ABŞ nämüçin yza ädim ätdi?

ABŞ NÄMÜÇIN YZA ÄDIM ÄTDI?

Geçen anna güni "Amerikan gizlin döwleti Ysraýyla "ýaraş" diýýär" makalasyny ýazypdym. Makalamda "gizlin Amerikanyñ" analitiklerinden Riçard Gaaz ABŞ-nyñ daşary syýasatyna serenjam berýän Halkara gatnaşyklar geñeşinde ("Сове́т по междунаро́дным отноше́ниям" / "The Council on Foreign Relations - CFR) çap edilen makalasynda "çykalga" gözleýärdi. Gaaz şeýle diýýärdi:
"Ysraýylyñ howpsuzlyk meselesine berjek garşylygynyñ harby komplimenti bolmasa bolmaýar, diñe harby taýdan garşylyk bermek ýeterlik däl. Ýaşar ýaly Palestina döwletini gurmaga gönükdirilen howpsuz Ysraýyl meýilnamasy bilen birlikde deñlemä diplomatiki faktoryñam dahylly edilmegi gerek".
HGG-de çap edilen bu analizden soñ ABŞ-nyñ prezidenti Jo Baýden Ysraýyl-Palestina urşunyñ başynda alan "bürgüt" pozisiýasyndan yza tesdi. "CBS News" telekanalynyñ "60 Minutes" gepleşigine gatnaşan we Ysraýylyñ Gazada "urşuñ düzgünlerine" eýerjekdigine ynanýandygyny nygtan Baýden şeýtmek bilen Gaza halkyna azyk, suw we derman serişdeleriniñ elýeterli ediljekdigini aýtdy.

ABŞ-nyñ prezidenti "Şu babatda Ysraýylyñ Gazany okkupirlemegini goldaýarsyñyzmy?" diýen soraga, "Uly ýalñyşlyk bolarmyka diýýärin. Meniñ pikirimçe Gazada bolup geçenler ekstremistik "Hamas" bilen baglanyşykly. Bu toparyñ eden işi üçin ähli palestin halkyny günäkärläp bolmaz. Ysraýyl Gazany basyp alsa ýalñyşar. Emma girip, "hizbullahçy" we "hamasçy" ekstremistleri ýok etmeli bolar" diýdi.
HHG näme diýipdi: "Ýaşar ýaly Palestina döwletini gurmaga gönükdirilen howpsuz Ysraýyl meýilnamasy bilen birlikde deñlemä diplomatiki faktoryñam dahylly edilmegi gerek".
Bärde bir zady ýatdan çykarmaly däl: Günbatar döwletleriniñ "bürgüt" pozisiýasyna garşy halklar Waşingtonda, Madridde, Londonda, başga-da birgiden şäherde Ysraýylyñ "uruş jenaýatlaryna" gazaply nägilelikler bolup geçdi. Ýene bir ýatdan çykarmaly däl zat bolsa: Türkiýäniñ, Hytaýyñ, Russiýanyñ özüni alyp baryşlary we 1967-nji ýylyñ çäklerine çagyryş etmekleri.

Aýtunç ERKIN.

"SÖZCÜ" gazeti, 17.10.2023 ý.