04:32 Rubagylar | |
RUBAGYLAR
Goşgular
Sen süýjini gören, ajyny dadan, Saňa pikirlenmek berlendir, adam, Gömlen zadyň bary hazyna däldir, Tylla däldir her bir ýalpyldan zadam. *** Egrilige endik eden el erbet, Ýürekleri paralaýan dil erbet, Aýyp däldir ýara alsaň söweşde, Söweş görmän ýaralansaň - şol erbet. *** Bu durmuşdan many alman garradyň, Ýasda solman, toýda gülmän garradyň, Iliň bagtyň eýesinden gabanyp, Bagtyň nämedigin bilmän garradyň. *** Atyr ys saçmagy gülden öwrenýän, Mähire çoýmagy Günden öwrenýän, Goý, ýüz ýaşdan bärde ölmesin görip, - Men adam bolmagy şondan öwrenýän. *** Suwa giren bolsaň, ýüzeniň ýagşy, Aýlawa goşulsaň, ozanyň ýagşy, Göterip ýörenden towuk ganatyn, Dünýäde ganatsyz gezeniň ýagşy. *** Ähli zady akyl bilen saýgaryp, Gezeris biz gowy zady eý görüp, Näçe töhmet atyldygça keseden, Ýagşy adam barýar şonça beýgelip. *** Takyr ýerde ýöräp bilmän taýyp ýör, Özüni aňrybaş dana saýyp ýör, Sümsünip il-günden kemçilik gözläp, Kimdigini özi ile ýaýyp ýör. *** Ejizi söz bilen çirkizjek bolma, Suwa gonan guşy ürküzjek bolma, Ykbalym daş zyňyp berkitdi meni, - Sen kesejik zyňyp gorkuzjak bolma! *** Edep-terbiýäni öýden gözleýän, Ýalňyşsa, pälinden gaýdan gözleýän, Köp gepläp, hiç zady aýtmaýany däl, - Az gepläp, köp zady aýdan gözleýän. *** Bir ýanym haýyr iş, arzuw bir ýanym, Ynammyň yzyna düşüp barýaryn, Gaýtalaýan hakykaty içimden: "Guýjak deňzin özi tapar derýanyň". *** El uzynmy - işiň biter birkemsiz, Dil uzynmy - gyrasynda gorpuň siz, Ýüzi agraslardan çekinmäň hergiz, Mydam gülüp ýörenlerden gorkuň siz. *** Togsan bolan ýerde hökman ýüz bardyr, Toý-ýasda ägä bol: synçy göz bardyr, "Ýalan söz bergim ýok" diýýän adamyň, Jübüsinde mydam ýalan söz bardyr. *** Çagajyk göteren ellere gurban, Süýji söz paýlaýan dillere gurban, Gowularyň meýlisinden ýer ýetdi, Meni adam eden ýyllara gurban. *** Şemal diýlip garaşyldy -ýel oldy, Tiken diýlip garaşyldy - gül oldy, Öýünde güldüler aýdan sözüne, - Märekede aýdan sözi bal oldy. *** Ýürekdäki ýara bitmeýär hergiz, Geň ahwalat gözden gitmeýär hergiz, Arzan düşen ýeňşiň ömri gysgadyr,- Gymmat düşen ýeňiş ýitmeýär hergiz. *** Kimdigimiz il-gün duýdurar bize, Ýazgyt öz donuny geýdirer bize, Doňuz jojukka-da seňrik ýygyrtsa, Bedew garranda-da söýdürer bize. *** Gelin: "Söýýän" diýdi, ot aldy ýürek, Soň diýdim özüme: göçme biderek, Juwan çagyň aýdylmadyk şirin söz, Elli ýaşdan soňra nämäňe gerek! *** Aýrylmawer gujur -gaýrat, erkiňden, Hiç bir işde peýda ýokdur görküňden, Kerwene goşulyp bilse-de her kim, Kerwenbaşy çykýan däldir her kimden. *** Ýagşylyk et, ertir ýerne salar men, Özüm ýykyldymmy, özüm galar men, Iman bilen ynsap bergin, Hudaýym, Galan zady aklym bilen alar men. *** Mydam bir tabyňy sakla, arabam, Öwülmäge doly hakly, arabam, Goý, ötsünler deňden boşja ulaglar, Jygyldyňa dönem, ýükli arabam! *** Güjükdir öýdenmiz it bolaýmasyn, Ýüpekdir öýdenmiz çit bolaýmasyn, "Gel" diýilse, ähli ýere gyssanma, Birden "gel" yzynda "git" bolaýmasyn. *** Aga gerek ýola atarmak üçin, Dost gerek duşmanyň itermek üçin, Ýerde ýatan merdiwana gülmegin, Ýatandyr ol seni götermek üçin. *** Arpa özün öwdi: "Men-şaly"diýip, Kilim özün öwdi: "Men-haly" diýip, Ýel gaýdyran peşmek agaja güldi: "Uçubam bileňok men ýaly" diэip. *** Ýada düşýär işdemi ýa öýdemi, Oglan wagtym atam janyň aýdany: "Iş bitiren märekede gürlemez, Hem goýduryp bolmaz gaçyp gaýdany". *** Eýelejek bolma töri, kümsüjek, Şeýtan şägirtlerniň