"Selaheddin Eýýuby" teleserialy bilen "TRT" ýene tüý dikdi

"SELAHADDIN EÝÝUBY" TELESERIALY BILEN "TRT" ÝENE TÜÝ DIKDI

"TRT" döwlet telewideniýesi "Ierusalimiñ eýeleýjisi Selaheddin Eýýuby" teleserialy bilen 13-nji noýabrda duşenbe güni ýaýlyma başlady

"TRT"-de Selahaddin Eýýubynyñ ömri hakda täze teleserial başlady.
Başlap-başlamanka-da säwlik üstüne säwlik goýberilýändigi, garşok üstüne garşok döwülýändigi ýüze çykdy.
Gysgaça aýdar bolsak:
Bilýänsiñiz, Selaheddin Eýýuby häzirki Igdir şäheriniñ garşysyndaky Türkiýäniñ araçäginde, Ermenistanyñ çäklerinde galan Diwin şäheriniñ ýaşaýjysy Eýýup ibn Şadynyñ ogly. Ýagny, Selaheddin Eýýubyñ ogly, Eýýubam Şadynyñ ogly.
Bular "Yslam ensiklopediýasyndan" "AnaBritannica", "Meydan Larousse" ensiklopediýalaryna çenli hemmesinde aýdylyşy ýaly Şeddady kürt döwletiniñ rewwady taýpasyna degişli nebere.
Eýýup (Selahaddin Eýýubynyñ kakasy Eýýup ibn Şady) we dogany Şirkuh (Esadüddin Şirkuh ibn Şadi) wagtyñ geçmegi bilen Diwinden, Igdirden günorta tarap göçýär.

Şirkuh ibn Şadi

Eýýup nähili akylly, sowukganly, paýhasly we döwlet dolandyryş işinde kämilleşenem bolsa, serkerde dogany Şirkuham onuñ üstüni dolduryp biljek derejede söweşjeñ ruhly harbylardandy. Şol sanda ýaşaýan sebitiniñem harby serkerdesi.
Häzirki dil bilen aýdanda, biri baş wezir, premýer-ministr, beýlekisi goranmak ministri.
Olar Hasankeýfiñ üstünden Kerkuk bilen Bagdadyñ arasyndaky Tikrit şäherine gelýärler. Bu ýerde gala serkerdesi bolup, şol döwrüñ Bagdat şäheri boýunça içerki howpsuzlyk müdiri Şaweriñ hyzmatynda bolýarlar.
Soñ bir gün Şaweriñ ýakyn adamlarynyñ biri bilen Tikritde oñuşmazlyk döreýär we Selahaddiniñ doglan ýyly ýa-da Selaheddin ýañy bir ýaşlaryndaka Şirkuh Şaweriñ ýañky adamyny öldürýär. Şeýdibem, Mosuldaky Ymameddin Zeññiniñ ýanyna gaçyp gelinýär.
Ymameddin Zeññi-de öñ Bagdat halyfy bilen çaknyşan döwründe Eýýup we dogany Şirkuh ony gorap, goldap, janyny halas edip, gaçmagyna kömek edendikleri üçin olara hemaýat edýär.
Hekaýat şeýdip başlanýar.

Selaheddin Eýýuby

Yzyndan Ymameddin Zeññi Halaby-da alýar we birnäçe ýyllap Siriýanyñ demirgazygyny, Mosul-Halap aralygyny dolandyrýar. Günleriñ bir güni ol gije öz guly tarapyndan öldürilýär.
Ýerine-de ogly Nureddin Zeññi geçýär.
Ondan soñ bolup geçen zatlary özüñizem bilýärsiñiz. Emma biziñ nägileligimiz şu:
"TRT" tarapyndan tomaşaçylara ýetirilip başlanan "Ierusalimiñ eýeleýjisi Selaheddin Eýýuby" ("Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi") teleserialynda eýýäm birinji seriýadan başlap ýalan-ýaşryklar, ýalñyşlyklar, hatalar yzly-yzyna gözümize dürtülmäge başlady.

1. Selaheddin we onuñ kakasy Eýýubyñ, agasy Şirkuhyñ kürtdikleri hakda hiç zat aýdylanok.
2. Selaheddin Tikritden gaçyp gelýärkäler ýolda, ýaýly arabada dünýä inýär.

