■ GYŞ AGŞAMY
Gar pyrlanyp, tüweleýläp,
Tupan gök ýüzün baglaýar.
Käte möjek deýin uwlap,
Käte çaga deý aglaýar.
Kä üstünde külbämiziñ
Saman ýaly ses edýär ol.
Aýnamyzdan esedýär ol
Çalamydar külbämiziñ
Içi gamgyn hem tüm ýaly.
Neçüýn garryja enemiz,
Dymýarsyñyz siz güñ ýaly?
Ýa tupan talañ saldymy
Ýürekdäki höwesiñe?
Ýa çalaja irkildiñmi
Pyrlanýan igiñ sesine?
Içeli, garyp ýaşlygmyñ
Dosty, doldur kürşgäni, gel!
Gamdan ýaña içsek eger,
Ýüregmize şatlyk geler.
Aýdyp ber gök gözli gyzyñ
Uzaklarda ümsüm gezşin.
Säher çagy şol ýalñyzyñ
Sallanjyrap suwa gelşin.
Gar pyrlanyp, tüweleýläp,
Tupan gök ýüzün baglaýar.
Käte möjek deýin uwlap,
Käte çaga deý aglaýar.
Içeli garyp ýaşlygmyñ,
Dosty, doldur kürşgäni, gel!
Gamdan ýaña içsek eger,
Ýüregimize şatlyk geler.
■ GAÝ
Ak eşikde, gök tolkunlañ üstünde,
Haçan çal dumanda, aýagna galyp,
Deñiz oýnan çagy kenar kastynda,
Ýyldyrym şöhlesi öz höwesine
Onuñ ak ýüzüni ýagtyldyp durka,
Ýel urlup oñ ýeñil ýapjasyna,
Bilelikde asman sary uçýarka,
Bu bolýan ahwala sen üns berdiñmi,
Kert gaýada duran gyzy gördüñmi?
Nil reñksiz asman, bu gaýlan deñiz
Kim kim taýa uçýar barlykda gaýyp?
Ýöne ynan, maña gaýadaky gyz
Möwçden, gökden, däli gaýdan ajaýyp!
Terjime eden: Atamyrat ATABAÝEW.
■ PROZAÇY HEM ŞAHYR
Berbaşagaý-la sen, kyssaçy dogan?
Sen häzir, gowusy, kelläñde doglan
Pikiriñi maña ber,
Onsoñ edişimi gör.
Bir ujuny ýiteldip,
Kapyýasyn gataldyp,
Ganat ýelmäp gerşine,
Atlandyryp kirşime,
Büküp goýbersem ýaýym
Ikini küýsemez haýyn!
■ EH VNAVE EONEM*
£urnalda bir goşgy güzletdim bir gün,
Aşagyna bolsa çekmedim golum.
Bir kelpez tankytçam gizläp kimdigin,
Goşgynyñ jogabyn nagt etdi, zalym.
Ýeri, onsoñ näme? Bar bolany şol.
Netije bolmady gol ýoklugyndan:
Men dyrnagymdan tanan bolsa ol,
Men ony tanadym gulaklaryndan.
* * *
■ (Dyrnagyndan tanarmyşlar peleñi)
Ýañy-ýakyn bir şygyrjyk ýazyp men,
Neşir etdim öz golumy çekmezden.
Adyn gizläp bir tankytçy kelpezem
Makala ýazypdyr ol hakda şo dem.
Bolan işi görseñiz-le arada,
Ikimizem uzak ekenik çakdan.
Ol tanapdyr dyrnagymdan şobada,
Men bolsa, tanadym ony gulakdan.
Terjime eden: Kerim GURBANNEPESOW.
■ BILBIL BILEN IKATÝOK
Tokaýda hoş gijäñ zulmat tününde,
Baharlar bagşysy saýrap, köñlünde
Baryny jak-jaklap, ýetirýär dünýä.
Ýöne welin bir bolgusyz ikatýok
Guk-guk edip, hondanbärsi sürünýä.