biri, kümsüjek, Märekede öwünmäge howlukma, Tanaýanlar entek diri, kümsüjek! *** Garynja aw diýip çenenen barmy? Egri agaçlardan gönelen barmy? Altmyş ýaşap: "Men heniz ýaş" diýýänden, Heý, maslahat alyp gönenen barmy? *** Aşyklara gülli maý bolmakçy men, Ýeke çykan ýigde taý bolmakçy men, Dutar bolanymdan bagşysumaga, Tamdyr gurýan daýza laý bolmakçy men. *** Kimiň kimdigini duýýandyr il-gün, Iş bitirseň, hormat goýýandyr il-gün, Göripler synyňdan aslyşýan bolsa, Diýmek, akyllysyň, söýýändir il-gün. *** Göwnümi göteren diller ýadymda, Arkada daş gizlän eller ýadymda, Bilýän nämedigin gowy günleriň, Yaman gün görkezen ýyllar ýadymda. *** Ýurt eziz, synag köp - döz gelerin men, Asla küýsemerin özge ýeri men, Uçjak boldum, ýerden galyp bilmedim, Aýby ýok, uçurdym özgeleri men! *** Gynanamda solan dostum sag bolsun! Begenemde gülen dostum sag bolsun! Dogan ýyllarboýy gapymdan gelmez, Her hepdede gelen dostum sag bolsun! *** Ýyllar - ýyndam keýik, ýetdirmez saňa, Durmuş çyn küştçüdir, utdurmaz saňa, Parhsyz geçdiň ownuk zatlaň deňinden, Indi uly zatlar tutdurmaz saňa. *** Maňlaý gerek ýagşy ýar almak üçin, Yhlas gerek ýerden bar almak üçin, Başyn sypaladym, "ýençdi"diýip, Pursat peýleýärmiş ar almak üçin. *** Beýikmi - zehini gabanyp bilmez, Danamy - dar ýere gabalyp bilmez, Etjek hereketiň hasaplamasa, Goý, ýolbars bolaýsyn, aw alyp bilmez. *** Bigünä bendäni darany gördük, Ejizi şir bolup gorany gördük, Gep getirip ýykyp gül çaly ýigdi, Her gün baryp halyn sorany gördük. *** Begenjek hoş habar getiren bolsaň, Begenjek ýagşy iş bitiren bolsaň, Owadan çeňňekden ne peýda saňa, Wah, balyk ýok ýerde oturan bolsaň. *** Siňek zeýrenermiş: ''Kowulýan" diýip, Agaç zeýrenermiş: "Döwülýän" diýip, Mis hem zeýrenermiş: "Düşünemok men, Altyn neçüýn beýle öwülýär?" diýip. *** Begenýän altmyşdan gädenim üçin, Ajyny, süýjini dadanym üçin, Ýalňyş ädimlerim, size minnetdar, Dogry ädimleri ädenim üçin. *** Akyllymy - ile gatyşandyr ol, Akmakmy - il bilen itişendir ol, Gül dessesi solanyna gynanmaz,- Birin begendirip ýetişendir ol. *** Ýumşuň merde düşsün, gülüp bitirsin, Ýagşy niýet maksadyňa ýetirsin, Aç gapyny, şemal girsiň içeri, Yzy bilen goňşularam getirsin! *** Gybaty söýýäne aklym haýrandyr, Taýýary iýýäne aklym haýrandyr, Ýüpde serilgi dur çaga arlygy,- "Men bagtsyz" diýýäne aklym haýrandyr. *** Çar ýanyma pikir bilen garap men, Menzil geçýän baş atyp, baş yrap men, "Oýa wagtym uklatmawer, ýa Hudaý!"- Şol gaýtalap ýören Amanmyrat men. *** Bişen gawun ýaly süýji dugym, heý, Hyýaly şatlygym, hasrat-gaýgym, heý, Sen giç tapdyň meni, juda giç tapdyň, Ýollarda azaşan şirin söýgim, heý! *** Ýeketünek çakylygy näbilsin, Dişsiz bende sykylygy näbilsin, Kiçijik adamdan çykar gykylyk, Uly adam gykylygy näbilsin. *** Il-gün bilen bir ýerden suw içer men, Il-gün bilen menzilleri geçer men, Gözlegde men, tapan gowy zatlarmy, Il-günüme pişme edip seçer men. *** Başym çaşdy: işik kaýda, tör kaýda, Kalba syrdaş aýdym kaýda, tar kaýda, Ýadadym geleniň göwnün göterip, Meniň göwnüm götermeli är kaýda! *** Ynsan il-gün bilen goşulyp sana, Zähmet bilen ýeter abraýa-şana, Görmegi başaran gowy adamdyr, Duýmagy başaran - hakyky dana. *** Bir zat kime lezzet, kime-de müýndür, Çar ýanyň gürrüňdir, çar ýanyň syndyr, Kölegeli gürrüň galdyrmak aňsat, Kölege gürrüňin galdyrmak kyndyr. *** Akmak sözden many alarmy, heý-de, Akylly ýas ýerde gülermi, heý-de? Ataň arkasynda oturan ogul, Ýoluň uzaklygyn bilermi, heý-de? *** Ýalany