Munuñ şeýledigini "AnaBritannica", "Yslam ensiklopediýasy", "Meydan Larousse" ýaly gollanmalardan başlap Ibnül-Ezrak el-Farikiniñ "Taryh" kitabyna çenli... ýerlisi, kese ýerlisi, musulmany, gäwüri, hatda ýekesinde-de kelam agyz aýdylýan ýeri ýok. Nirden toslap tapdylar, bilemok.
Serialda Selaheddini doglan güni, edil şol sagatda Nureddin Zeññiniñem bir ogly dünýä inýär we Eýýup çagasyny Nureddin Zeññä ogullyk berýär.
Taryhy çeşmelerde bular ýaly maglumat ýok. Çünki Selaheddin doglan wagtlarynda Nureddin Zeññi ýañy 18-19 ýaşlarynda we Ymameddin Zeññi-de aýatda diri eken.
Selaheddin 8-9 ýaşlaryndaka Ymameddin Zeññi öldürildi.
Nureddin Zeññi entek Ymamrddin Zeññiniñ bar wagty Mosuldan Halaba geçipdir, Şam we onuñ töwerekleri eýelenipdir.
Ýagny, Selaheddiniñ Nureddine çagalyk berilendigi ýa-da onuñ ýanynda ulalandygy hakda hiç hili maglumat ýok.

Üstesine serialda Selaheddin ýaş wagty bir ýörişe gatnaşýar we ol ýerde özüni Nureddin Zeññiniñ ogly hökmünde tanadýar. Munuñ hiç hili tutarygy ýok.
Şu güne çenli Selaheddin Eýýubynyñ özüni "Eýýubynyñ ogly Selaheddin" görnüşinden başga biriniñ perzendi diýen ýeri ýok.
Gynansak-da, bu ýerde örän inçelik bilen oýnalýan tilkilik bar.
Bilnişi ýaly, Nureddin Zeññi türk(men), Selaheddin Eýýuby bolsa kürt.
Gadyrdanlar, nämüçin şugadar ýalana, ýalñyşa, çirkeýlige, taryhy ýoýulmalara ýol berýärsiñiz? Nämüçin beýdýärsiñiz? Şeýtmegiñ nä hajaty bar?
Beýtmek ne Nureddin Zeññini kiçeldýär, ne-de ulaldýar. Ne Selaheddini beýgeldýär, ne-de peseldýär. Çünki taryhy hakykatlar gözümize dürtülip dur-a!
Ine, siz şeýde-şeýde, taryhy ýoýa-ýoýa, ýalan çyrşaýa-çyrşaýa kürt meselesini-de häzirki ýagdaýyna getirdiñiz. Utanyñ-a biraz!
"TRT" ýaly döwlet telewideniýesi haýdan-haý bu teleserialy efirden aýyrmaly. Dogry-dürs teleserialy surata düşürip efire goýbermeli. Halkdanam ötünç soramaly.

Munuñ özi "TRT"-niñ eden birinji ýalñyşlygy däl.
Geçmişde seresapsyzlyk bilen nähili ýol berlenem bolsa Kemal Tahyryñ "Argyn söweşiji" ("Yorgun Savaşçı") eseri esasynda kinofilm surata düşürdiler.
Elbetde, Kemal Tahyryñ "Argyn söweşijisi" ähmiýetli eser. Onda Azat-edijilik urşunyñ hakykatlary bolşy-bolşy ýaly suratlandyrylýar.
Surata düşürilen kinofilm garaşan hasaplaryna gabat gelmedi welin, kinofilmi ýakdylar. Hatda arhiwde-de ýokdugyny aýtdylar.

Hawa, "TRT"-niñ etmişi bir däl, iki däl, üç däl, bäş däl... Şonuñ üçin tekrarlap aýdýaryn: Halkdan ötünç sorasynlar. Bular ýaly akmaklyga ýol bermesinler. IQ derejesi pes teleseriallary surata düşürmesinler.
Dilujunda "Türklüge, ýurda, watana hyzmat etjek" bolup, bölünişige, parçalanmaga, duşmançylyga çagyrýarlar.
Akyllaryna aýlansynlar.

Altan TAN.

Anna, 17.11.2023 ý.