BAŞYNA GIDEN HASSA HEM-DE ONUÑ SAGALJAGYNA YNAMY ÝOK TEBIP HAKYNDA HEKAÝAT
Tebibiñ ýanyna bir hassa geldi,
Diýdi: "Bilgirligiñ bar kişä belli.
Tutup görüp damaryndan bilegmiñ,
Oñ ýürege çatykdygny bilermiñ?"
Tebip berjaý edip onuñ aýdanyn,
Bada kesgitledi hassañ ýagdaýyn.
O biçäräñ halys ysgynny alan
Dert dep boljak däldi bejermek bilen.
"Halyñ harap" diýip aýdaýman göni,
Tebip diýdi oña: "Diñle sen meni.
Derdiñden gutulmak isleseñ eger,
Sen göwnüñe näme gelse, ediber.
Ýöne herki zadyñ bil sen çenini,
Şeýtseñ, alyp bolar derdiñ öñüni.
Biler bolsañ, meñ şu diýýänlem hakda
Aýdylýar hut keramatly aýatda".
"Hoş sözleriñ üçin Alla ýalkasyn,
Belki-de, derdimden dynaryn basym".
Diýdi-de, ol syryp derýanyñ boýun,
Ugrady hiç hili derdi ýok deýin.
Söz berensoñ ol tebibiñ öñünde,
Göwne gelen işi etmek küýünde.
Derýany ýakalap gidiberdi ol,
Bir sopynyñ oturanny gördi ol.
Seretse, dünýäden bihabar adam
El-ýüzüni ýuwup otyr derýadan.
Maña: "Haýsy zady göwnüñe düwseñ,
Ediber" diýleni ýalanmy eýsem?
Sopyñ arka tarapyndan bardy ol,
Duýman durka ýeñsesine çaldy ol.
Sopy uran kişä geñ galyp bakdy,
Bada-bat almatyn berip biljekdi.
Ýöne keşbin synlap ol yşaratyñ,
Dözmezçilik edip, üýtgetdi netin.
"Görnüp dur-a munuñ çalajandygy,
Ysgyn-mydary ýok, gury syndygy
Men-ä ursam, büýem ýatsa serrelip,
Galaryn ajalna sebäpkär bolup.
Gaýtargy bermäge bolsa-da hakym,
Sypatyny görüp, üýtgedi netim.
Muñ ýagdaýnam, öz ýagdaýmam bileýin,
Ýamandan boýumy satyn alaýyn".
Gahary gelse-de, sypaýy gürläp,
Ony kazyñ ýanna eltdi südürläp.
"Kazy hökman adyl höküm çykarar,
Günäsin anyklap, jezasyn berer.
Kazy diýlen - adalatly bolmaly,
Şeýtany-da burça gabap bilmeli.
Mydam sarpa goûup haka, halala,
Ili çagyrmaly ol dogry ýola.
Onda adalatdan bolmasa nyşan,
Kösener hemişe ynsaply ynsan".
Diýip, kaza ýüz tutmazdan öñürti
Sopy öz ýanyndan pikir öwürtdi.
Soñ kaza ýüzlendi: "Ine, bu duran
Kezzaplykda Iblisdenem ötüren.
Bakma ýalan-ýaşryk wagyrdysyna,
Ýüz taýak urduryñ ýagyrnysyna.
Eger öläge-de, gitse dowzaha,
Bolar muñ işine mynasyp baha!"
Kaza diýdi: "Sende subutnama ýok,
Bil sen, gury sözden palaw bolanok.
Büý-ä kesel büren mysapyr kişi,
Subut et-dä, näme munuñ etmişi?
Bu bir egbar düşen, çala jany bar,
Jeza buýurmakda näme many bar?
Señ talabyñ - birne tötänden degen
Daşa jeza berjek bolmak bilen deñ".
"Señ sözleñden çykýar şeýleräk many -
Diýmek, uran däl-de, urlan günäli?"
Kazy diýdi oña: "Garypmyñ, baýmyñ?
Arz edenñe görä, puluñ bir bamy?"
Sopy diýdi: "Seniñ netiñi bilýän,
Jübümde dört sany mis şaýlyk pul bar".
Kazy diýdi: "Şol şaýlyklañ ikisin
Bu näsag biçärä eçil sen basym.
Iýer-içer ýaly bir zat almasa,
Horlugyndan öljeg-ä bu bolmasa!"
Diñläp sopy bilen kazyñ gürrüñin,
Näsag öz ýanyndan ýüwürtdi göwün.
"Ýeñsesine şarpyk ýelmesem eger,
Belkem, kazam maña az-kem pul berer?"
Ol kazyñam ýeñsesine suñşurdy,
Soñ ýüzüne bakyp, mölerip durdy.
"Öñ almytyn alan şu sopy bile
Senem şarpygymyñ bahasyn töle!"
Şonda mekir kazy bilmän näderin,
Diýdi: "Sopy, oñam muzduny beriñ!"
Eger şumluk bolsa ile edýäniñ,
Bilip goý, hiç wagt gönenmez janyñ.
Ýa-da özgä bir ýamanlyk edeñde,
Şonuñ awusyny dadarsyñ sen-de.
Birni ýakjak bolsañ - özüñ bişersiñ,
Özgä çukur gazsañ - özüñ düşersiñ.