bolanyň çyny bolarmy? Ýalta kişiň gowy güni bolarmy? Iki çetde darak kakmasa ussat, Halynyň gyrasy göni bolarmy? *** Ejiz arkasynda gaýa bolalyň, Ýolda ownamalyň, çeýe bolalyň, Meýlis saçagy-ha ýazyldy dostlar, Indi dilimize eýe bolalyň. *** Dertlikäň dost gelse, "Gal, kişi!" bardyr, Ýaz gelse, göwünleň galkyşy bardyr, Ýumruk iş bitirse - aňyrsy gargyş, Akylly iş bitirse - alkyşy bardyr. *** Il-günümden paýhas - bal alaryn men, Özünem kemter däl, bol alaryn men, Ýaman habarlary dökmäge barýan, Buşluk habar bilen dolanaryn men. *** Işsiz bolma ömrüň ötesi barka, Maksat tut myrada ýetesi barka, Neneň döremesin Görogly begim, Jygalybeg diýen atasy barka! *** Durmasyz ýerlerde durmaň nämedir, Görmesiz zatlary görmäň nämedir, "Büdredim şu ýatan daşa men" diýip, Şol daşa sögünip durmaň nämedir? *** Bu Watana juda gerek siz, kцşek, Diýdirme özüňe "dereksiz", köşek, Dagyň depesine çykmakçymy sen? Ilki ýere söýgiň gerekdir, köşek! *** Bürgüt: "Doýman dag-u-düzlerden" diýdi, Aşyk: "Doýman gara gözlerden" diýdi, Samsyk kişä öwüt berdim ýürekden, "Bizar boldum samsyk sözlerden" diýdi. *** Söz ýasama bolsa, beýit galjakmy, "Dag" kagyzdan bolsa, beýik galjakmy, "Awy ganly"bolsa, tüpeň tutanyň, Çölde towşandyr-u-keýik galjakmy? *** Üýşmeleňe ýagşy habar getirdik, Ýola çyksak, sargytlary bitirdik, Il-gün hormat goýup töre geçirdi, Atamyzyň adyn arşa ýetirdik. *** Gyşyk gepläp, kalby dilen tapylar, Adam bol, gadyryň bilen tapylaň, Amanat eşikli toýa bardyňmy, Barmagyn зommaldyp, gülen tapylar. *** Gymmatly bol meňzäp altyn-kümşe sen, Yralarlar meňzäp ýörseň gamşa sen, "Pylan han" diýseler giň saçak ýazyp, Garaşyber ertir agyr ýumşa sen. *** Hoş habara guşa meňzäp gaýan men, Il-güni özüme dogan saýan men, Danalykda meşhur bolan adam däl, Danalaryň sözün ile ýaýan men. *** Näzenin gyz saýlap-seçer barjagyn, Şu hakykat ýadyňyza saljagym: Kilim satjak alyjyny gizlese, Özi geler haly satyn aljagyň. *** Ykbala kaýyl bol, gaçylmaz, ballym, Görip ýüzden ýagty saçylmaz, ballym, Bir kakaňda açmasalar gapyny, Ýumruklap ursaň-da açylmaz, ballym. *** Haýra golaý durup, şerden gaçaly, Gün bolup, çar ýana ýalkym saçaly, Garraýarys. Muňa gynanma, dostum, Garrylykda - danalygyň açary. *** Sag-aman garşylap her güni, aýy, Rubagy ýazýaryn basyryp çaýy, Kim göçürip alsa, kim ýat beklese, Şoldur maňa iliň ýapan serpaýy! *** Rysgal tapan öz kärinden utanmaz, Halal ojak öz töründen utanmaz, Geçen günleň käbirinden utanan, Geljek günleň hiç birinden utanmaz. *** Pikirler üznüksiz çal başa münýä, Pelsepeçi bolup ýörünmi men ýa?! Indi waharman deý süýjeýär ömür, Indi nämedigin aňladýar dünýä. *** Bilbil uçdy, garga gondy baglara, Dolanma ýok, maýam, ajap çaglara, Yssy. Ötegçi men. Bir suwdan gandyr, Soň ýola sal. Geçen güne aglama! *** Çem gelene ýassyk oklap törümden, Apaladym adamlaryň baryn men, Ýüregimi dönderemsoň bazara, Özümi ýitirip, tapman ýörün men. *** Göz kütelen, saçym çalaran, Watan, Bir gün kerweniňden galaram, Watan, Gitsem, at dakylan agtyjak bolup, Ýene gujagyňa dolaram, Watan! *** Ýagşy zatmy - begen hem-de oňla sen, Ýaman zatmy - gynan hem-de geňle sen, Meniň gürrüňime açar gerek däl, Açykdyr ol. Diňe ünsli diňle sen. *** Yhlasyňa yhlas ýetmez, balary, Galan däldir gonulmadyk gül, ary, Bal salynan gapjagazy öwýärler, Owadanmyş... wah, gör-ä sen bulary! *** Kim dözmändir, kimse geýip gidipdir, Kim tapmandyr, kimse iýip gidipdir, Atam: "Tohummyzda baýlyk goýan ýok, Adyňyzy