Dörtlemeler, rubagylar

DÖRTLEMELER, RUBAGYLAR

• Durmuşyň ýoly

Kimse barýar ot göterip bu ýoldan,
Kimse ýeke gysym kül alyp barýar.
Kim ýarag göterýär ýagşy net bilen,
Kim gara päl bilen gül alyp barýar.

*  *  *

Ýyllar gurçuk deýin barsa-da süýşüp,
Ömür gülle kimin sygyryp geçýär.
Durmuş meýin äwmän owurtlan adam
Ajalyň badasyn bir demde içýär.

*  *  *

“It üýrer — diýipdirler — kerwenem geçer”,
Ondan bäri üýtgäp gitdi bu dünýä.
Ne-hä itiň sesi gelýär alysdan,
Ne yranyp barýan kerwen görünýär.

*  *  *

• Türkmeni gepletme

Häkimiýet nyrh kesdi, geçmedim sana,
Ýürejigmi çöwrüp başa geýdiler.
Öz öýümde döndürdiler myhmana,
Myhmanhana bardym — “Ýer ýok” diýdiler.

*  *  *

Gutarýan alada sataşmadym hiç,
Birem gutarmaýan pula duşmadym.
Täze dörän gul bazarna aýlanyp,
Azatlyk isleýän gula duşmadym.

*  *  *

Bilebilmen, ne döw çaldy türkmene,
Argyşdan gelen dek süýnüp ýatyr ol.
Için hümledip ýör ýeke-ýekeden,
Üýşürseňem, el çarpyşyp otyr ol.

*  *  *

Bu ne asyr, rahat oturan ilden
Janhowluna urnup ýören bosgun kän.
Bu ne döwür, duşmanyň köp dirikäň,
Ne zamana, öleňden soň dostuň kän.

*  *  *

Bäş wagtyna eglip galan türkmenim,
Näme beýle egildiň-de, galmadyň?!
Ýasda aglap, toýda gülen türkmenim,
Ähli günüň ýas boldy-la, gülmediň.

*  *  *

Gör, kime şam boldy baýlygyň-aşyň,
Galdyr ýüzüň, gara töwerek daşyň.
Diňe ar-namys diýp goýupdyň başyň,
Nätjek, bu gün namysdanam ölmediň.

*  *  *

Öleýin diýib-ä ölüp bolmasa,
Ýaşaýyn diýibem, ýaşap bolmasa,
Eýsem öljek bolup ýaşamalymy
Ýa ýaşajak bolup, öläýmelimi?!

*  *  *

Bogýar meni ak berýozaň tokaýy,
Huşumda, düýşümde ýowşanly meýdan.
Indi diňe ýere bakyp gezýän men,
Bilip gökden maňa ýokdugyn peýdaň.

*  *  *

Gara garga ýerde poh dörjeläp ýör,
Al-asmanda aşyr atýar kepderi.
Pohy dörmeg-ä däl, iýseňem bolýar,
Soňra ýazaýmaly toba depderi.

*  *  *

Ähli kişi düşünmese bir zada,
Bir kişi bar zady bilýän bolmaly.
Ýurduň içi agy bolsa durşuna,
Hol ýokarda biri gülýän bolmaly.

*  *  *

Hasap ýitdi: at känmi ýa eşek kän?
Eýeriň gaňňadan tapawudy ýok.
Dirikäň bolanok gybat eşitmän,
Öleňsoň öwgini eşdip bolanok.

*  *  *

Kimiň ýüki namys, wah, ýöne gedaý.
Kim wyždana gedaý, ýöne deýýus baý.
Berjek bolsaň garyba-da ber bir zat,
Baý doýar, dirä garaşma, Hudaý!

*  *  *

Bolmaýar Watanyň uly-kiçisi,
Ilin terk edene giň jahan dardyr.
Bir ýat ülkäň bilbilinden irenler
Aňňyrýan eşegiň sesine zardyr.

*  *  *

Adamlaň deň ýary kitaphanada,
Galan ýary meýhanada meý içýär.
Bir-birin görende iki tarapam
“Heý, betbagt” diýip, gynanyp geçýär.

*  *  *

Bir düşnükli sözüň ýeterlik wagty
Kime gerekmişin ullakan eser?!
Kämahal näz bilen towlanan zülpüň
Täsiri aýalyň özünden ýeser.

*  *  *

• Mazar daşyna mynasyp ýazgy

Günde bäş wagtyna namaz deregne
Bäş ömür ýaşaýjak dek bir egne,
Bäş şaýyň ugrunda zorladym jany,
Giç tanadym, bäş günlükmiş bu pany.

*  *  *

• Gelin we şahyr

— Garrap ýörmüň, çöküp ýörmi göwünler,
Soňky wagtlar söýgi hakda ýazaňok.
— Belki-de şeýledir, ýöne bu günler
Söýşüp ýörün, goşga elim degenok.

*  *  *

Eý, ýa Taňrym, ne beýle biz türkana,
Ýaraňjaňlyk edip bir köwekhana,
Ne ýatyrdyk merhumlary arkaýyn,
Ne ýaşatdyk dirileri erkana.

*  *  *

Durmuş sapagynyň bolmaz artygy,
Pelek — elek, saýlar çäji-harpygy.
Daş ýaly ýumrukdan gaty bor eken
Halal gazanylan aýal şarpygy.

*  *  *

Hiç kim bolsaň, hiç kim gujak gerenok,
Garyp bolsaň, algylyňam berenok.
Türkmeniň-ä sesi ýetenok Taňra,
Taňryňam türkmeni gözi görenok.

*  *  *

Bu ne millet, bir-birinden ürkmeli,
Ýüzüňe ýylgyryp, awy pürkmeli.
It uruş diýerdiň ozallar, türkmen,
Indi itler uruşdyrýar türkmeni.

Şiraly NURMYRADOW.