Uçup barýan ak durna kitabyndan...

(Saýlanan goşgular)

GANAT

Seň baryňda kynçylyk ýok, üstün men,
Meseleleň müşgili ýok asyl-ha.
Eger bolsam ýeke zatdan asgyn men,
Seň goýnuňda bolmazlykdan basylýan.

Seniň bilen has dogumly ädimim,
Seniň bilen has höwesek dünýä men.
Garaja bagjygy pugta ädigim,
Alyp gider çar künjüne dünýäniň.

Aýlanaryn, aýdym edip adyňy,
Bagtly borun, bolup bilsem keniziň,
Dolanaryn, küýsäp eziz zadymy,
Bilýän ýok, gözlemem senden ezizin.

Sen meni bagryňa basarsyň pugta,
Ýeller, ýyllar bozar aýagmyň yzyn.
Ýöne mydam ruhy gezer arzuwda,
Buýra saç, goşgudan ýürekli gyzyň.

Seni söýüp, söýüp, ýene-de söýüp.
Ýaşar munda saňa wepam, kasamym.
Menden saz düzersiň kalbyňa öýüp,
Onam ýyllar aýdym eder, Watanym!

SÖÝGIM MENIŇ AÝDYM DEÝIN...

Ak bulut men çöküp ýören,
Belent dagyň gyýasynda.
Ak owlak dek böküp ýörün,
Seleň-sähraň aýasynda.

Bat alyp bady-sabaňdan,
Zybanymdan dürler saçýan.
Seniň köne mukamlaňdan,
Äleme täzelik açýan.

Asudalyk güneşiňe,
Ýagşy ýuwup päl-niýetim,
Hoş söz garyp gülüşime,
Gelip dur ''Salam!'' diýesim.

Çünki sende ýat ýok maňa,
Ezizlerim bulaň bary.
Senden beýik zat ýok maňa,
Çalşyp bolmaz howandarym!

Şeýdip saňa bolan söýgim,
Aýdym edip aýdyp ýörün,
Watan, men bir garlawajyň,
Nirä gitsem gaýdyp gerin!

SÖÝMÜŞEM SENI

Eziz Watan, şirin-janym,
Jigerden söýmüşem seni.
Jebraýylnyň öz Byragyn
Söýen dek söýmüşem seni.

Basyp bagra dag-deräňi,
Keramat diýp her seräňi,
Adam ataň How enäni
Söýen dek söýmüşem seni.

Keşt edip jümle-jahany,
Tapabilsem seň bahaňy.
Patyşaň garyp Güljahany,
Söýen dek söýmüşem seni.

Sen ruhumyň belent bady,
Sen göwnümiň baky şady,
Perwananyň alaw-ody
Söýen dek söýmüşem seni.

Al, ähli süňňüm, aňymy,
Bagş eden hanymanymy,
Gülruhuň Öwezjany,
Söýen dek söýmüşem seni.

Köňlüme kybap heňlini,
Tapmanam degre-deňlini,
Magtymgulynyň Meňlini
Söýen dek söýmüşem seni.

Epsem saňa ursam dyzym,
Galsa sende süňňüm-yzym,
Ejem janyň Şirin gyzyň
Söýen dek söýmüşem seni.

MEN SENSIZ OŇMARYN

Men sensiz oňmaryn, sebäp,
Saňa bagly ähli zadym.
Hiç söz bilen bilmän deňäp,
Seň baky mukaddes adyň.

Men sensiz oňmaryn, sebäp,
Many sen gyşym, güýzüme.
Armanym ýok sende eräp,
Ertir birleşen düýnüňe.

Men sensiz oňmaryn, sebäp,
Sen giňerçek, men dargursak.
Paýhasyňda ömrüm eläp,
Sapak berýän zerur pursat.

Aýralyk bolmaz, sebäp men,
Topragyňa janym gataryn.
Kän-kän zatsyz oňaryn men,
Sensiz oňmaryn, Watanym!