goýuň!" diýip gidipdir. *** Alnymyzda Hudaý beren ýaş bardyr, Nadyl däl biz, akyldyr-u-huş bardyr, Ýüki nädip düşüreňde bolmaýar, Wah, göterip äkitmekde iş bardyr. *** Gelseňiz ak öýüň töri siziňki, Bagymyň almasy, nary siziňki, Ýüzüm gyzartmadyk, aýal doganlam, Meniň at- abraymyň ýary siziňki! *** Daga ýagan ýagyş düze-de ýeter, Ile gelen rysgal bize-de ýeter, Ýagşy adamlara goldaw beriň siz, Şeýtseňiz, ýagşy zat size-de ýeter. *** Öýden çyk, bu sözüm oýun däl, gardaş, Ile gatyş, adam goýun däl, gardaş, Bilseň, gapy diňe ýapylmak däl-de, Açylmak üçin hem goýulýar, gardaş. *** Haýyr işe urbalyk goşmaga taýyn, Hak söz üçin ýanyp - bişmäge taýyn, Goý, perzendim bilen ýaşytdaş bolsun, Danamy, yzyna düşmäge taýyn. *** Ataň dek guwanyp ýörjek tapylmaz, Eneň dek kükregin gerjek tapylmaz, Mal ýitirsek, beren tapylar weli, Namysy ýitirsek berjek tapylmaz. *** Durmuş - mekdep, many almalysyň sen, Ýagşy-ýaman parhyň bilmelisiň sen, Ýere gülme, çykdym diýip agaja, Aşak düşüp, ýere gelmelisiň sen. *** Görlen düýşler ýagşa ýorulsun, dostlar, Giden gelsin, gujak gerilsin, dostlar, Iliň bizi gowy görmegi üçin, Iliň gowy ýeri görülsin, dostlar. *** Ejiz bolup, sähel zada solan bar, Çyn är bolup, öz üstünden gülen bar. Işläp, ömürboýy çukur gazana, Pil tutmagy "öwretmäge'' gelen bar. *** Eždatlaryň ary-namysy ýetsin, Oturtsalar, türkmen halysy ýetsin. Bir gujak ýetenden gymmatsyz zatdan, Gymmat zatdan şänik ýalysy ýetsin. *** Anyklyk çaklama-çenden başlanýar, Çydamlylyk agyr günden başlanýar, Duşmanyňa hergiz gargyş etme sen, Beýiklik diýen zat şondan başlanýar. *** Müňkür ýagşylygy bilermi, iller? Ýyl ötsün, sap tylla solarmy, iller? Gelip goşulmasa gysga köçeler, Uzyn köçäň görki bolarmy, iller? *** Gürleýän köp, danaň sözi sargandyr, Ylgaýan köp, baýrak alýan türgendir. Mergen däldir awa tüpeň çeneýän, Uran awun alyp gelýän mergendir. *** Asly halal adam satarmy, heý-de? Görip sözüne bal gatarmy, heý-de? Ýarak itiň terbiýelän güjügi, Geçene jabjynman ýatarmy, heý-de? *** Pes pälwandan emeldir-u-tär çykmaz, Mugt iýýän binamysdan kär çykmaz. Aksakgal çykaýmaz gysganç adamdan, Sahy adamdanam söwdagär çykmaz. *** Düzelerçe boldy, däl indi çaga, Adynyň yzyna goşuldy "aga," Bu gün meni öwüp agzy ýadady, Taýýarlanýar ertir ýamanlamaga. *** Ýalňyşdyrar, bimahal çak gezmäň siz, Syr aýdylsa, adam boluň - gizläň siz, Ýalan sözüň düýbi köp samrandadyr, Çyn sözi-de dymmalardan gözläň siz. *** Oglan-da, bu durmuş oýnan ekeni, Wah, duýmaly zady duýman ekeni, Gyzaryp: "Söýemok" diýen gyz söýüp, Gülüp: "Söýýän!" diýen söýmän ekeni. *** Danalara doýman gulak asdym men, Basjak ýerim oýlanyp, soň basdym men, Juda kyn gördüler meni öwmegi, Sag bolsunlar, öwülmämsoň ösdüm men! *** Düýn aýdylan ýaly gulagymda dur, Atamyzdan galan bir nesihat bu: "Durmuş çaýkamasa, kämil bolmarsyň, Çaýkana-çaýkana durlanýandyr suw". *** Kelle gerek dürs ýoldan gitmäge, Gaýrat gerek maksadyňa ýetmäge, Gereginden artyk degişýän adam, Ukypsyzdyr çuňňur pikir etmäge. *** Ykbal kimsäň göwnün awlap gelýändir, Ykbal kimsäň golun baglap gelýändir, Öňümizden utanç barmaýan bolsa, Yzymyzdan ömür aglap gelýändir. *** Durmuş kän siltedi, düşmedim oda, Hergiz namart kişä barmadym dada, Bir arassa adam hoş sözün diýdi, Hapysaň müň boş sözünden zyýada. *** Söýeneniň gitse, ýamany şoldur, Durmuş aldap utsa, ýamany şoldur, Aýagyň çaňyny süpürmek aňsat, Kelläni çaň tutsa, ýamany şoldur. *** Azapsyz, güzapsyz abraý-at gelmez, Çawuň daşa