"Direliş. Ärtogrul" teleserialy geljekki möwsümde "Direliş. Osman" bolup dowam eder

"DIRELIŞ. ÄRTOGRUL" TELESERIALY GELJEKKI MÖWSÜMDE "Gurulyş. OSMAN" ADY BILEN DOWAM EDER...

■ "Gurulyş. Osman" teleserialynyñ buşlugy...

Häzirkizaman türk syýasatyna (ýagny, AK partiýanyñ syýasatyna) baglanyşdyrylýandygyna we başga-da birnäçe gödek taryhy ýoýulmalaryñ bardygyna (hem-de beýleki türk seriallarynda gaýtalanýan we öñünden çak edip bolýan käbir birmeñzeş epizodlaryñ bardygyna) garamazdan, türkmen taryhynyñ iñ galagoply döwürlerini janlandyrýandygy üçin türkmen tomaşaçylarynyñ hem gyzgyn söýgüsini gazanan "Direliş. Ärtogrul" teleserialy bu ýylky möwsüminde ähli bölümlerini jemläp, geçen maý aýynda iñ soñky bölümini ýaýlyma goýberdi. Öñümizdäki möwsümde "Direliş. Ärtogrulyñ" dowamy hökmünde ekranlaşdyryljak bütinleý täze "Gurulyş. Osman" teleserialynda indi Osman Gazy Türkmeniñ gahrymançylykly ömrüni janlandyrmak göz öñüne tutulýar.
"Direliş. Ärtogrulda" Ärtogrul Gazy Türkmeniñ keşbini janlandyran Engin Altan Düzýatan we onuñ "Alplary" teleserialyñ jemleme bölüminden soñ serialy ekranlaşdyryjy guramaçy-dörediji topar bilen hoşlaşdy.
Osman Gazy Türkmeniñ keşbini janlandyrmagy üçin öñem "Ajaýyp asyr" ("Mühteşem Yüzyıl") atly taryhy teleserialda Malkoçogly Baly beg obrazy bilen tomaşaçylaryñ ünsüni çeken belli aktýor Burak Özçiwit bilen özara ylalaşyga gelen kinoprodýuser Mehmet Bozdag: "Uzak wagtlap taýýarlanan bu tutumly kinotaslamamyzda Osman Gazynyñ roluny oýnajak Burak Özçiwit bilen bilelikde şowly sezon geçireris diýip umyt edýärin" diýdi.
Bäş ýyla çykan jogapkärli roldan soñ Engin Altan Düzýatan bolsa uzak wagtlap teleýaýlymlarda görünmejegini mälim etdi. Türkiýäniñ "Güneş" gazetiniñ habar bermegine görä, prodýuserlige başlamaga hyýallanýan belli aktýor täze başlan fotosuratçylyk kärine-de üns bermegi meýilleşdirýär.

■ Kyrk ýyldan soñ gurlan Şanly Imperiýa

Türkmenleriñ gaýy boýy oguzlaryñ 24 boýundan biri bolup IX asyrda Seljuk-türkmen döwletiniñ düzüminde ýaşapdylar. Seljuk döwletiniñ doly tabynlygynda bolmasa-da, döwletiñ araçäk zonalarynda ýaşaýan beýleki türkmen taýpalary ýaly göçüp-gonup ýören gaýylar Anadola iki aýry döwürde iki aýry şaha bölünip geldiler. Gaýylaryñ ilkinji iñ esasy bölegi Malazgirt ýeñşinden soñ Anadola aralaşdylar we soñky ýyllarda güýçlenip Artykly türkmen begligini gurdular.
Horasan we Merw sebitlerinde ýaşaýan ikinji gaýy topary bolsa mongol basybalyjylarynyñ gyrgynçylyklary sebäpli günbatara tarap süýşüpdiler Horezmşalaryñ (Jelaleddin Meñburny bilen bile) bosgundyr goşunlary bilen bile Anadola aralaşypdylar.
Ýetmiş müñ çadyrlyk hojalykly gaýylar gelejekde öz ykballaryny özleri kesgitlemeli bolupdyr, olar gijirägem bolsa türkmen taryhyndaky ýerini XII asyryñ ahyryndan başlap almagy başardylar.
Gaýylar Anadoly Seljuk-türkmen döwletiniñ çagşama döwrüne girmesi bilen, Anadolydaky ownuk türkmen beglikleriniñ başly-barat we özbaşdak dolandyrylýan döwründe Wizantiýa garşy ýöreden syýasatynda üstünlik gazanyp, barha güýçlenmek bilen bolupdyr, netijede kyrk ýyla çeken döwrüñ içinde olar güýçli imperiýa öwrülýär we täze kuwwatly Osmanly türkmen döwletiniñ binýady tutulýar.

