Keleş-Nikof...

KELEŞ-NIKOF...

Şolar ýaly derejede haýran galjagymy bilemokdym...
Hamala, elimde saklap oturan kitabym türk futbolçysynyñ däl-de, söz baýlygyna eýe we onuñ çuñluklaryna aralaşyp bilýän jümleleri ýazmaga ussat edebiýatçynyñ galamyndan çykan ýalydy...
Garşymda Atilla Ilhanyñ beýtlerinden ýazýan, Oguz Ataýdan sitatalar alýan futbolçy bardy...
Göýä Eduardo Galeanonyñ futbol dünýäsindäki gynançly we şatlykly pursatlary beýan edýän "Kölegede we günde futbol" kitabyny okaýan ýalydym...
Göz öñüne getiriñ: türk futbolçysy okap täsirlenen roman obrazlaryndan hyýalynda futbol duşuşygyna çykarjak 11 futbolçysyny ýazypdyr:
- Derwezede Balzagyñ gyzlaryny eý görüp goraýan "Gorio atasy"...
- Goragyñ sagynda Jek Londonyñ "Martin Ideni"...
- Goragyñ merkezinde Wiktor Gýugonyñ "Sepil-sergezdanlaryndan" düzgünlere berk eýerýän Ýawert bilen Dostoýewskiniñ "Doganlar Karamazowlaryndan" soragsyz-sowalsyz Dmitriý...
- Goragyñ çepinde Turgenýewiñ "Atalar we ogullaryndan" batyrgaý gozgalañçy Bazarow...
- Orta meýdanyñ ortasynda Wiktor Gýugonyñ ýene-de "Sepil-sergezdanlaryndan" ýalñyşlyklaryndan sapak alan güýçli obraz Žan Walýean...
- Hüjüme taýýar iki ganatdaky oýunçysy: kimiñ näme diýýändigine pitiwa etmeýän, batyrgaýlyk bilen garşydaşynyñ üstüne yñdarylýan Tolstoýyñ "Anna Kareninasy" we Serwantesiñ "Don Kihoty"...
- Jübüt forwetiñ göni yzynda Albert Kamýunyñ "Keseki" romanyndaky sowukganly Meursault...
- Öñdäki ikide adalaty öz elleri bilen dargadan Dostoýewskiniñ "Jenaýat we jezasyndan" Raskolnikow we Ýaşar Kemalyñ "Inçe Mämmedi"...
Ýogsa-da, baş tälimçisi kim? Ergin Keleş!
Hezil edip okan kitabymyñ ironiki ady bar: "Nädip ýyldyz boljak däl?" (“Nasıl Yıldız Olunmaz?”)

• SÖZLERINIÑ AÑYRSY

Futbol muşdaklary Ergin Keleşi gowy tanaýar.
Futbola gyzykmaýanlara-da bu at azda-kände tanyşdyr diýip pikir edýärin. Şeýle:
2017-nji ýyl. "Karabük"-"Siwas" futbol duşuşygyndan öñinçä oýny ýaýlyma berýän telewideniýäniñ göni ýaýlymynda ady agzalan Ergin Keleşiñ sözleri sosial mediýada ýyldyrym çaltlygynda ýaýrady:
"- Hawa, häzir sözüme futbol bilen başlamagy aýyp hasaplaýan. Şu gün - dörän gününden bäri baknalyga boýun egmän gelen, garaşsyzlygyna aşyk bolan milletiñ agalygyny gepsiz-gürrüñsiz ýagdaýda öz ellerine alan, muny-da jümle-jahana jar eden güni. 29-njy oktýabr - Respublika baýramyñyzy çäksiz buýsanç bilen, tükeniksiz hormat bilen mübärekleýärin. Bu ajaýyp güni bize peşgeş eden müdimilik baş serkerdebaşymyz Gazy Marşal Mustapa Kemal Atatürki we watanymyz üçin göreşen şol ajaýyp adamlaryñ ählisini uly hormat bilen, rahmet bilen ýat edýärin. Respublika baýramymyz gutly bolsun!.."
Ergin Keleş kitabynda munuñ añyrsyny ýazyp, pikirini paýlaşýar:
"- Bu sözler ýurtda uly seslenme döretdi. Bir ýaş ýigit ýurdunyñ iñ esasy baýramçlygyny gutlapdyr diýip, öwgi almalymy? Hemmeler şu meselede şeýle duýgulara beslenmeli dälmi näme? Hemişe diýen ýaly ýaşaýan geografiýamyzyñ, ýurdumyzyñ taryhy bilen gyzyklandym we elimden geldigiçe öwrenjek boldum. Öwrenjek bolýan zadymy toparda bile oýnaýan futbolçy ýoldaşlaryma-da ýetirmäge jan etdim. Okap-öwrenýän her günüm Atatürki hasam gowy görüp, onuñ gadyr-gymmatyna hasam gowy düşündim... Atatürki halamaýan adamlara hiç düşünmedim, düşünerinem öýdemok..."

• GIÑ GÖZÝETIMLI ASY

Ergin Keleş…
Elinden kitap düşürmeýän we futbolçylaryna hemişe okamagy ündeýän legendar futbolçy-tälimçi Özkan Sümeriñ okuwçysy...
Olam hemişe toparda bile oýnaýan ýoldaşlaryna kitap okamaklaryny ündeýär.
"- Geñ eşdilmegi ahmal, emma ýaş futbolçylaryñ köpüsi durmuşa bolan garaýyşlarynyñ, düşünjeleriniñ özlerini alyp barşyna, hatda futbol oýnuna täsir edip bilýändigini bilenoklar. Ýaş ýigit hemme zatdan öñ töwerekleýin düşünmeli, onuñ öñdebaryjy gözýetimi bolmaly..."
Ol Arda Turana Marsel Desainiñ "Kapitan” kitabyny okamagy maslahat beripdi, Arda hem şobada kitaby alyp okapdy. Başga?
"- Iki ýaş ýoldaşym bilen otyrkam, olardan Aleks Fergýusonyñ kitabyny okap-okamandyklaryny soradym, "ýok, okamzok" diýip jogap berdiler. Dünýäniñ iñ ezber, iñ uly tälimçisiniñ biri hasaplanýan adamyñ kitaby çykypdyr. Kitabynda Ronaldo, Bekhem, Kantona ýaly ýyldyzlar bilen aralarynda bolan zatlary ýazypdyr, futbol boýunça ajaýyp kesgitlemeleri beripdir, emma gelejekde meşhur futbolçy bolmagy arzuwlaýan ýaşlar muña biperwaý garaýardy. Uly dünýäler bilen gyzyklanmaýan ýaşlaryñ uly futbolçy bolma mümkinçiligi diñe gurçugyñ kebelege öwrülmezden uçma mümkinçiligi ýalydyr…”
Pese düşen türk futbolynyñ dowam edip gelýän düzgüne däl-de, giñ gözýetimli asy Ergin Keleşlere mätäçligi bar…
Ergin Keleş-Keleşnikowyñ "Nädip ýyldyz bolunmaýar?" atly, epigrammaly, temenini özüne batyrýan öwredijilikli kitabyny ilkibaşda futbolçylara, galyberse-de hemmelere hararetle maslahat berýärin…

Soner ÝALÇYN.
syalcin@sozcu.com.tr

"SÖZCÜ" gazeti, 27.05.2022 ý.