düşüp, ýakyn-ýat gelmez. Ap-aňsatdyr ýalan şöhrata ýetmek, Ah, ömrüňi iýmän, çyn şöhrat gelmez! *** Hemişe sadaja geýerdi ejem, Az geplärdi, az hem iýerdi ejem, "Bu gün çorba ýetse, şükür ediň siz, Ertir palaw ýeter" diýerdi ejem. *** Göwnüň neçüýn döwülýänin bilenok, Günäň nädip ýuwulýanyn bilenok, "Meni hemme ýerde öwýärler"diýýär, Wah, öwülip kowulýanyn bilenok! *** It ata degsindi: "Ürkejik"diýip, Daş çägä degsindi: "Urpajyk" diýip, Ýolbars gujagynda oturan towşan, Möjege degsindi: "Gorkajyk"diýip. *** Ýazgydyň döşünden itip bilmez sen, Haram iýseň, gije ýatyp bilmez sen, Hudaý bagt berse, tutarsyň ýöräp, Bermedimi, ylgap tutup bilmez sen. *** Öter durar, salym ýokdur aý-güne, Oglanjyk ata bor, gyzjagaz - ene, Erkek hergiz öe howlugýan däldir, Aýal öwrülmese bir jan-bir tene. *** Rubagynyň piri, eý, Omar Haýýam, Kitabyňy mydam ýanymda goýýan, Il-güne, heý, bir zat berip bildimmi?! Garrylyk çagyna ýetildi eýýäm! *** Arzuw çohdur, uzaweriň, ýollar,heý! Terk eýlemäň, ýagşy niýet-päller, heý! Zehinim bar bolsa, ortakdyr hemme, Siziň bilen şahyrdyryn, iller, heý! *** Garyp göwün sähel zada mes bolar, Girrik nirä barsa, gury ses bolar, Kim öz ykbalyndan zeýrenip ýörse, Il ýanynda mertebesi pes bolar. *** Işlemän iýmegi söýýär perzendi, Ony gurçuk bolup iýýär perzendi, Çekgesi çalardy egninden düşmän, "Iliň kakasy zor" diýýär perzendi. *** Owadan geýinsem ýaş bolaymayyn! Bir näzenin gelne duş bolaýmaýyn! Öwmäň meni, kelläm öňem zordandyr, Ynanyp, soň size iş bolaýmaýyn! *** Ýanaşanyn bilniksizje soýjak bar, Gözi diňe gum astynda doýjak bar, Neneň gowy Aýyň asmandadygy, Ile dözmän, kümesinde goýjak bar. *** Ýarak bolsaň, daňyljagyň bilip goý, Ýaňra bolsaň, ýaňyljagyň bilip goý, Birini güýmeýän oyunjak bolsaň, Irizeňde zyňyljagyň bilip goý. *** Ýagşy niýet hökman ýetirer toýa, Agzybirlik bolar ojaga söýe, Gelniňi öw - ogluň öýden gitmesin, Ogluňy öw - gelniň goşulsun öýe. *** Munda eden işim hem adym galsa, Ýatlajak ýakynym hem ýadym galsa, Adybeg deý az ýaşanma kaýyl men, Yzda Görogly deý zürýadym galsa. *** Gelsek, ejem cykyp, garşy alyndyk, Gitsek, ejem cykyp, ýola salyndyk, ...Daýzam meni gujaklar, aglar, Hem ejem direler sähel salymlyk!... *** Ýaşa hoş habaryň boljagy üçin, Ýaşa bagtyň ahyr güljegi üçin, Baglar çapgyn ýele, sowga döz geler, Bir gün şowhun ýazyň geljegi üçin. *** Ähli zady "bilip" ýörsedik bizem, Gapdalda gaýşaryp dursadyk bizem, "Eýdiň, beýdiň"diýip, baý, öwredýär-ä, Öz eýdip-beýdenin görsedik bizem. *** Durmuş meni çar ýan oklaýar, gapýar, Aýnadan men bolup bir garry bakýar, "Aladadan dyndym. Ýaşayn!" diýsem, Ýene bir alada gapymy kakýar. *** Seniň-ä ýoklugyň, meniň barlygym, Käte küýsäp diýýän: "Dünýäň darlygyn!" Eger bu jahanda adym galaýsa, Käbäm ejem, saňa minnetdarlygym! *** Il- gün ýagşy ýerde tutansoň ady, Göripler gowşadyp bilämez bady, Özüňdedir seniň ähli umydyň, Ýöräber sen, halal ataň zürýady. *** Atam meýlis-märekäni söýüpdir, Bir gün söz içinde şeýle diýipdir: "Aýyp däldir güýçli adam ýeňäýse, Bir ejiz adamy ýeňmek aýypdyr". *** Märekede islän zadyň aýtma sen, Ýola gitseň, iş bitirmän gaýtma sen, Ýüreginde söýgi bolmadyk adam, Hergiz ili begendirer öýtme sen. *** Ejizläp ýören bar, göreşen gerek, Öýkeläp ýören bar, ýaraşan gerek, Geler ertir, hökman hoş habar geler, Diňe sabyr bilen garaşэan gerek. *** Neslimiz ýaýrasyn, iç-daşly bolsun, Körpeler köp ýaşap, ak başly bolsun, Ýürek -hä boş, jübi doly bolandan, Goý, jübi boş, ýürek buýsançly