@Zehin, Gurbanmämmet inim, men-ä dogrusy, goşgy ýazyp bilmeýändigime otuz ýyl mundan ozal göz ýetirdim, şol sebäplem, şygryýet barada mümkin bolsa pikir aýtmajak bolýan. Sebäbi başarmaýan işiň hakda takal okan bolup oturmak birhili bolýan ýaly.
Ýöne, onda-da ýazuwa bolan yhlasyň hatyrasyna seň ýazýanlaň barada käbir zatlary belläýin:
1. Sende, tüweleme söz ukyby, kapyýa, sazlaşyk (ritm) duýgusy bar. Setirde pikirleriňi tygşytly hem düşnükli berip bilýäň;
2. Kärim boýunça halypalarymyň esasysy maňa şeýle diýipdi: "Derňew - bu umman. Ýüzjek ugruňy bilip ýüzmeseň, şol ummanda azaşyp ýitip gidersiň". Bu aýtgyny goşgy, hekaýa barada-da ulansaň boljak. Sen goşgy ýazaňda ýüzjek ugruňy bilýäň, kän bir çabalanyp, çar tarapa urlup, duýgulardyr-pikirleň içinde gark boljak bolup ýörmeýäň.
Bu ikisi ýazmak zähmetiňde gowy taraplaň.
Indi şygyr barada şahsy öz pikirlemmi aýdaýyn:
1.Şahsy tejribäme esaslansam, islendik eser adatça ýekeje jümläni ýa-da ýekeje jygba-jyg sýužeti aýtmagyň hatyrasyna ýazylýar. Goşgyň gowy zady - kyssadan tapawutlylykda şol aýdylasy gelinýän birje jümläni ýa-da jygba-jyg sýužeti bada-bat, göni birinji setirde ýa-da topbakda aýtmaga başlap bilýär (Kyssada şol jümläň täsirini döredýänçäň, ýazyp bizar bolýaň. Ol jümle ýa-da sýužet üçin ummasyz anturaž (bezeg) döretmeli);
Muny aýtmak bilen diýjek bolýanym, setirleň edil çüý ýaly, berk, göni hem-de bir kakaňda dessine ýürege "çümýän" bolmaly. Mysal gözläp daşa gitme:
Ine şeýle setirler:
Asmanda ýalňyz guş.
Ýerde bir derwüş.
(He.eý, guş, ýuwaş!!!)
(E.eý, derwüş, çüş.ş!)
Guş-a kermiş.
Derwüş körmüş.
Ýöne guş eşidýärmiş.
Derwüş görýärmiş.
Eýgörmüş.
Suraý Babanyýazowa (Guş we derwüş). Salgysy: http://kitapcy.com/news/mana_ucma_diyme/2021-09-16-17366 Gördüňmi, bujagaz oýnamyň nähilidigini?! Sähelçe söz welin, içiniň manysam, duýgusam ummasyz. Şujagaz oýnama sygdyrylan pikiri, duýguny şu täsiri bilen hekaýada emele getirjek bolsaň, hekaýa süýnüp-süýnüp poweste öwrüler. Olam başartsa.
2.Şygryň şu derejede täsirli bolmagy üçin bolsa, ol birinji setirinden geň galdyrmaly, "Bäý-bäh! O nähili beýle bolýar-aý?!" diýdirip, içiňi çekdirmeli. Şonda şol ilkinji setir tutuş goşgyny okamaga imrikdirýär.
Mysal üçin, @mangoň terjimesinde Stanislaw Misakowskiýniň goşgusynyň terjimesi:
Soýdular
sogan soýan ýaly. Özüme gelemde gördüm ki,
içki dünýäm boşap ýatyr...
Şu setirlerde "soýdular" diýen söz bada-bat ünsüňi çekýändir. Özem "dile geldi bile geldi", bu terjimedäki görnüşi Misakowskiýniň originalyndan has güýçli bolupdyr:
"Меня ограбили начисто.
Когда я пришел в себя,
всё, что составляло мой внутренний мир,
бесследно исчезло."
Eger-de gönüden-göni terjime etmekçi bolsaň, onda şeýle bolmalydy:
"Meni taladylar, sap-tekiz.
Özüme gelemde,
Içki dünýäm özeni, ýitipdir,
nam-nyşansyz"...
Emma, bu terjime "soýdulardan" ýoluk ejiz gelýär duruberýär.
Umuman, @Zehin, diýjek bolýanym, öz ukybyň artykmaçlyklaryndan peýdalanyp, her ýazan setiriň bilen täzelik tapmaga, geň galdyrmaga dyrjaşsaň öz ýoluňy taparmykaň diýýän. Ýogsa, ýazýan zadyň näçe şygryýetiň kada-düzgünine laýyk bolsa-da gaýtalamak ýaly bolar durar.
Maslahatlarymy hondanbärisilik diýip hasaplamarsyň diýip, umyt edýän.
0