■ Gaýy boýunda agzybirlik bolmasa, 400 çadyrly hojalygyñ işi pyrryk!

Gaýylar döwletsiz (eýesiz) we töresiz (kethudasyz) galypdy... Olar mongol basybalyjylary we abbasylar tarapyndan gysaja alnan Eýranyñ geografik giñişliginde ýaşaýyşlaryna dowam etmek üçin göreşmek we Anadolydaky Seljuk-türkmen döwletiniñ ganatynyñ aşagynda ýaşamak maksady bilen Kiçi Aziýa tarap göç etmegi makul bilipdiler.

■ Ärtogrul Gazynyñ göreşi

Süleýmanşanyñ aradan çykmagyndan soñ gaýy boýunyñ agzybirliginden nam-nyşan galmandy. Gaýylar üçe bölünip, Süleýmanşanyñ üç ogly bolan Sungur teginiñ, Gündogdy begiñ we Ärtogrul begiñ yzyna eýerdiler. Ärtogrul beg Türkmenistana dolanmagyñ deregine Anadolyda galyp, gazalara dowam etmegi dogry hasaplady. Ol özi bilen pikirdeş 400 çadyrly hojalyk, jigisi Dündar we ejesi Haýma soltan bilen Erzurumda galdy.
Gaýylar türkmenleriñ galan böleginiñ, tatarlaryñ we Sungur tegine pikirdeşlik edenleriñ bölünip gitmegi bilen 70 müñ çadyrlyk oýmakdan kiçelip, bary-ýogy 400 çadyrlyk oba öwrüldi. Olar indi öz ykballaryny özleri kesgitläp biljek güýçde däldiler...

■ Oturymly ýaşaýyş şertlerine ornaşma döwri

Ärtogrul uly ogly Sary Ýatyny Seljuk döwletiniñ hökümdary Alaeddin Keýkubata ilçi hökmünde ugradýar. Gaýylar indi Seljuk-türkmen döwletiniñ düzüminde ýaşamalydy, seljuk goşuny bilen gazalara çykmalydy we Günbatar Anadolynyñ bereketli topraklarynda ýaşaýyşlaryna dowam etmelidi. Gaýylar ilki Ankara, ol ýerdenem Sögüte göçdüler. Sögüt (Söwüt) mundan beýläk gaýylaryñ ýaşan gadymy ýurduna öwrüldi. Ärtogrul beg Gazylyk derejesine ýetdi we ömrüniñ ahyryna çenli Sögütde ýaşady. Ol 1281-nji ýylda togsan ýaşynda aradan çykdy. Ärtogrul Gazynyñ bakyýete göç etmeginden soñ gaýylaryñ başyna onuñ ogly Osman beg geçýär.

■ Osmanly türkmen döwletiniñ düýbüniñ tutulmagy

Gaýylar täze ýurtlary bolan Sögüte gelenlerinde, Sögüt çola we asuda künjekleriñ biridi. Gaýylaryñ bu ýere göçüp gelmeginden soñ Ärtogrul Gazy özüne goñşy ýaşaýan tekfurlyklar bilen dostlukly gatnaşyklary açypdyr we hiç hili gapma-garşylykly ýagdaýlaryñ içine girmändir. Hat ol tekfurlyklar gaýylaryñ bu ýerde barlygyndan hoşal bolupdyrlar. Çünki başyboş gezip ýören mongol-tatar toparlary oturymly durmuşda ýaşaýan Rum obalaryny alamançylykly ýörişleri gurnaýardylar. Gaýylaryñ Sögüte göçüp gelmesinden soñ alamançylar gaýylardan çekinip, bu töwereklere aýak sekmäge çekinip başladylar.

