Nämüçin Kylyçdarogly

NÄMÜÇIN KYLYÇDAROGLY?

Kemal Kylyçdarogly nämüçin dowamly fiziki we söz üsti hüjümlere uçraýar?

- Ýokary Halk mejlisinde (TBMM) çykyş etmek üçin barýarka ýumrukly hüjüme uçrady. Ony urmaga synanşan hülgent
grup konuşması yapmak için salona giderken yumruklu saldırıya uğradı. Saldırgan, “Kylyçdarogluny watan dönügi hasaplaýaryn. Ony urasym gelip elim gijeýär” diýdi. 2014-nji ýyldy.

– Stambuluñ "Fatih" metjidinde şehit jynazasyna gatnaşan Kylyçdarogluna ok atyldy. 2016-njy ýyldy.

- Artwiniñ Ardanuç ilçesinde Kylyçdarogluny alyp barýan konwoýa ok atyldy, bir esgerimiz wepat boldy. 2016-njy ýyldy.

– Adalat ýörişi wagtynda bir YŞYD militany tarapyndan janyna kast edilmäge synanyşyldy. 2017-nji ýyldy.

- Ankaranyñ Çubuk ilçesinde şehit jynazasyna gatnaşan Kylyçdarogly linç edilmäge synanşyldy. Howpsuzlyk güýçleri ony şol ýeriñ ýakynyndaky öýe geçirdiler. Köpçüligiñ öýi daşlamaga we onuñ geçirilen ýerine “ýakyn öýi” diýip gygyryşmaga başlamagy bilen Kylyçdarogly bronirlenen awtoulagda ol ýerden uzaklaşdyryldy. 2019-njy ýyldy.

Diñe fiziki hüjümler däl...
Häkimiýetiñ tarapdarlygyny edýän metbugat serişdeleri Kylyçdarogluna günüñ güni diýmeýän zady ýok. Munuñ bilenem çäklenenok.
Teleýaýlymlaryñ biri "Ulujanlar" türmesinden beren gepleşiginde dar agajyny görkezip “Türk jemgyýeti Kylyçdarogly ýaly käbir şahslaryñ-da şu dar agajynda asylmagyna garaşýar” diýibildi.
Hawa, Kylyçdarogly nämüçin zol-zol hüjümlere uçraýar? Munuñ düýbünde nämeler bar?

■ BAŞ SEBÄP

Kyrk ýyl öñ 57 adamyñ öldürilen Çorum wakalaryny gözüm bilen gördüm.
Sünniler bile önüp-ösen, goñşy bolup ýaşan, duz-çörekli gatnaşan alawy ildeşlerini duşman hasaplap, nämüçin hüjüme geçdi?
Şübhesiz, meseläniñ jogaby köp taraply. Emma üstünde durulmaýan şu hakykat bar:
Respublikamyzyñ yglan edilmegi bilen alawylar deñhukukly raýat boldular. Olar ýaşap ýören obalaryndan şäherlere aralaşdylar. Çagalaryny okatmaga başladylar. Bu çagalar ulalansoñ, döwlet we hususy edaralarynda işlemäge başlady.
Wagtyñ geçmegi bilen alawylaryñ eli galñady, puly köpeldi, iş ýerlerini açmaga başladylar. Altmyşynjy ýyllarda Germaniýada açylan täze iş ýerleri olary maddy taýdan güýçlendirdi…
Çorum ýaly ýerlerde mundan beýläk alawylaryñ özi tüçjardy, özi başlykdy. Olar munispialet başlygyny özi saýlaýan syýasy güýje öwrükdi. Alawylar indi zamanabap jaýlaryñ gurulýan Milönü raýonunda ýaşaýardy.
Başga bir tarapdan... konsetwatiwlik halkasyndan çykyp bilmeýän, barha artýan maşgala agzasyna ýeridir dükany azlyk edip garyplaşan sünniler öz gelip ýeten ýagdaýlaryna alawylary sebäpkär saýmaga başlady. Bu bolsa olara garşy çuññur ýigrenji döretdi.
Şeýdibem... kiçijik uçgun tutuş şäheri oda berdi. Ilkinji hülgentçiligiñ şäheriñ merkezindäki alawy iş ýerlerine garşy gurnalmagy tötänlik däldi. Yzysüre... Milönü nyşana alyndy.
Meseläniñ düýp özeninde mezhepden ötri, ykdysady-syýasy sebäpler ýatyrdy. (Yslam taryhy boýunça bolup geçen ähli "mezhep ara uruşlaryñ" düýbünde-de ykdysady-syýasy sebäpler ýokmy näme?)
Ine, bugünem... käbir yñdarma kelleler bir alawynyñ JHP-niñ başlygynyñ kürsüsinde oturmagyna takat edip bilenok. Bir alawynyñ “sünni partiýalar” bilen egin-egne berip, “Millet ýaranlygyny” gurup, häkimiýeti ele geçirmeginden gorkýar.
Hawa, bugün daşyndan syýasatçy ýaly bolup görünýän, aslynda käbir yzagalaklartñ alawylaryñ täsirli güýje öwrülmeginden duýýan gorkusydyr. Türk taryhynyñ iñ köp duşmançylykly hüjüme Kylyçdaroglunyñ uçramagynyñ baş sebäbi-de şudur.