BIR GÜN

Bir gün men çykaryn seniň öňünden,
Säher şemaly dek burk urup, galgap.
Aýralygyň ysy geler ýeňimden,
Geçip gidenimde gollarym salgap.

Kä zady çaklamak kyn däl öňünden,
Goýar ýürek bir pursatlyk urmasyn.
Bir gün men çykaryn seniň öňünden,
Bes edende durmuş duzak gurmasyn.

Bagt, umyt, arzuw, söýgi, toý... Bar zat,
Bir gün men çykaryn seniň öňüňden.
Söýülmedik söýgi, belent hem har zat,
Bir gün Sen çykarsyň meniň öňümden.

MEN ŞU GÜN DÜŞÜNDIM

Men şu gün düşündim gaty köp zada,
Sensiz jahan darlygyna düşündim.
Sada sözde beýan edilmez jada,
Bir gudratyň barlygyna düşündim.

Hawa, ýyl geçdikçe aklym goýalyp,
Senli günleň, ýazlygyna düşündim.
Düýşde beren çakylygňa oýanyp,
Sesiň owaz, sazdygyna düşündim.

Men şu gün düşündim gaty köp zada,
Sensiz Ýeriň ''şarlygyna'' düşündim.
Näme bolanny bilmesemem birbada,
Eje, mähre zarlygyma düşündim!

WADA

Jahandaky ähli güller
Galdyrsa burk urmasyny,
Gutarsa-da Erem bagy
Alma, enar, hurmasyny,

Zeminde bar ýürek birden,
Togtatsa-da urmasyny,
Goýdum diýse ykbal bize,
Soňsuz duzak gurmasyny,

Ýer şarynyň sökse ussa,
Towlap soňky nurbatyny,
Ynamsyzlyk, hilegärlik
Alsa-da bar gurbatymy,

Bir zerre etmerin inkär,
Watan, yşkyň gudratyny.
Göripleriň, göýdükleriň
Çak edenne esetmerin.
Söýgi özün söýüp, şygyr
Ýazmagymy bes etmerin!

* * *

Allaň beren öňrün manyga ýugrup,
Herne kynam bolsa, hakyňny sözle!
Hajy Bekdaş Weli söýlemiş kytga,
''Ynsan, ne gözleseň, özünden gözleg!''

Äht etdiň, peýmana eýle ygtykat,
Her ownuk hasrata bolmagyl tukat.
Sen Oguz, Mete han, Gara han, Dukak,
''Ynsan, ne gözleseň, özünden gözle!''

Ylym agtar paýhaslaryň düründen,
Imana ne peýda dünýäň zerinden?!
Akyl bolsaň, ryzk döküler eliňden,
''Ynsan, ne gözleseň, özüňden gözle!''

Bu dünýe garaşyp ýetilen toýdur,
Öter pany. Baky hakyky öýdür!
Her kelle hanlydyr, her kim bir küýdür,
''Ynsan, ne gözleseň, özüňden gözle!''

ENDIK

Bu günem oturdym uzak,
Bir nokada dikip gözlem.
Gaýtalap müňlerçe gezek,
Şol bir endik endik eden sözlem.

Özi-özünden ýadyrgap,
Ruhum arşa uçup gitdi.
Bulut kimin üýşüp, dargap
ýören,
Duýgym uçup gitdi.

Synlap arzuw-umytlaryň
Arşda mesgen tutýanyny,
Bildim, indi unutmaryn
Kynçylygy utýanymy.

Kirpigmi-kirpigme gatman,
Ýat bolup jan-tenim üçin,
Ýene uzyn gije ýatman,
Dileg etdim Seniň üçin!

