"ChatGPT"-ä meñzeş emeli añ enjamy adamlaryñ pikirini okaýar

"ChatGPT"-ä MEÑZEŞ EMELI AÑ ENJAMY ADAMLARYÑ PIKIRINI OKAÝAR

Içiñdäki pikiriñi okamaga gönükdirilen ulgamlaryñ hökümetlerdir iş berijiler tarapyndan gözegçilik ediş guraly hökmünde ulanylma ähtimallygy-da bar. Ulgam pikirleri sözme-söz transkript etmegiñ ýerine, bularyñ özenini tutmak üçin işlenip düzüldi. (Independent Türkçe / Midjourney)

Alymlar "ChatGPT"-ä meñzeş emeli añ enjamy arkaly adamyñ edýän pikirini tekste öwrüp bilýän ulgam oýlap tapdy.
Ulgam hekaýa diñleýän ýa-da nämedir bir zat gürrüñ berip oturandygyny añynda aýlap oturan şahslaryñ beýni işjeñligini tekste öwrüp bilýär.
ABŞ-nyñ Tehas uniwersitetiniñ ylmy-barlagçylarynyñ taýýarlan ulgamy öz huşunda, ýöne ysmaz ýaly sebäpler bilen gürlemekden galan adamlaryñ gatnaşyk saklap bilmegine kömek edýär.
Ulgamyñ iñ esasy aýratynlyklarynyñ biri-de, inwaziw bolmazlygy. Medisina operasiýasy ýa-da bejergi talap edýän, başga-ça aýdanda göwre bitewiligine täsirini ýetirýän amallar inwaziw diýip baha berilýär.
Ysmaza uçran adamlaryñ täzeden pikir alyşmagyny üpjüj etmäge gönükdirilen tilsimler esasan operasiýa bilen şahslaryñ beýnilerine çip ýerleşdirilmegini öñe sürýär. Beýleki bir ýandan "Nature Neuroscience" ylmy-populýar žurnalynda çap edilen täze ylmy-barlagda operasiýanyñ gereginiñ ýokdugy aýdylýar.
Ylmy-barlagçylar ylmy işe gatnaşan şahslardan çaklañrak zatlary añlarynda aýlamagy talap etdi. Şol wagt muña gatnaşyjylaryñ beýni işjeñligi funksional magnetik rezonans şekillenme (fMRI) abzaly tarapyndan okaldy.

Has soñra beýin tolkunlary "ChatGPT"-ä meñzeş emeli añ enjamy arkaly tekste geçirildi. Bärdäki emeli añyñ türgenleşdirilen wagtynda gatnaşyjylara birnäçe sagatlat podkastlar diñledildi we beýin işjeñligi synlandy.
Şeýlelikde "kod çözüji" ulgam ýüze çykdy we enjam ulanyjynyñ beýni işjeñliginden garşylyklaýyn gelýän teksti çykarmaga başlady.
Ylmy-barlag topary bu tehnologiýa boýunça diýseñ umytly. Emma işleriñ heniz ýörjen-ýörjendigi bilenem ylalaşýarlar. Beýleki bir ýandan pikiriñi okamaga niýetlenen ulgamlaryñ hökümetlerdir iş berijiler tarapyndan gözegçilik ediş guraly hökmünde ulanylma ähtimallygy-da bar.
Ulgamyñ arkasyndaky topar hem muña ünsi çekýär. Bu boýunça ylmy makalasa "beýni-kompýuter interfeýsleriniñ añ-zehin pynhanlygyna hormat goýlup kämilleşdirmegiñ gerekdigi nygtalýar.

# The Independent, VICE News, Tehas uniwersiteti.

Taýýarlan: Çagla ÜREN.

Sişenbe, 02.05.2023 ý.