bolsun. *** Bu dünýäde at-abraýa çapmaly, Hoş habary hoş habara sapmaly, Özi ýykar durar ýaramaz zadyň, Ýagşy zady bolsa gözläp tapmaly. *** Durmuş-da bu, geň-taňlyklar bolup ýör, Daş-töwerek ähli zady bilip ýör. Biz-ä ony ejiz saýyp degemzok, Ol hem bizi gorkak saýyp gülüp ýör. *** Ussatlary çalýan sazy beýgelder, Pasyllary elwan ýazy beýgelder, Yaşa sen il-güni beýgeltmek üçin, Seni iliň-günüň özi beýgelder. *** Aýyp zatdyr ýaşap ýörmek san bolup, Ýaşa dünýäň gül ýüzünde hal bolup, Ýitip gitmez hergiz edilen günä, Bukudadyr, çykar şum ykbal bolup. *** Gaýgyçyl adama giň jahan dardyr, Ýolda ownamasaň, üstünlik ýardyr, Ynam bolan ýerde güýç bolar hökman, Ynam ýok ýerinde ejizlik bardyr. *** Bagtsyz bendäň kalbynda ba:ş bolmazmy? Kemsineniň gözünde ýaş bolmazmy? Da:ş bilen urana aş hödür etsek, Ertir ýene elinde da:ş bolmazmy? *** Yzymdan ogrynça bakylan eken, Her zatlar aýdylan, dakylan eken, "Jan" diýilse, hormat goýuulýar öýtdüm, "Jan" bilen aýagma kakylan eken. *** Ýatan bolsaň, zat berilmez "al" diýlip, Ýas ýerine çagyrylmaz "gel" diýlip, Öwülmegne mätäç däldir gyzyl gül, Ýandak islär öwülmegiň "gül" diýlip. *** Köp ýaňran sözünde tutulýar mydam, Az gürlän beladan gutulýar mydam, "Men"diýip, döşüne sesli kakýanyň, Ýeňsesinden sessiz itilýär mydam. *** Hakykat öýdeniň hyýaldyr görseň, Gizlindir öýdeniň aýandyr görseň, Emelsiz ýassykdaş sataşan erkek, Ne-hä erkek, ne-de aýaldyr görseň. *** Ünsli garap töweregiň-daşyňy, Gysganmagyn bir mätäçden aşyňy, Ýetimiň başyny sypan adamyň, Hudaý sypar perzentleriniň başyny! *** Gijäň ýary. Jana dözüp otyryn, Dünýäniň matalyn çözüp otyryn, "Okanlar gaşyny çytmasyn" diýip, Bir söz ýazyp, on söz çyzyp otyryn. *** Käte joşup, aýdym boldum, heň boldum, Käte dymyp, aňlamaza geň boldum, Ýumuş bilen gatnap bolgusyza men, Göre-bile bolgusyza deň boldum. *** Ajap ymaratlar salan kaýdadyr, Saz döredip, ilki çalan kaýdadyr, Altyn ussasyny, baý, öwýärler-ä, Altyny çägeden alan kaýdadyr? *** Kese-kese bakma, eliňi ber sen, Köplük nirä bolsa, oturma,ýör sen, Öýkeläp ýörme-de mydam il-günden, Käte özüňdenem öýkeläp gör sen! *** Töhmet atdyň begenene, gülene, Töhmet atdyň oturana, galana... Üýtgäp, nдmд цwrьldiň sen-bilemzok, Il-ä öňki, üýtgemedi ýalana! *** Iş bitirip, töre geçene gülýär, Ynanyp, ýüregin açana gülýär, Kellesine telpek geýer ýaly däl, Köýnegniň iligi gaçana gülýär. *** Leýli bar Mejnun dek söýjek tapylsa, Gürrüň bar tagamyn duýjak tapylsa, Taýyn men bedewiň naly bolmaga, Işigine kakyp goýjak tapylsa. *** Çat açan çüregi seplejek ýokdur, Şaglap gaýdan sili beklejek ýokdur, Guda bolan eklär diňe gyzyňy, Tutuş tohumyňy eklejek ýokdur. *** Ar-namysly ömür süren gerekdir, Öz aýbyny özi gören gerekdir, Tobanyň gapysy hemişe açyk, Diňe adam bolup baran gerekdir! *** Gürrüň berip, özi gülýäni gördük, Aga "gara" diýip bilýäni gördük, Uly iliň sygýan giň köçesine, Ýeke özi sygman gelýäni gördük. *** Durmuşyň oýny kän, bolawer taýyn, Elden gitjek zat kän, tutawer gaýym, Azap çekip, gapysyn men açsamam, Törüne başgalar geçdi bu jaýyň. *** Umytly bakany golda, Hudaýym, Bedewi büdretme, ýolda, Hudaýym, Küýseýäne ýollap Karunyň mülkün, Maňa göwündeşi ýolla, Hudaýym! *** Ýagşy görsem, başym atyp barýaryn, Ýaman görsem, sowlup ötüp barýaryn, Bagtlydyryn: ile bahyllyk etmän, Sag-aman ýetmişe ýetip barýaryn. *** Gül gowşurdum, goşgy düzdüm, ýatmadym, Oňa ýetmek üçin näme etmedim?!.. Ýatlama ýaşlygyma äkitjek boldy, Garrylykdan utanamsoň