■ BÜLENT BILEN ABDYLLA

Sowukganlylygy elden bermeýän herkes Kylyçdarogluna minnetdarlyk bildirmeli.
Ol fiziki ýa-da söz üsti bilen edilen her bir hüjümi sowukganlylyk bilen kabul etdi. Özüne garşy edilen hülgentçilikli hereketleriñ üstüne “benzinli bedre” bilen gitmedi. Özüni agras we salyhatly alyp baryp jemgyýetçilik parahatçylygyny gorap saklamaga jan etdi. Diñe şu hepdäniñ özünde... özi hakda birnäçe kemsidiji ýazgylary ýazan Ahmet Kekejiñ jynazasyna gül desselerini ugratdy. Muña meñzeş hereketleri gaýtalan başga bir žurnalist Hilal Kaplanyñ koronawirusa ýoluganyny eşidip, oña jañ edip, hal-ahwalyny sorady...
Serediñ:
Islendik kişiniñ Kylyçdarogluny tankyt etmäge haky bardyr. Ýöne hiç kim Kylyçdarogla garşy fiziki hüjüm edip bilmez. Hiç kim “köpçülige duýdurýaryn” bahanasy bilen Kylyçdaroglunyñ üstüne howp salyp ýa-da haýbat atyp bilmez. Bular barypýatan jenaýatdyr…
Mesele şudur:
Mustapa Önseliñ soñky ýazan "Bir oba, dört adam, 6,5 agdarlyşyk" ("1 köý, 4 adam, 6,5 darbe”) kitabyny diýseñ täsirlenip okadym. Şuny öwrendim:
1978-nji ýyl. Konýanyñ "Gazi" liseýindd iki çepçi toparyñ arasynda çaknyşyk ýûze çykýar. Çepçi (sosialist) Bülent Güner pyçaklanýar, ol agyr ýagdaýda hassahana ýerleşdirilýär. Oña gan gerek bolýar, ýöne oña gerekli gan seýrek duşýan gan toparyndan. Şol wagtam bir idealist (ülküji) ýaşlaryñ biri Abdylla Gümüş oña gan bermäge döwtalap bolýar. Çepçi Bülent Güner ölmän galýar.
Bugün Bülent bilen Abdylla jana-jan dost.
Biziñ hemmämiz bu eziz watanyñ, mukaddes topragyñ eýesi... Hüşgär boluñ! Ýetmişinji ýyllarda bolşy ýaly gandüşer gardaşlygymyzy bozmaga niýetlenen pyrryldaklara-oýunlara aldanmañ. Edil Kylyçdarogly ýaly elmydama sowukganlylygyñyzy saklap geziñ.

Soner ÝALÇYN.

"SÖZCÜ" gazeti, 20.11.2020 ý.