Has Türkmeniñ Nukdaýnazar sahypasy üçin ýörite çykyşy
Ýekşenbe, 13.08.2023 ý. (Arhiwden) Türkmen sazyny belentliklere çykaran beýik kompozitorlaryñ adyny agzamaly bolsa, onda olaryñ başyny Nury Halmämmedowdan başlap, Aşyr Kulyýew, Dañatar Öwezow, Çary we Weli Muhadowlar, Aman Agajykow, Çary Nurymow, Rejep Rejebow... ýaly onlarça belli kompozitorlarymyzda gutarsa bolar. Näme üçin "gutarsa bolar"?! Eýse, häzirki döwürde şol beýikler ýaly kompozitorlar barmy?!
Bar bolanda, olara pul berip saz ýazdyrjak aýdymçy bir barmyka? "Jany sag bolsun" hindi, türk, özbek, pars rus, amerikan beýleki halklaryñ aýdymlarynyñ! Heniz öz ýurduna ýaýrap ýetişmänkä, täze çykan daşary ýurt aýdymynyñ türkmen "wersiýasy" çykýar. Saz üçin, aýdym üçin pul töläp çykdajy çykaryp azara galmaly däl.
Şübhesiz şonuñ üçin, hernäçe gynansak-da, türkmen aýdym-saz sungatynyñ ata-babalarymyzdan galan dutar-gyjakda, gopuzdyr tüýdükde ýerine ýetirilýän ugruny nazara almanymyzda, köplenç estrada ugrunda il ýüzüne-de, dünýä ýüzüne-de tutarlyk aýdym-sazymyz ýok diýen ýaly. Sesi ses ýerinde zehinli aýdymçylar ýoksuzam däl. Emma olaryñ hem köpüsiniñ sowat derejesi pes we aýdym-saz sungatynyñ taryhyndan, teoriýasyndan düýbünden diýen diýen ýaly bihabar. Türkmen estradasyna siñek kimin üýşen sansyz-sajaksyz "aýdymçylar" (olara bagşy diýip bolarmyka?) eýýäm 30 ýyldan gowrak, hatda 40 ýyla golaý wagt bäri daşary ýurt aýdymlarynyñ sazyna ýanap aýdýan çala başy gowşan we "gelsene gyz gelseneden", "söýýän-köýýänden" başga sözi bolmadyk ýuwan sanawaçlary bilen aýdym-saz diñleýjileriñ añyny lerzana getirip gelýärler. Olar diñe bir daşary ýurt aýdymlarynyñ sazyny "ogurlamak" bilen çäklenmän, indi biri-birileriniñ aýdymlaryny hem, sözleriniñ käbir ýerlerini (meselem, aýdymdaky ady tutulýan gyz adyny) üýtgedişdirip aýdyp ýörler. Sansyz-sajaksyz aýdymçylardan we aýdymlardan ýaña bolsa, çar ýanymyz hyñ berýär. Öñem biriniñ aýdyşy ýaly "iti ursañ aýdymçy syçýar".
Aýdymçy sany näçe köpelse, olary hasaba alýan, gözegçilik edýän degişli edaralaryñ gaznasynyñ galñaýandygyny biz bilýäris. Emma munuñ türkmen aýdym-saz sungatynyñ ösüşine hiç hili peýdasynyñ ýokdugyna, gaýtam onuñ köküne palta urýandygyna we ertirki ösüşine atanak çekýändigine, has beteri-de dünýä derejesine çykmaly halymyza ile çykara ýüz-hatyra goýmaýandygyna, tersine, halkyñ añynda öz milli sungatymyzyñ özgeleriñ aýdym-sazyny gaýtalaýan öýkünmeden başga zat däldigi hakyndaky göwnüýetmezçilikli düşünje döredýändigine düşünmäge, şol degişli ýerlerde oturan kisesi galyñlara ýene näçe wagt gerek bolarka?!..
Nukdaýnazar
0