EJEM JANYM

Gutarsa daglaryň daşy,
Suwsuz çaýlar galsa takrap.
Aňzaga goýup başymy,
Uly, kiçi çille, akrap.
Goý, doňdursa doňdursynlar!
Sen üçin dökýän ýaşlarym.
Elden gelse diňdirsinler!
Hatda bir günem aşmaryn,
Men seni ýatlama ýa-da,
Didaryňy küýsemän hiç.
Indi bu ömrüme kada,
Giç kösenmäň,
Kösemäň giç!
Ajy damja, gözbaş näme?!
Sil egismez ahy-zarym.
Emir deýin ýollap nama,
Bir görsem nury didaryn.
Hak islese hak bor, belki,
Aý, Gün kimin doguşjagym.
Gujagymy gerip ilki,
Bakyýete gowuşjagym.
Meňzedeýin näme bilen,
Kalbyma üzre çekýän dagym.
Deňedigim Käbe bilen,
Ýürek ýagym - ejem janym.

GEZELENÇ

Niçeme bäşligme bolupdy sebäp,
Goýnuňa gezmäge gelmek islegim.
Ýylyň gitmez seniň gursakdan sowap,
Çagalykda iň arzyly mesgenim.

Iň soňky deme çen baglydy saňa,
Ejem janyň bagtly ýatlamalary.
Belent arzuwlarmy baglady daňa,
Şol süýji gürrüňler ganym-damarym.

Sende tagamlary başgady dady,
Asma hiňňildigiň bady başgady,
Garybyň gyzyny şa eden jady
ýaly arzuwlarym sende başlady.

Doganymdan çykan holpuk köýnegi,
Ullakan wakady meniň geýmegim,
Ysnatja. Buçrasaç, mele gözlüdim,
Sen ýoluňdy bagtlylygmyň çözgüdi...

Mamam bolmasa-da, mamamlar diýip,
Ýatlama bagrymy ezmäge geldim.
Eje, täze alnan köýnegmi geýip,
Roýuňa zat töre gezmäge geldim.

GEREKDIR GÖZELE

Ner-bugra dek dyzlaşmaga,
Dogan gerekdir ýigide,
(Görogludan)

Nur dolar gün geçdik saýy,
Bagt berse çykan paýy,
Gadyr goýýan ýassyk taýy,
Ýoldaş gerekdir gözele.

Gözledigiň gaýry bolar,
Ýatdan alsaň saýry bolar,
Hudaý berse aýry bolar,
Çaga gerekdir gözele.

Aljyranda arz etmäge,
Didaryňy parz etmäge,
Zerur akly karz etmäge,
Dana gerekdir gözele.

Şatlygyny paýlaşmaga,
Syryn döküp çaýlaşmaga,
Ýürek döküp aglaşmaga,
Uýa gerekdir gözele.

Dogrulyga atarmaga,
Naçar başyn gutarmaga,
''Soňky ýola'' götermäge,
Aga gerekdir gözele.

AŞYGA HAT

Bar zatda gara bagtym,
Garpyz ýardym ak çykdy.
(Halk döredijiliginden)

Alma atdym, nar geldi,
Köýnek biçdim dar geldi.
Kölege düşdi üstüme,
Öýe girdim, ýar geldi.

Yşk çolaşdy kelebe,
Döndüm galdym Seneme.
Barabilmen, Garybyň,
Habar ýetdi eneme.

Baý göwni zerde galdy,
Magşugyň derde galdy.
Getirsinler ýüregmi,
Duşuşyk ýerde galdy.

Süýji-süýji sözleme,
Syrly-syrly gözleme.
Buýra saç, kelte ýigit,
Söýýäniňi gizleme.

Müň ýokluk bir bar bolmaz,
Haky söýen har bolmaz.
Özüň beýle gynama,
Menden saňa ýar bolmaz.

Agzym süýjüdeý diýdim,
Nabat tapdym, zäk çykdy.
''Bar zatda gara bagtym,
Garpyz ýardym ak çykdy''.

* * *

Ýalňyz höwrüm gije bilen,
Okaşýas täze şygrymy.
Duşduk. Täleý, bije bilen,
Gözýaşa ezdiň bagrymy.

Sen deý belent dagyň ýanda,
Men bir kinniwanja gaýa.
Ýokdur mähir, yşkdan ganmak,
Haýyşym özüňi aýa!

Duýgularmy dograp-dograp,
Goşgy berdim girewine.
Düýşlem bilen assa ýöräp,
Girip gitdiň ýüregime!