Onuñ tekrarlaýan gugu-guguny
Ýañ ýene tokaýa gaýtaryp berýä.
Tukat guguldydan doldy serimiz,
Dynjak bolsak, ýok gaçara ýerimiz.
Isleg bar, haýyş bar, dileg bar senden,
Halas et, eý, Tañrym, bu gamgyn sesden.
■ HEREKET
Hereket ýok diýdi sakallak dana,**
Alaç tapman başga hili aýtmana.
Beýlekisi*** dymyp, ýöräberipdir,
Oñ bolşun hemmeler oñat görüpdir.
Ýöne, eý, jenaplar, bu waka zerur
Başga bir mysaly ýatladyp dur teý.
Her gün depämizden Gün aýlanyp dur,
Diýmek, mamla bolýar kesir Galileý.
Terjime eden: Atamyrat ATABAÝEW.
* * *
Owaldan dünýäniñ ýasalşy şeýle,
Bu dünýä hemişe şu kysmyrakdyr:
Akyllylar azdyr, okumyş köpdür,
Tanyş hasam köpdür, dost welin ýokdur.
Terjime eden: K. GURBANNEPESOW.
* * *
Öz dogduk ýurdunyñ gök asmanynyñ
Aşagynda gyzyñ ruhy ruhy öçýärdi.
Öçdi iñ soñunda, depämde onuñ
Solan ruhy kölge ýaly uçýardy.
Ýöne ötüp bolmaz çäk bar arada,
Duýgymy ýerliksiz oýarypdyryn.
Perwaýsyz leblerden ölüm barada
Habar eşdip, gama boýalypdyryn.
Ine, meniñ otly kalp bilen söýen,
Agyr hasrat bilen bagra gan öýen
Gözelim şol, jebri-jepaga dözüp,
Hesret bilen söýdüm ýüregim üzüp.
Hany indi jepa, nirede söýgi?
Garyp ýürek kölge ýaly galgady.
Dolanmaz iñ bagtly günlerim köýdi,
Aglara gözümde ýaşam galmady.
Terjime eden: A. ATABAÝEW.
■ STENKA RAZIN HAKYNDA AÝDYN
1.
Ýaýbañ Wolga derýasynda
Ýüzüp barýar gitgir gaýyk.
Gaýykdaky sürüjiler
Dogumly ýaş knýazlardy,
Törde otyr hojaýyny
Örän gorkunç Stenka Razin.
Gaşynda-da bir gözel gyz,
Eýran şanyñ gözel gyzy.
Stenka Razin şa gyzyna
Bakman, diñe Wolga bakýar.
Sözledi ol gorkunç kişi ㅡ
Stenka Razin bakyp derýa:
''Eý, Wolga, eý, eziz derýa!
Sen terbiýe berdiñ ýaşkam.
Üwräp-üwräp sallançagmy,
Hüwdülediñ uzak gije,
Çykarardyñ oñat howa,
Meniñ üçin uklamadyñ,
Kazaklarma baýlyk berdiñ.
Emma weli henize çen
Saña sylag bermändiris''
Diýip, gorkunç Stenka Razin
Böküp galdy öz ýerinden,
Eýran şanyñ gözel gyzyn
Göterdi-de iki büklüp,
Tagzym etdi Wolga derýa.
2.
Gezmeläp Stenka Razin
Astrahan şäherinde,
Dürli-dürli mal satdy ㅡ
Mal satdy dürli-dürli.
Şäheriñ serkerdesi
Possun hem talap etdi,
Sowgatlar talap etdi.
Getirip Stenka Razin
Gülli ýüpek matalar,
Ýüpek gülli matalar,
Zerli matalar berdi.
Şäheriñ serkerdesi
Possun hem talap etdi,
Possun gymmat bahaly;
Ajaýyp hem täzeje,
Biri gunduzdan bolsun,
Biri bolsun samyrdan.
Stenka Razin serkerdä
Possunlary bermedi.