gitmedim. *** Bil guşalgy bolsa, ýolumyz taýýar, Goldaw zerur bolsa, ilimiz taýýar, Akyl berjek dynjyn alsyn bir çetde, Kömek berjek bolsa, pi:limiz taýýar. *** Ýiten zatlaň bary düýnüň içinde, Adam ýaşar ýörer synyň içinde, Ýiti gylyç güjeňlemez özüni, Ses-üýnsüz durandyr gynyň içinde. *** Kän gülme, samsykdyr öýdüläýmesin, Az gürle, ýanyňdan gaýdylaýmasyn, Hergiz ýuwaş görüp, degme adama, Gizläp ýören zadyň aýdylaýmasyn. *** Galyň buzuň bir gün erärne garaş, Doňup galan bagtyň ýörärne garaş, Kiçijik gowy zat dörän ýerinde, Uly gowy zadyň dörärne garaş. *** Akly bolsa, ýas ýerinde gülen ýok, Dogry sözläp, utanjyndan solan ýok, Batyrlygy öwreden ýok birine, Birinden öwrenip sahy bolan ýok. *** Adyňy ýüregne gaýan dogandyr, Maşgalaň namysyn aýan dogandyr, Bir bela uçrasaň, agaň, iniň däl, Düýşünde tisginjek aýal dogandyr. *** Atalaryň zer dänesin algyn sen, Hiç könelmez, ýüregiňe salgyn sen: Haly saýyp ýören bolsaň öz göwnüň, Iliň göwnem keçe dдäldir - bilgin sen. *** Mekirjedir gülüp sözleýän bolsa, Dost däldir syryny gizleýän bolsa, Bagtlysyň, adam, eger-de ogluň, Gündiz ýatyp, gije gezmeýän bolsa. *** Goja diýdi: "Mydam haýyrda ýörgün, Näkesden daşda dur, gowyny görgün, Uly ýaman zadyň üsti hemişe, Owunjak zatlardan açylýar bir gün". *** Dana kişi ada çaparmy, gardaş? Boş kelläni başgap ýaparmy,gardaş? Görnüp duran zady görmeýän adam, Heý-de, akylly söz taparmy, gardaş? *** Kim jaý gurar, kimse salýandyr ýoly, Kim mal bakar, kimse işleder pili... Öwnere zady bar çykarmaz sesin, Öwnere zady ýok irizer ili. *** Durmuşdyr: büdreseň, iteren bolar, Ýykylsaň, ýetişip göteren bolar, Agaç bar ýerinde paltaň bolşy deý, Sypaýy bar ýerde gödegem bolar. *** Biri eýdip ýykmalydygyn aýtdy, Biri beýdip ýykmalydygyn aýtdy, Maslahatyň haýsyn tutjagyn bilmän, Orta çykan pälwan güpüräp gaýtdy. *** Kalpda - Perwedigär, dilimde - sena, Mert adama - hemdem, ejize - pena, Meni tanap, soň ýigrenseň aýby ýok, Tanaman ýigrenip, gazanma günä! *** Il-gün aýna, ähli zady duýýa-la, Kimdigiňi aýlap-öwrüp diýýä-le, Dogry sözli hergiz duzdan ant içmez, Gerekdir ol ýalan sözi diýýäne. *** Taryhda galan söz hergiz bozulmaz, Geýiber, çyn mata asla sozulmaz, Durmuşda her zadyň öz orny bardyr, Halynyň üstünden keçe ýazylmaz. *** Il-gün aýdar daşdygyň ýa gumdugyň, Lukman aýdar nämäň zyýan, emdigin, Hiç zat aýdyp bilmez çyzgalan balak, Emel aýdar çyn pälwanyň kimdigin. *** Kimsäň göwni ýyldyz bolup bakmakda, Kimsäň göwni uçut gaýa çykmakda, Parhsyz garamaň siz körzehinlere, Zehindirler zehinlini ýykmakda. *** Ýaman zatdan çalt sowmaly gözüňi, Saldarlap diýmeli aýtjak sözüňi, Ýas ýerinde edep saklap bilmeýän, Toý ýerinde masgaralar özüni. *** Tebigat - syr, başy yratman gozmaz, Geň galdyrman, sowal döretmän goymaz, Her zaman ýaratsa Zöhre,Tahyry, Garaçomagy-da ýaratman goýmaz. *** Howpy öňden duýup gaçan ýylgyrýar, Bäsleşikde ara açan ýylgyrýar, Gulp buýsanýar: "Göwräm ullakan" diýip, Baş ýaýkap, kiçijik açar ýylgyrýar. *** Öz iýjegin özgä beren mertdiler, Soňra birin-birin gözden ýitdiler, Meger, olar öz ýaşajak ýaşynam, Söwer dostlaryna goýup gitdiler. *** Durmuşyň özüňki, özüňki ýoluň, Arzuwyň özüňki, özüňki päliň, Saňa takdyryňy beren il däl-ä, Zeýrenip ýörmäň nä ýanynda iliň? *** Çaga bolup giden ulalyp geldi, Jübüsi boş giden pul alyp geldi, Bedew besläp ýola saldyk biz ony, Yzyna eşekli dolanyp geldi. *** Mejnun bolmaz bir gyz söýeni bilen, Pir däldir geýimin geýeni bilen, Her kişiden Ümür Esen