* * *

Seniň bilen duşuşmaga
Höwesekdim, batyrdym.
Ýöne birden bu duýgulaň
Ählisini ýitirdim.

Ejizledim, gorkdum biraz,
Bu dert bilen a:ýyldym.
Şeýdip sowap, yşkdan garaz,
''Beýik namart'' saýyldym.

Jogap tapman seniň beren
Soraglary baryna,
Garyldym-da gidiberdim,
Sowallaň hataryna.

Düşünmediň bize ýa sen,
Ýa men düşünmedim yşka.
Senem, menem, söýgem täsin,
Arman ykballarmyz başga!

DUŞUŞYK

- Giç ýagşy, ýagdaýlaň neneň?!
Men seni göresim geldi.
- Gelen ýagşy, seni meňem!
- Hemişekileriň deýin,
Sen bu günem diýseň ajap!
- Men şeýle-dä... Nämedeýin?!
- Säher bilen bardym bu gün,
Sen ýeriňde ýok ekeniň.
- Wah sen ýene ýarym göwün...
Ýeri, bolýar, men gaýdaýyn!
- Menem, iller geň görerler,
A:ý!
Ýetişmedim... Soň aýdaryn.

EJEMIŇ BAŞUJUNDA

Käbämiň mazaryň göreýin diýip,
Hem öwlüýä bolar diýip zyýarat,
EJEMIŇ guburyn yzarlap geldim,
Görsem baş ujunda gudrat, zyýapat.

Hawa, mazarynda käbäm ejemiň,
Otyr tut agajy gudrat mysaly.
Ýüzün göge tutup gök parç bolupdyr,
Hamala ejemiň arzuw wysaly.

Käbäm ýene göz öňünde janlandy,
Balkyldadyp dert saraldan gözlerin.
Niçeler boýnuňy burup penjirä,
Daşaryny küýsäp gitdiň, dözmezim!

Zordan elli ýazy gyraklan ömrüň,
Tükendi elliniň güýzüne ýetmän.
Bu tut seniň daşaryly islegiň,
Hem dem alýan howaň bolmaly hökman!

Neçüýn bu barada oýlanmadym öň,
Agaç, sen adamyň ömür ýoldaşy.
Adam agaç atda eýleýär tamam,
Agaç sallançakda başlap durmuşy.

Agaçdan ýasalan dutary diňläp,
Sowýas sazy bilen gussany toýy.
Agaçlaň döredýän howasy bilen,
Ýaşaýas Zeminde asyrlar boýy.

Ine, şol hakyky wepadarlygyň,
Hiç öçmejek, çalşyp bolmaz nyşany.
Bilýän, eý, tut, sen ýöne bir agaç däl,
Sen ýaşyl gözlerde bakyp doýmadyk,
Hem daşary küýsäp, jahana gelen,
Armanly käbämiň özi bolmaly.

ŞOL AJAÝYP PURSAT ÝADYMA DÜŞÝÄR

Я помню чудное мгновение...
А.С. Пушкин

Şol ajaýyp pursat ýadyma düşýär,
Al ýaňaga, ak maňlaýa yz salan.
Duýgyma her näçe bolsam-da hüşgär,
Sen hak söýgi ýüregime köz salan.
Süýji düýş mysaly hyýala meňzeş,
Ykbalyma şugla saçdyň az salym.

Şol ajaýyp pursat ýadyma düşýär,
Gözleriňde uçgun, gözümde jady.
Myhman däl, kysmatda müdimi düşlän,
Kalbyma jahanyň iň eziz zady,
Seniň bilen galdym ýeke armansyz,
Sensizlik - ýekeje armanym bardy.

Şol ajaýyp pursat ýadyma düşýär,
Ataş bilen bäs edipdi bedenim.
Duýgym hem haýamdan alaja işýän,
Eý, sen meniň menden eziz edebim.
Bir pursatda geda döndi, ömrüne
Hiç bir zada boýun synmaz gedemiň.

