"Kim gaýkyny söýer, kim küýkini..."

Geldimyrat Seýidowyñ Nukdaýnazar sahypasy üçin ýörite çykyşy

Penşenbe, 24.08.2023 ý.

Kä şahyryň goşgularyna aýdym kän. Käbir men diýen şahyryň bolsa goşgularyna aýdym ýok. Eýse bu bir şahyryň ökdeliginden, beýleki biriniň ondan pesligindenmikä?! Ýok, asla beýle däl. Bu ýerde esasy mesele hemme awtoryň ýazyş, goşgy dörediş stili, usuly ýa biçimi diýjekmi deň bolmaýanlygynda. Galyberse-de, bir şahyryň öz sözlerine aýdym döredilmegine üns berip, kompozitorlar bilen aragatnaşyk saklamagynda hem goşgularyny aýdyma laýyk edip ýazmagynda. Beýlekiniň bolsa, aýdyma ýarasyn ýa ýaramasyn oňa üns bermän, ilhalar goşgulry ýazmagynda. Mysal üçin, Kеrim Gurbannepesowyň, Italmaz Nuryýewiň, Ata Atajanowyň sözlerine köp aýdymlar döredilen bolsa, Berdinazar Hudaýnazarowyň, Atajan Annaberdiýewiň, Mämmet Seýidowyň sözlerine döredilen aýdymlar az ýa-da ýok diýen ýaly. Eýsem bu şahyrlaryň hemmesi-de halkyň ykrar eden şahyrlary.
Hemme goşgudan aýdym ýasap bolmaýar. Aýdyma laýyk bolmadyk goşgudan aýdym ýasalsa-da diňleýjiniň söýgüsini gazanyp bilmez. Mysal üçin, Çary Aşyrowyň “Ermeni gyzy”, Gurbandurdy Gurbansähedowyň “Ene”, Kerim Gurbannepesowyň “Jepbar agaň zürýady” ýa-da Gurbannazar Ezizowyň “Ýene howa garalyp..” diýen goşgularyny aýdym edip aýdyp ýörler. Diňläsiňem gelenok. Sebäbi ol goşgular asla aýdym üçin ýazylan däl. Olar goşgy edilip ýaradylan ajaýyp eserler, olary aýdym edip aýdyp däl-de, goşgy hökmünde okap lezzet alyp bolýar.
Bir ýa iki goşgusynyň gowy aýdym bolmagy bilen şahyr hökmünde tanalyp, başga goşgulary känbir okalybam ýörülmeýän şahyrlar hem az däl. Hakykat ýüzünde welin olar ýaly şahyry ýa goşguçyny ile tanadan onuň ýazan we aýdyma öwrülen goşgusynyň gowulygy däl-de, şol goşga aýdym döreden kompozitoryň yhlasy hem başarjaňlygydyr.
“Dile geldi, bile geldi” diýlişi ýaly, şu ýerde ýene-de bir zady belläp geçesimiz gelýär. Olam gowy aýdymyň döremeginde onuň sözlerini ýazan awtoryň roly ýa orny barada. Jüpüne düşen aýdymyň döremeginde köp halatlarda onuň sözlerini ýazan awtor mahabatlandyrylýar, sazyny ýazan kompozitor bolsa ondan soňky orunda ýatlanylýar. Hakykatdan bolsa, esasy orun, esasy abraý kompozitora degişlidir. Sazy jüpüne düşmese her näçe akgynly, gowy goşgy bolsa-da oňat aýdym bolmajagy belli. Oňat goşgy ýöntem sazy bezäp bilmez, oňat saz ýaramaz goşgyny-da bezäp biler.
Bular biziň pikirimiz. Munuň bilen ylalaşmaýanlaryň-da bolmagy mümkin. Hemmäniň pikiri hemme ýerde deň bolup durmaýar ahyryn!

• Awtor hakda

Geldimyrat Gurbanmyradowiç Seýidow 1952-nji ýylda Bäherden etrabynyň Garrynohur obasynda eneden bolup, şol obadaky orta mekdebi okap gutardy.
Goşun gullugyny tamamlap, ömrüniň 35 ýylyny Aşgabat şäher polisiýa Müdirliginde dürli wezipelerde işledi.
1989-njy ýylda Aşgabat şäherindäki Milisiýanyň ýörite orta mekdebini (häzirki Polisiýä akademiýasy) gaýybana okap gutardy.
2010-njy ýylda podpolkownik harby derejesi bilen, Türkmenistanyň Içeri işler edaralarynyň weterany hökmünde hormatly dynç alşa çykdy.
Pensiýada dynç alyşda bolmak bilen bir wagtda, häzir ol hukukçy (ýurist) wezipesinde işleýär.