''Possun ber, Stenka Razin,
Egniñden çykar-da ber!
Berseñ, sag bol alarsyñ.
Bermeseñ, men asaryn,
Tämiz çola meýdanda
Dub agajyndan seni,
Dolap itiñ hamyna,
Göm-gök dubdan asaryn''
Gam çekip Stenka Razin,
Geldi şeýle pikire:
''Alsañ al, eý, serkerde,
Meniñ bu possumymy,
Bu possunum meniñ.
Bolmanmyş-da bu possun''.
3.
At aýagnyñ sesi däl ýa-da ynsan nalyşy,
Surnaýçynyñ surnaýy däl meýdanlardan gelýän ses.
Howa uwlap, seslenip, edýär uly zenzele,
Edip uly zenzele, maña ýalbarýar ýene,
Ol meni ㅡ Stenka Razin çagyrýar özi bile,
Bile gideli diýýär gezmäge gök deñize:
''Sen bir batyr ýigit sen, hem edermen galtaman,
Sen edermen galtaman hem gezegen şadyýan.
Basymrak mün gaýyga,
Pasyrdawuk ýelkenñi aç,
Ýüzüber gök deñizde.
Süreýin seni her ýan, üç gämiñi süreýin:
Ol birinji gämiñde altyn bilen zer bolsun.
Ikinji gämiñde hem arassa kümüş bolsun,
Ol üçünji gämiñde gyz bolsun ㅡ gözel bolsun''.
■ BOÝUN ALMAK
Men sizi söýýärin, Mejnun bolýaryn,
Köýse-de bu zähmet biderek ýere,
Bu samsyk işimde, men bagtygara,
Aýagña baş goýup, boýun alýaryn!
Maña gelşikli däl, ýaşymam bir çen...
Akylly bolmagma wagt ýetipdir!
Her bir görnüşinden añýaryn weli,
Yşk hanjary ýüregime batypdyr:
Maña sensiz tukat, pallap otyryn,
Siz gelseñiz gamgyn-özüm duýýaryn,
Gaýrat ýok diýmegi göwne getirýän ㅡ
Perişdäm, men sizi örän söýýärin!
Gelse gulagyma myhmanhanadan
Tykyrdadyp geýeniñde köwşüñi,
Ýürek böküp, sypjak bolýar synadan,
Birden ýitirýärin akyl-huşumy.
Siz gülseñiz ㅡ maña örän şatlykdyr,
Meñ üçin hesretdir ㅡ ýüz öwürseñiz.
Uzyn gün jepama ㅡ uly aklykdyr,
Eliñizi meñ elime berseñiz.
Özüñi perwaýys tutup hemişe,
Keşde çekip, başlan mahalyñ işe,
Saça timar berip, süzseñiz gözi,
Körpe çaga ýaly men çakdanaşa
Hezil edinýärin göremde sizi!..
Gitjek bolanñyzda gezmäge daşa,
Çisñinli howada, çytyk howada,
Size dözmän, edip agyr endişe,
Gam çekişim aýtmaýynmy men ýa-da?
Aýtmaýynmy siziñ gözden ýaş döküp
Ýa gizlin gürleşip oturanmyzy,
Ýa biziñ Opoçka seýrana çykyp,
Saz çalyp gijäni ötürenmizi?..
Haýpyñ gelsin, Alinam ㅡ meñ başpenam,
Söý diýmäge hakym ýok hiç mahalda.
Belki, ölmeseñiz meñ eden günäm,
Söýgiñize degýän däldir sähel-de,
Nazaryñyzyñ bardyr täsin gudraty!
Söýen boluñ, göwün açylsyn bir bat!
Wah, meni aldamak kyn däldir gaty!..
Özüm hem meýletin aldanmaga şat.
Terjime eden: Çary AŞYR.
______________
* ''Şiri dyrnagyndan tanaýarlar''.
** Sakallak dana ㅡ ýunan filosofy Zenon.
*** Beýlekisi ㅡ Diogen.