Şol ajaýyp pursat ýadyma düşýär,
Aý dogýar, Gün ýaşýar, tüm bolýar älem.
Gün dogar, Aý ýaşar gaýtalap däbin,
Ýöne ýyllar bilen arasyn açýan
Bu süýji pursatlar, jady pursatlar,
Gaýtalanmaz asla, ine şu mälim!

Ala gözler alasarmyk oý bilen,
Ot alypdy sataşanda söý bilen.
Kirpikleriň ok deý ötdi bagrymdan,
Bilmän hakykat däl, hyýal däl, düýş däl,
Bagtym çenäp gara gaşyň ýaý bilen,
Şol ajaýyp pursat ýadyma düşýär...

SEN GÜÝÇLI BOL HAÝYŞ EDÝÄN!

Sen ejiz bol haýyş edýän!
R. Roždestwenskiý.

Sen güýçli bol, haýyş edýän,
Haýyş edýän, güýçli bol sen!
Çyndanam bagtly bolaryn,
Meň ýanymda güýçli bolsaň.

Döşüň gerip gaý-tupana,
Howandarym, gaýam bol sen!
Düşsem eger agyr hala,
Ilki saňa aýan bolsun.

Pena bilip bar beladan,
Seniň elleriň aýasyn,
Gelýär meniňem negada,
Özüňi ejiz saýasym.

Başym çarap ähli ýerde,
Öz-özüňi gorap bilýän.
Ýadu-ýakyn galsa derde,
Diýdirmän kömege gelýän.

Ýöne ynan, agyr maňa,
Batyrgaý görünmek senden.
Hiç bolmasa, sähelçejik,
Haýyşym, güýçli bol menden!

Sen kömek et, iň bolmanda,
Bir duýaýyn naçarlygym.
Bilgeşleýin bolsa-da hiç,
Ýogsa ýokdur ýaşarlygym.

Çyndanam bagtly bolaryn,
Menden biraz güýçli bolsaň.
Sen güýçli bol, haýyş edýän,
Haýyş edýän güýçli bol sen!

PORTRET

Otyryn gyýarak, mahmal kürsüde,
Olam çotgalaryn, reňklerin aldy.
Hut meň üçin niýetlenen kendiri,
Ykjamlap çarçuwaň içine saldy.

Başlady seredip gözmüň içine,
Galamda ölçedi boý-inin ýüzmüň,
Şeýlebir içginden synlady bilýän,
Bu suratkeş üçin adaty düzgün.

Bu gün geň zat buýra saçlam gönelip,
Burnum inçe ýaly, maňlaýym has giň.
Ýigrimi dört ýaşymda, iki ogla ene,
(Häzirkimden daýawrak bolmagyň mümkin.)

Gür gaşlarym gaty selçeň görünýär,
Bildirenok ýaňaklarmyň aly-da.
Ýakasy büzmekli goňrumtyl köýnek,
Boýnuň uzyn, şu wagtkysy ýaly-da).

Sabrym galman, gitmek geldi serime,
Arman, ýarygije, daňa has irdi...
Meni çekip Mono Lizaň ýerine,
Leonardo Da Winçi düýşüme girdi.

ÝARAŞMAK

Agyr geldi ikilik,
Öýe zordan getirdim.

A. Allanazarow

Gyşdy dünýäm, ýaz düşdi,
Kalp kölüme gaz düşdi.
Äleme gahrym sowap,
Jak-jak urup gülüşdim.

Özüm bilmän hiňlendim,
Dükanda kän eglendim.
Awtobusa ýetişmän,
Takside has öň geldim.

Kimden kemmiş ýeri, men,
Aýna bakdym, peri men.
Hoş söz aýdyp ýylgyrtdym,
Göwnüçökgün keri men.

Ýatdan ýazdym beýdi men,
Boljak eken şeýdibem.
Öýkäň ýüki ýük eken,
Gaýtalama gaýdybam.

Men öýkeden garaşsyz!
(Onuň bilen ýaraşdym.)

Gülşirin HANOWA.

''UÇUP BARÝAN AK DURNA'' kitabyndan, Aşgabat, Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2020.