Antisemitizm bilen Netanýahunyñ palynyñ arasynda!

ANTISEMITIZM BILEN NETANÝAHUNYÑ PALYNYÑ ARASYNDA!

Şneerson ölýänçä Ysraýyly Netanýahunyñ üstünden dolandyrdy we görnüşine seretseñ, häzirem mazarynda oturan ýerinden dolandyrmagyny dowam etdirýär

Günorta Afrikaly ussat ýazyhy Alan Peýton "Agla, söýgüli ýurdum" atly ölmez-ýitmez romanyny ýazanynda ýurdunyñ syýasy gatlaklarynda uly sarsgyn döretdi.
Milletparazçylykly diskriminasiýa esaslanýan aparteid režimini oñlan ýurtdan akýagyz ýazyjynyñ ýazyjynyñ ýazan bu romany prinsipial pozisiýanyñ nähili bolmaldygyny görkezýärdi.

Romanda Peýton ýurdundaky milletparazçylygy görlüp-eşdilmedik görnüşde berk we gazaply tankydy topuna tutýar.
Ilkinji gezek 1948-nji ýylda çap edilen bu romanyñ gyzgyn garşylanmagyndan soñ ýene şol eseriñ derejesinde uly üstünlik gazanan başga bir romany çap edildi: "Wah, ýöne siziñ ýurduñyz hasam ajaýyp".

Alan Peýton

Peýtonyñ ýurdunyñ milletparazçylykly syýasatyna garşy gönükdiren berk tankydyny dowam etdiren ikinji romany-da gyzgyn seslenme döretdi.
Hut şuña dahylly topardan (özem şu mysalda Günorta Afrikadaky akýagyz ilatdan) gelen tankytlar gürrüñsiz has täsirli we ygtybarly bolýan eken.
Muny Ysraýylyñ Günbatar Şeriadaky we Gazadaky palestinalylara garşy alyp barýan öldürme we ýok etme syýasatlaryny güýçli hem-de iñ soñky derejede bitarap görnüşde tankyt eden meşhur jöhit we ysraýylly şahslaryñ agzan möhüm we batyrgaý pikirlerini öwrenenimde ýada saldym.

Awi Şlaim / Fotosurat: Alwaro Garsiýa

Meselem, asly yrakly jöhit bolan iñlis-ysraýyl taryhçysy Awi Şlaim.

Iñlisleriñ at-owazaly Oksford uniwersitetinde taryhçy bolup işlän Şlaimiñ sionizme we Ysraýylyñ palestinalylara garşy edýän işlerine tankydy göz bilen seretmegi we sionistik garaýşyñ toslan birnäçe rowaýatlarydyr ýalanlaryna aç-açan garşy çykmagy bilen juda üns berilmeli adamdygyny görkezýär.
Birleşen Korollygyñ Ekseter uniwersitetinde işleýän ýene bir görnükli ysraýylly taryhçy-da bu boýunça onuñ bilen pikirdeş.
Bu taryhçynyñ çap bolan örän möhüm eseriniñ ady-da kitabyñ özi ýaly möhüm: "Palestinalylara garşy etniki arassalyk".
Mazmuny adyna seredip çak edip boljak bu kitap yzygiderlilik bilen sionistik propogandanyñ ýalanlaryny püçege çykarýar.
Ýene bir agzap geçmeli syýasaty öwreniji-de amerikan jöhidi Norman Finkelşteýn.

Norman Finkelşteýn / Fotosurat: AA

"Holokostyñ" we Ysraýyl-Palestina çaknyşygynyñ syýasy bidüzgünçilikleri ugrunda hünärmenleşen Finkelşteýniñ ene-atasy "Holokostdan" aman sypanlaryñ biri. Şonuñ üçinem onuñ pikirleri aýratyn ähmiýete, gymmata we ygtybarlylyga eýe. Finkelşteýn Ysraýylyñ we sionistik maksatnamanyñ iñ esasy tankytçylaryndan biri hasaplanýar.
Ysraýylyñ iñ esasy we täsirli "Haaretz" gazetinde çykyş edýän Gideon Lewi hem sözi diñlenýän adamlaryñ biri.

