Tunisiñ fondlanmagy

TUNISIÑ FONDLANMAGY

Ilki... Müsürde "15-nji iýul agdarlyşygy" bolup geçdi - "Ihwan" ezildi.
Şindi... Tunisde "15-nji iýul agdarlyşygy" bolup geçdi - Nahda ezilýär.
Türkiýe hem muny başdan geçirdi:
FETÖ 2016-njy ýylyñ 15-nji iýulynda döwlet agdarlyşygyny geçirmäge synanyşdy - hernä, AKP-ni ýykyp bilmedi.
Çepçi (sosialist) hereketlere garşy "Ihwan" we şuña meñzeş yslamy hereketleri birnäçe ýyllap ulanan Günbatar imperializmi çepçi-döwlet hereketleriñ gowşamagyndan-çökmeginden soñ syýasy yslamy nyşanasyna aldy.
Bu tema boýunça birnäçe rubrikanyñ astynda makalalary ýazsa bolar. Häzir Türkiýäniñ ünsünde bar bolan meseläni Amerikanyñ Tunise paýlan pullary-fondlary arkaly seljermäge synanyşmakçy.
Meselem...
Raşida Ennaýfer "agdarlyşykçy" Prezident Kaýs Saidiñ iş ofisindäki aragatnaşyga jogapkär žurnalist. Tunisde fransuz dilinde çapdan çykýan "La Presse" gazetiniñ başlygy bolup işledi. Gazet "Ihwana" garşy alyp barýan kontrterrorçylykly propagandasy sebäpli ABŞ-dan fondlandy. (Gazet tunisli-fransiýaly jöhit lukman Anri Smaja tarapyndan 1934-nji ýylda döredildi. Oña ugurdaş arap dilinde "Assahafah" gazeti çykýar.)
Tunis halkynyñ aýaga galmagy bilen bolup geçen rewolýusiýanyñ (18.01.2010-14.01.2011) yzysüre häkimiýeti elinde saklaýan Zeýnel bin Alynyñ ýurdy taşlap gaçyp gitmeginden soñ ABŞ bu ýurda pully gapjygyndan pul seçmäge başlady. 2011-nji ýylda berlen maliýe kömegi 7.20 million dollar bolsa, 2016-njy ýylda bu görkeziji 134.4 milliona barabar boldy...

• PREZIDENTE FOND

ABŞ-nyñ Tunisiñ döwlet edaralarydyr jemgyýetçilik guramalaryna eden maliýe kömegi birin-birin sanalanda 517 sahypadan geçýär. Bu baradaky maglumatlar gizlin däl: kime gyzykly bolsa www.foreignassistance.gov web saýtyndan öwrenip biler.
Amerikan maliýe kömegi şeýle tutaryklandyrylýar:

" - 2014-2015-nji ýylda ABŞ-Tunis strategik gepleşiklerinden soñ başlanan möhüm ähmiýetli maksatnamalara esaslanýar. Amerikan kömegi şu aşakdakylary maksat edinýär:
- Demokratik prosesleri, ösen döwlet dolandyryşyny, aýdyñlygy we saýlawlara doly gatnaşygy guramaçylykly ýola goýmak...
- Tunis polisiýasynyñ, žandarmasynyñ, goşun bölümleriniñ tunis halkynyñ asudalygyny goramak we regional howpsuzluga hyzmat etmek ukybyny kämilleşdirmek...
- Barha artýan bäsdeşlik güýji, gurşap alyjy mümkinçilikler we gowulandyrylan ykdysady ugruñ binýadynda dowam etdirip boljak ykdysady ösüş…”

