Ejemiñ aglan güni / hekaýa

EJEMIÑ AGLAN GÜNI

O sapar otla ilkinji münşümdi. Iñ ulymyzyñ öýlenjek gabatlarydy öýdýän. Ejem ikimiz Aşgabada gaýtmaly bolduk. Bir zat ýadymda berk galypdyr. Men otly gaýradan gelermikä öýdüpdim, o bolsa ilerden geldi-de, bizi ters ugra aldy gidiberdi.
Menswn peýda ýokduguna gözi ýetse-de elbetde, "ýoldaş" diýip ýanyna alandyr-da, ejem pahyr, maña seredende uly adama seredýän ýalydy. Meniñ welin, gorkym özüme ýeterlikdi. "Şapydyñ şap, güpüdiñ güp, ýaryl... böwsül" diýip, içiñden hiñlenseñ, sesiñe goşulýan otlynyñ şakyrdysy sähel üýtgese, tigirleri sypaýar öýdüp gara janym galanokdy.
Eslije ýöränimizden soñ, ejem otly köýnek geýene dönäýdi. Ol pully gapjugynt tapman elewräp kösenýärdi. Pulumyzyñ ogurlanandygyny oturanlaryñ içinde men ilki bildim. Sebäbi, goşlaryny döküşdirip oturan ejemiñ gözlerinde umyt ýokdy. Sähel salymsa ejemiñ ýüzi garört bolaýdy. Ýöne görgüli ýeke agzam geplänokdy. Kem-kemden daş-töwerek biziñ pulumyzyñ ogurlanyşynu eşidişdi. Adamlaryñ içinde baş ýaýkap gynanýanlaram bardy. Ýöne elimizden ardurja giden daban azabymyzy gaýdyp berjek ýokdy.
Ejemiñ şondaky mertligine häli-şindem haýranlar galýan. Ol: "Nesibesi aýrylyşandyrda" diýip, goşlaryny ýerine salyşdyrdy-da, ýoluñ soñuna çenli doñan ýaly oturmak üçin ykjam ornaşdy. Ejemiñ örküni ýere berip oturan gününe kaýyllyk edişi meni otsuzja ýakýardy. Şindi-şindem, ýolda-yzda, kanagat edip sarsman oturan ýolagçylary göremde, olar ýol harjyny ogurladandyr öýdüp oýlanýaryn.
Gündiziñ günortany ejemi beýdip örtänleri tapyp çym-pytrak edesim gelýärdi. Arman güýjüm çatmaýardy. Men şonda ilkinji gezek adamlary sylamagyñ, olara ynanmagyñ salgyn ýaly duýgudygyna göz ýetirdim. O zeýilli duýgular öz-özüni gorap bilmeýän ekeni.
Eýsem, ýanyndakylara ynam edip, gapjygyny gözden salany üçin, ejem günäkärmikä? Niçezar, adamlar bir-birinden zadyny gizläp ýaşamalyka?!
Ejem ikimiz geljek ýerimize gelipdik. Indi yzymyza gaýdybermelidi. Dogry-da, eliñde ýeke köpügiñ bolmasa, nirä bararsyñ?
Nähili utanjam bolsa, indi boýnuma alaýyn. Men bir bahana tapylyp ejemiñ ejizlänini, aglap ýüregine rugsat bermegini isleýärdim. Sebäbi, adamyñ mertlik edişini görmek, ejizlik edişini görmekden has agyr hem-de gözgyny ekeni.
Edil meniñ garaşyşym ýalam boldy. Ejemiñ daş kimin gymyldaman oturyşyna nebsi agyran uzynak bir oglan (megerem student bolarly) çaý alyp geldi. Ol gaýmak ýaly ýukajyk stakanlaryñ birine çaý guýdy-da, ejemiñ öñüne süýşürdi:
- Alyñ, daýza, demiñizi bir dürsäñ! - diýdi. Ejem mertlik möhleti gutarmanka, ýeke agyz "Tañry ýalkasyn jigi" diýip ýetişdi. Birdenem ejizledi. Çaýdan ýeke owurtlabam bilmedi.
Häliden bäri zor bilen saklanan sözler hem-de gözýaşlar yñdarylyp gaýtdy.
- Wah, toý üçin niýetlänje harjymdy. Kim alan bolsa-da, hudaýyndan tapsyn. - Edil şo haladam, ejem ejizlik edýänini duýmaga başlady. Başdañysy bilen gözlerini süpürdi. Indi onuñ nazary dup-durudy. Ylla diýersiñ, ýañky gargan adamlary edil-häzir gözüniñ alnynda tañrysyndan tapaýjak ýaly ejem gorkýardy. Ökünýärdi.
Ikindinler biz çolaja razýezdde düşdük, garşydan gelmeli otla garaşyp kän oturdyk. Baý kän-ä. Sebäbi, otludan düşenimizde ejem pahyr: "Çary jana agaç köke getireýin diýipdim weli, çagany aldan ýaly bolaýdyk" diýdi.

Aman GOŞAÝEW.