■ Osman begiñ güýçlenmegi

Ärtogrul Gazy togsan ýaşynda aradan çykanda, onuñ yzynda üç ogul we bir dogan galdy.
Doganlar Sary Ýaty, Osman we Gündiz we Ärtogrulyñ dogany Dündar beglik üçin taýynlyklaryny gördüler. Ärtogrul Gazydan soñ beglik tagtyna iñ mynasyp we iñ köpi gören tejribeli kişi Dündar begdi. Ýöne Sary Ýaty hem obanyñ tertip-düzgünini üpjün etmekde we mongol basybalyjylaryna garşy söweşlerde görkezen gahrymançylygy bilen Dündar begden pes oturmaýardy. Şol sanda Osmanam güýçli awçy eken we awçylyga göwün berip birnäçe ýurtlary gezipdir hem-de hem begligiñ içinde, hem daşynda birnäçe tarapdar ýygnapdy, gazylar (alplar) hem onuñ beg bolanyny kem görenokdylar. Ärtogrul Gazynyñ körpe ogly Gündiz bolsa entek beglik üçin bäsdeşlige girip biljek derejä ýetenokdy.

■ Aw etmegi söyen beg

Osman beg dünýä inenden beglik tagtyna oturýança söweşe girip görmändi, gazalara gatnaşmandy. Ol goñşulary bolan wizantiýa tekfurlary bilenem dostlukly gatnaşyk saklap, özlerine ýurt hökmünde berlen ýerde uzak wagtlap parahatçylyklygy saklap gelipdi. Osman Gazy asuda geçen şol ýyllarda awa gyzykdy. Ol ýygy-ýygydan awa gidipdir we giden ýerinde-de birnäçe günläp eglenipdir. Üstesine diñe öz ýaşaýan ýeriniñ töwereklerine däl, daş ýerlere-de gidiberýärdi. Osman begiñ bu aw syýahatlary onuñ giñden tanalmagyna we tarapdarlaryny köpelmegine sebäp boldy. Alys ýurtdan aw üçin gelen türkmen begini baran ýerinde çäksiz hormat-sylag bilen garşylaýardylar. Osmanly türkmen taryhçysy Aşyk Paşazada Osman begiñ awa bolan söýgüsini "gije-gündiz diýmän, çar ýana at salardy" diýip, beýan edipdir.

■ Täze "Gurulyş. Osman" teleserialynda nähili üýtgeşmeler bolarka?

Türkiýäniñ TRT-1 döwlet teleýaýlymynda görkezilýän we eýýäm bäş möwsüm bäri çarşenbe günlerinde berilýän teleseriallaryñ iñ köp tomaşa edilýäni bolan "Direliş. Ärtogrul" täze möwsümde "Direliş. Osman" ady bilen bütinleý täze konsepsiýa bilen muşdaklarynyñ garşysyna çykmagy meýilleşdirýär. Heniz teleserialyñ mahabat sahnalary çykmasa-da, 2019-njy ýylyñ 29-njy oktýabrynda başlanmagyna garaşylýan teleserialda Ärtogrul Gazynyñ gojalşan wagtynyñ hem barlygy çak edilýär. Serialda Osman begiñ doganlarynyñ arasyndan saýlanyp nähili beg boluşy gürrüñ berilýär. Ýokarda hem aýdyşymyz ýaly, Osman begiñ keşbini belli artist Burak Özçiwitiñ janlandyrmagyna garaşylýar.

■ Bellik:

"Direliş. Ärtogrul" teleserialy bilen birlikde "Paýtagt. Abdylhamyt" we "Mehmetjik. Kutül Amare" taryhy teleseriallarynda ulanylan aksessuarlary we gaýy taýpasynyñ belgisini göterýän ýörite ýasalan ýüzükleri resmi sponsorlyk arkaly satýan www.aniyuzuk.com internet sahypasyndan satyn alyp bilersiñiz.
"Ärtogrul" serialynda ulanylan ýüzükleri satyn almak üçin aşakdaky linke gir:
https://www.aniyuzuk.com/dirilis-ertugrul-aksesuarlari.html

# Internet maglumatlary esasynda taýýarlandy.