Fondlaryñ agramly böleginiñ howpsuzlyk-terrorçylyga garşy göreşe bölünip berilendigini görmek bolýar. Başga ugurlara-da berilipdir. Mysal üçin:
ABŞ-nyñ birinji maliýe kömegi 48 müñ 129 dollary hukuk normalaryny öñe tutýan edaralara paýlap berdi.159 müñ 130 dollarlyk şeýle fondlaryñ başga-da ençemesini agzamak mümkin. Özem olaryñ hemmesiniñ her sahypasynda diýen ýaly "hukuk kömegi" sözüniñ geçmegi diýseñ täsin.
Çünki:
Nahda garşy döwlet agdarlyşygyny gurnan Prezident Kaýs Said hünäri boýunça ýurist. Ol 1995-nji ýyldan 2019-njy ýyla çenli Tunisiñ Konstitusiýa hukugy jemgyýetiniñ başlygy bolup işledi. (Bu jemgyýet 2012-nji ýylda Türkiýäniñ Konstitusiýa hukugy boýunça barlaglar jemgyýeti (Anayasa-Der) bilen bile simpizium hem geçiripdi.) Onuñ başlyklygyndaky jemgyýet Tunisiñ Konstitusiýasyny ýazan toparyñ düzüminde hem çykyş etdi.
Tunis Konstitusiýa hukugy jemgyýetiniñ jemi näçe müñ dollar alandygyny doly hasaplajak bolsañ birnäçe gün gerek bolar.
Eýsem bu fondlanma maglumaty Kaýs Saidiñ "agdarlyşykçydygy" babatda bize ýeterlik maglumat berip bilermikä?

• DÜNÝEWILIK RÖWÜŞI

Müsüriñ raýat-jemgyýetçilik edaralaryny-habar beriş serişdelerini fondlaşdyran (maliýeleşdiren) amerikan pulynyñ düýp maksadyny bilmek lazym...
Tunisiñ raýat-jemgyýetçilik edaralaryny-habar beriş serişdelerini fondlaşdyran amerikan pulunyñ düýp maksadyny bilmek lazym...
ABŞ-nyñ Içerki Howpsuzlyk ministrligi, Içeri işler ministrligi, Transport ministrligi, Goranmak ministrligi, Afrika ösüş fondy, Federal Söwda komissiýasy, Parahatçylyk guramasy, Halkara Ösüş agentligi, "Millenium göreşi" şereketi, Eksport-import banky, Söwda we ösüş agentligi ýa-da ABŞ-nyñ JDC global jöhit guramasy Tunisde diñe "kömek etmek" üçin peýda boldylarmyka?
A Türkiýe näme? "15-nji iýul" teraktyny diñe FETÖ bilen baglanyşdyryp çäklenäýmelimi?
Goýuñ how indi, "demokratiýa, azatlyk" diýen aýdylyp-aýdylyp şyrrygy çykan heñlere zowlatmagyñyzy. Düýn imperializm "siwilizasiýa getirýäris" ýalany bilen eksplutatorlyk etdi, häzir ol bu ýalanlary arkaly öz aýdan-diýeninden çykmaýan häkimiýetleri gurasy gelýär.
Erdogan düýn olar üçin öñden biçilip goýlan köýnekdi - amatlydy, emma häzirki gün üçin munuñ şeýle däldigini bilýäris.
Günbataryñ gözünde Erdogan indi müsürli lider Muhammet Mursiden enaýy däl...
Günbataryñ gözünde Erdogan indi tunisli lider Raşit Gannuşiden enaýy däl...
Günbataryñ gözünde AKP indi Müsürde ýok edilen "Ihwan"/Azatlyk we Adalat partiýasy bilen bir...
Günbataryñ gözünde AKP indi tunisli Nahda/Täzeden döreýiş partiýasy bilen bir...
“Biziñ mähellämiz” her bolup geçen dünýewi röwüşli döwlet agdarlyşygyny alkyşlajak bolup garabaşyna gaý. Meselem:
Erdogany goldaýan "Aydınlık" gazetiniñ "Tunis respublikasyny goldaýar" rubrikasynyñ näderejede hakykaty ýañzydýandygyna men-ä şübhe bilen garaýaryn.

Soner ÝALÇYN.

"SÖZCÜ" gazeti, 28.07.2021.