ üstünde boý alan bu gözedürtme tümlükde meniñem alaçsyzlygym bar. TYR-lara mas ýüklenen ölüm ýollananda, goñşymyñ üstüne, zalymyñ bokurdagyna ýapyşmanym üçin günäli men!
Nijeme ýyllap meniñ şaýatlygymda dowam etdi bu gyrgynçylyk! Meniñ zawdoparymdan çykdy adamlaryñ demini sogrup alan bu zäher.
Ölüm gara donuny geýip aýatlardyr dogalar bilen adamlaryñ üstüne ýaganda elimden hiç zat gelmändigi üçin men günäkär!
Olary öz dogduk depesinden sürgün eden ýangynda meniñem jogapkärçiligim az däl. Meniñ ýörän ýollarymdan geçdi çagalary tike-tike edip taşlan ýaraglar.
Meniñ ýurdumyñ hyzmatdaşlygy bilen guruldy adyna demokratiýa diýilýän bu duzak.
Ölümiñ öñünde alaçsyz galyp, gahar-gazabymy diñe özümden we sözümden çykaryp bilýänim üçin günäkär men!
Çünki garry-gurtulary, aýal-ebtatlary, çaga-çugalary bedýan çöllerde başa-baş goýan zulum meniñ hökmürowanymyñ eseri.
Menden alynan salgytlardan üýşen pullaryñ hasabyna öndürildi çagalary parça-parça eden bombalar. Meniñ ýurdumyñ başarjañlygy guk ýanyndaky bu dowzah, bu ot-ýalyn, bu gan.

• Meniñ dymyşlygymda ulaldy bu hileli tümlük

Ine, meñ şu gözlerim bar-a, meniñ şu gözlerim şaýat boldy kürsimde arkaýyn otyrkam öli balyklar mysaly deñziñ ýakasynda adamlaryñ çagalary çöpläp ýörşüni.
Ine, şoñ üçinem çagalaryñ ýaralaryny ýaralaryma gatyp, olaryñ demine dem goşmanym üçin günäkär men!
Şindi soraýaryn, nämüçin bir çagajygyñ näzik bedenine sanjylan yza-agyra kükregimi germedim?
Kim sokdy ýüregime zalyma garşy bu biperwaýlygy!
Nädip beýle rehim-şepagatsyzlyk bilen talandy şäherler? Nirden beleñ aldy ýedi ýaşly çagajyklary öldüren ganhorlar? Men barkam, adamkam, heniz demim gidip-gelip durka, pikirlenip bilýärkäm dünýä nädip beýle ugruny ýitirdi? Nämüçin heniz sesimi çykarman oñdum şunça zalymlyga? Nämüçin köçä çykyp sesim ýetdiginden gygyrmadym! Nämüçin öñümden çykan ilkinji janly mahlugyñ ýakasyndan ebşitläp tutmadym!
Häzir artyk sözüñ geregi ýok!
Men günäkär!
Seni çyrpynýan gan deñzinde ýeke goýan men-ä, çaga! Men durdum bu zalymlygyñ kenarynda elimden hiç zat gelmeýän ýaly şunça wagt.
Günäkär men!
Çünki meniñ dymyşlygymda ulaldy bu hileli tümlük. Belki, belli-beterem meniñ bialaçlygym öldürdi çagalary.
Ine, şoñ üçinem men günäkär!
Üstesine, derdiñi ýeñledip biljek hiç hili sebäp ýok!
Ol çagany men öldürdim!

Ýusuf NAZYM.

05.09.2015 ý.