"Saddamyñ öýi"

SADDAM HÜSEÝİNIÑ ÖÝÜNE GÜNBATARDAN SEREDIŞ: "HOUSE OF SADDAM"

"Saddamyñ öýi" (“House of Saddam”) - Yragyñ döwlet ýolbaşçysy Saddam Hüseýiniñ häkimiýete gelen wagtyndan başlap, tä ölüm jezasyna höküm edilýänçä öz içine alýan döwri gürrüñ berýän dört bölümli serial. Serialda Igal Naoryñ janlandyran Saddam Hüseýiniñ obrazy arkaly sözüñ doly manysyndaky gülläp ösüş we çöküşlik suratlandyrylýar.

Uly çykdajyly teleserial bolan "Saddamyñ öýi" Saddamyñ Yragyñ prezidentini agdaryp, ýerine geçmegi bilen başlaýar. Saddam döwletiñ içindäki güýçli adamlaryñam goldawyny alyp, gysga wagtyñ dowamhnda öz diktaturasyny gurýar.
"Öwrülişik ilki öz çagalaryny iýýär" sözüni dogry çykarýan ýaly Saddam Hüseýin ilkinji nobatda öz ýakyn adamlarynyñ käbirini wezipeden pyzýar. Saddam özüne ahyryna çenli wepaly boljakdygyna şübhelenýän adamlaryny ýok edýär. Onuñ niýeti bir ýandan häkimiýetini güýçlendirmek we duşmanlaryna hiç hili gowşak ýeriniñ ýokdugyny görkezmekdi.
Ähli diktatorlarda bolşy ýaly arzan gahrymançylyk sahnalaryny görkezmäge höwesli bolýar. Hiç hili netije gazanyp bilmejegine gözi ýetip duranam bolsa, Eýrana garşy uruş yglan edýär. Sekiz ýyla çeken uruşyñ ahyrynda ýeke garyş ýer alyp bilmändigine garamazdan uly ýeñiş gazanandygyny öñe sürüp, nasionalizmi gorjamaga synanyşýar.
Ýurduñ içinde-de ýagdaý öwerlikli däl. Garyplyk artýar, urşuñ uly zyýan beren ykdysadyýeti-de özüni tutup gidibermeýär. Saddam çykalgany ýene uruşdan tapjak bolýar. Agyr şertler astyndaky ýurtda sözüñ doly manysynda eden-etdilik höküm sürýär. Demokratiýa we adam hukuklary diýen zatdan nam-nyşan ýok. Onuñ ogullary Udaýdyr Kusaýyñ hem özlerini alyp baryşlary çenden-çakdan çykýar. Ýöne Saddam bularyñ barsyna göz ýumýar. Ýurduñ nebiti-de günbatarly ýurtlaryñ agzyny suwardýar. ABŞ-nyñ Yraga çozmagynyñ yzysüre ogullary öldürilen Saddam ele salynýar we ölüm jezasyna höküm edilýär.

• BOLUP GEÇENLERIÑ BARY-ÝOGY ÝARPYSY

Saddam Hüseýiniñ diktaturasy döwri, Yragyñ ýakyn syýasy taryhy serialda täsirli edilip berilipdir. Ýöne serial bolup geçen zatlaryñ bary-ýogy ýarpysyny orta goýýar. Hawa, Saddamyñ zalym dictator bolandygyna söz bolup bilmez. Emma serialda Yrak urşy döwründe bolup geçenleriñ dine Saddam sebäpli bolandygy we ABŞ-nyñ "azatlyk äkitmek" maksady bilen Yraga girendigi hakdaky patarraky serialyñ süññüne siñdirilipdir.
Serialda amerikan esgerleriniñ yrakly raýatlary nähak öldürişleriniñ, adamlary gynaýyşlarynyñ üstünden göz-görtele geçilipdir. Eýse amerikan-iñlis şärikdeşliginde düşürilen serialyñ başga hili bolmagyna garaşmalymy, bu eýýäm aýry jedelli gürrüñ. ABŞ-nyñ Yraga çozmagyna bahana bolan ýadro ýaraglaryndan kelam agyz söz açylmazlygy bolsa ünsi çekiji. Yragyñ ganly howuza öwrülişi görmezlige salynýar. ABŞ-nyñ okkupasiýasyna bolsa makul baha berilýär.
Serialda Saddam ýaly diktatorlaryñ ýüze çykyş prosesi, Ýakyn Gündogaryñ syýasy taryhyna giren lideriñ durmuş ýoly, maşgala gatnaşyklary, maşgala agzalary bilen bilelikde öz isleýişleri ýaly dolandyran ýurdunda nädip gorky atmosferasyny döredişi açylyp görkezilýär. Emma birtaraply we günbatar gözi bilen suratlandyrylýandygyny-da ýatdan çykarmaly däl.

03.04.2016 ý.

Hakan GÜNGÖR.