Gideon Lewi / Fotosurat: AA

Lewi umuman alanda Ysraýyldaky ultrasagçy syýasatlara, aýratynam Binýamin Netanýahunyñ korrupsiýasyna, beýleki ähli bidüzgünçiliklerine, zulmuna we palestinalylara garşy basyşyna berk garşy çykýandygy bilen tanalýaf.
Elbetde batyrgaý, kanuny we prinsipial çykyşlary edýänleri, radikal akymlara garşy çykýanlary dönük we jöhitleriñ duşmany yglan edýän köp sanly ysraýylly we jöhit bar.
Ysraýylyñ ganly syýasy ugurlaryny tankyt edýän başga adamlar ýaly bu adamlaryñam antisemitizmde aýyplanmagy geñ däl bolsa gerek.
Aslynda Binýamin Netanýahuny we onuñ radikal toparyny tankyt etme batyrgaýlygy görkezenleriñ başyna örän agyr ýagdaý indi.
Olaryñ garşysyndaky diñe bokurdagyna çenli korrupsiýa batgasyna batan, şeýtan bilen hyzmatdaşlyk etmäge we häkimiýetde galmak üçin özünden talap edilýäni ýerine ýetirmäge taýýardygy görnüp duran adam däl. Bu adam şol bir wagtyñ özünde özüniñ iudeý dinine degişli atylan palyñ durmuşa geçirilmegine sebäp bolýandygyna we häkimiýete gelmegi bolen häkimiýetde galmagynyñ hudaýtarapyn güýjüñ alamatydygyna doly ynanýan biri.
Ine, şu ýerde-de, gürrüñ bermäge mynasyp başga bir zat bar.

Menahem-Mendl Şneerson / Fotosurat Wikipedia

1984-nji ýylda, ýagny kyrk ýyl mundan öñ Ysraýylyñ BMG-daky wekili bolan Netanýahu "Habad-Lýubawiç" hereketiniñ ýolbaşçysy Menahem-Mendl Şneerson bilen tanyşdy.
Bu hereket Gündogar Ýewropadan, aýratynam Ukrainadan ýaýran iñ esasy ortodoks iudeý hereketleriniñ biri. Ikisiniñ başy birigende Şneerson Netanýahuwa onuñ Ierusalimiñ açaryny iudeýleriñ Mesihine gowşurjak adamdygyny aýtdy.
Haham Menahem-Mendl Şneersonyñ pikiriçe Netanýahu iudeýleriñ Mesihiniñ orta çykmagyna degişli etmeli işler üçin hudaýtatapyn missiýany alyp barmalydy.
1994-nji ýylda Netanýahu ilkinji gezek halk deputaty hökmünde Knessetiñ agzasy bolandan soñ Menahem-Mendl onuñ bilen Nýu-Ýorkda täzeden duşuşypdyr we oña premýer-ministr, hatda iudeýleriñ Mesihi orta çykmazdan öñ Ysraýylyñ iñ soñky premýer-ministri boljakdygyny aýdypdyr.
Şneerson Netanýahudan Ysraýylyñ has aýdyñ formadaky dini döwlet bolmagyny we özlerine degişli ýerlerden el çekmezligini talap edýärdi. Çünki bütin bularyñ barsy iudeýleriñ Mesihiniñ orta çykmagyny çaltlandyrmalydy.
Netanýagunyñ alyp barýan syýasy ugurlary we gurýan ýaranlyklary bilen gözleýän zadam şu.
Munuñ özi häzir Ysraýylyñ ykbalyny başga ugra gönükdirmegi makul bilen adamyñ dünýäsine düşünmek üçin başga bir möhüm tarapy bolup durýar.
Mälim bolşy ýaly, 1994-nji ýylda aradan çykan Menahem-Mendl Şneerson Ysraýyla ýeke gezegem gelip-gitmändi. Ýöne ol ölýänçä Ysraýyly Netanýahunyñ üstünden dolandyrdy we görnüşine seretseñ, häzirem mazarynda oturan ýerinden dolandyrmagyny dowam etdirýär.

Hüseýin ŞUBUKŞI.

Çarşenbe, 13.12.2023 ý.