Terjime sungaty

TERJIME SUNGATY

Terjime bu gaty inçe, jogapkärçilikli hem gyzykly sungat. Mugallymymyz, şahyr Şyhmustapa Hudaýberdiýew hemişe terjime bilen meşgullanýan talyplaryna: "Terjimeçi şahyrdanam ussat bolmalydyr” diýen sözi gulagymda galypdyr. Kyssa eserlerini terjime etmek hem aslynda çylşyrymly iş, emma şygyr meselesi has çylşyrymlymyka diýip pikir edýärin. Munda awtoryň goşguda ulanan sözlerini türkmen diline terjime etmek ýeterlik däl. Edil şol ýerde näme üçin şol sözüň ulanylandygy, şahyryň näme diýmek isländigi,hatda kalbyndaky duýgusyny duýmaly bolýar seriňde, kalbyňda. Goşgulary terjime etmek bu edil täze goşgy döretmek ýaly lezzetli bolýar aslynda.
Bu barada “Dünýä edebiýatynda ”Çary Geldimyradowyň ýaş terjimeçilere maslahat berip çap edilen makalasynda aýdan pikirlerini şeýlebir ýürekden makullap okadym welin, tas her sözüne “hawa” diýip makullapdym.
Terjime sungatynda öz ýoly bolan ussatlardan Kerim aganyň, Atamyrat Atabaýewiň, Annaly Berdiýewiň, Atajan Taganyň, Orazguly Annaýewiň, Orazgylyç Çaryýewiň, Çary Geldimyradowyň çeper terjimeleri biz üçin nusgalyk ýoldur.
Şeýle-de Ysmaýyl Taganyň, Ogulbeg Naryýewanyň, Annamuhammet Kirşenowyň, Aýnabat Ataýewanyň, Gurban Gurbanowyň, Muhammetmyrat Kömekowyň, Orazmyrat Myradowyň yzygiderli metbugatda berilýän terjime eserleri hem öwrenmäge nusgalyk bolup biljek eserler hasaplaýaryn.
Biziň ýokary okuw jaýymyz dilleriň dünýäsi. Bu ýerde türkmen dili, şeýle hem dünýä dilleriniň ençemesi suwara öwredilýär. Ene dilimizi içgin öwrenmek bilen bir hatarda biz hem okuwmyzdan boş wagtlarymyz birnäçe daşary ýurt dillerini öwrenýäris. Ol halklaryň dili, medeniýeti, etnografiýasy bilen gyzyklanýarys.
Biziň institutymyzda terjimeçileriň hem ýetişdirilýändigi aýratyn bellemäge mynasypdyr. Dürli dillerde okaýan talyplarymyzyň terjime eserleri “Dünýä edebiýaty” žurnalynda yzygider çap edilýändigini bellemek bolsa buýsançlydyr.
Terjimeçilik sungatynyň inçeligi eseriň şiresini gaçyrmazdan, edil öz dilindäki ýaly süýji mazmuny bilen halkyňa ýetirmegi başarmakdadyr. Bu babatda halypamyz Çary Geldimyradowyň usullaryny terjimelerimde özüme ýoda edip almaga synanyşýan. Halypanyň her çeper terjimesini okanymda täze bir zat öwrenýärin. Olarda eseriň täsirliligi, çeperçiligi, manysy şeýle bir giň welin, käte bu eser aslynda hem şeýle beýik esermikä diýip pikir öwürýän.
Dünýä edebiýatynyň altyn hazynalaryndan merjen dänelerini halkyňa sowgat etmekdir terjime sungaty. Ol dostluk köprüsi. Dünýäňe, düşünjäňe giňlik, parlaklyk, ynsanperwerlik, dostluk ýaly ajaýyplyklary getirýän bu terjime eserleri, megerem, her bir ynsanyň kalbynyň hemrasy, ýatmazyndan öň romanyň, şygryň içine girmekden ýaňa elinden goýman uzak gije bagrynda ýatyrýan söwer balasy, ýakyn dosty kimin ezizi.

Altynaý ORAZOWA,
Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynyň talyby.