çykaýmaz, Özüne "mirasgär" diýeni bilen. *** Ynananyň gorpa itmesin, dostum, Mis altyn deregne gitmesin, dostum, Käbir zadyň ýiteniniň aýby ýok, Ataň dakan ady ýitmesin, dostum. *** Berilmedik zady küýsemän, ýürek, Berlenje zat bilen oňmagmyz gerek, Näçe jan etseňem, ýagdaý üýtgemez: Hamyryndan uly bolmaýar çörek. *** Yzlap mert ärleriň yzyn taparyn, Gözläp danalaryň közün taparyn. Maňa ýagtylykda ýol görkeziň siz, Garaňkyda ýolum özüm taparyn! *** Şem ýanar - Gün nurun saçança bolmaz, Adam emlär - Hudaý seçençe bolmaz, Öýüň törün nurly gelin alsa-da, Ah, törde oturan ejeňçe bolmaz. *** Mert namartdan çörek diläýmez hergiz, Samsyk dogan derdiň biläýmez hergiz, Daşdan uçýan, daşa gonýan bürgüdiň, Ejizlik golaýna geläýmez hergiz. *** Zehinlä göriplik kim üçin aýyp, Zehinliň gybaty kim üçin keýp, Şire "şir" diýmegi näçe kyn göräý, Yzy aýdar: "Bärden şir geçdi!" diýip. *** Mekir ýanaşanyn ýolup galýandyr, Idegsiz agaçlar solup galýandyr. Ata-ene gidenden soň dünýäden, Doganyň il biri bolup galýandyr. *** Kimdi ozal bitmeziňiz bitiren? Kimdi ozal ýetmeziňiz ýetiren? ...Ah, dogan öňküdir, gatnaşjakdyr-la, Öňki däl-дä ýanyndaky oturan! *** Bagtly bolan barmy, heý, ýaman pälden? Ýagşy bolan barmy aýp gözläp ilden? Ne-hä emel bilýäň, ne-de güýjüň bar, Geň galýaryn: neçüýn ýapyşýaň bilden? *** Gorkýaryn goç ýigit jowranar öýdüp, Gymmat bahaly zat owranar öýdüp, Birin ýigrenmekden çekinýärin men, Çekinemok biri ýigrener öýdüp. *** Durmuşda keýp edip güleňokmy nä? Beslenip toýlara geleňokmy nä? Galdyr başyň, Güni batyran Hudaý, Daňy-da atyrýar, bileňokmy nä? *** Käte köz men, käte ot bolup ýörün, Ýagşa dost, ýamana ýat bolup ýörün, Hudaý maňa uly söýgi joşupdyr, Ony ile paýlap, şat bolup ýörün! *** Durmuşyň oyny köp, kaýyl edýändir, Gül berer, gapanyn taýyn edýändir, Köplenç gadry bolmaz görünýän zadyň, Görünmeýän zatlar maýyl edýändir. *** Söz gudrat - akylly beýan gerekdir, Özüni şer işden aýan gerekdir, Haýry ýok işige gelen baýlygyň, - Töre geçirmäge aýal gerekdir! *** Ýumşuň merde düşse, bitdigi bilgin, Çyn dost öýkelese, ýitdigi bilgin, Öý içinde gapjyk köpelen bolsa, Rysgal-döwletiň gitdigi bilgin. *** Ejem jan diýipdi: "Gara göz, balam, Hyrsyz kişilerden bolmasyn kinäň, Ýarak it dandamaz golaý barany, Oňa parhy näme samsygyň, danaň". *** Ömür gysga, hergiz bikär ýatmaň siz, Ýaşaň, işläň, atsyz- sorsuz ýitmäň siz. Her agaçdan dutar ýasap bolmaýar, Her adamdan akyl tama etmäň siz. *** Durmuşdyr: büdreseň, iteren bolar, Ýykylsaň, ýetişip, göteren bolar. Gülüň bar ýerinde tikenem bardyr, Sypaýy bar ýerde gödegem bolar. *** Goja diýdi: "Söz bar, utar ýat beklän, Hergiz ýöwselligiň alnynda çökmäň, Bu gün agyr ýüke döz gelen gerden, Ertirki ýüke-de döz geler hökman!" *** Bir gün begenersiň, bir gün solar sen, Bir gün ýykylarsyň, bir gün galar sen, Özüňden gorkmagyn - zehin açylar, Özüňden utangyn - adam bolar sen. *** Ak ýürek şer işe iterýän däldir, Agyr ýüki her kes göterýän däldir, Başy zeýrenç bilen başlanýan işiň, Soňy hergiz şowly gutarýan däldir. *** Hergiz ejiz sözi alman dahana, Işle yadawlygy etmän bahana, Dünýä bizden tamakindir bir zatlar, Ýogsam gelermidik ýagty jahana. *** Ýektünek ili söýermi, heý-de, Namysly işlemän iýermi, heý-de? Parhy näme: otyrmy ýa dik durmy, Akmak akylly söz diyermi, heý-de? *** Erjel maksadyna ýeter biguman, Haram baýlyk durmaz, ýiter bigьman, Öz günäsin ötüp bilmeýän adam, Özgäniň günäsin öter biguman. *** Kä işim şowuna, monça bolýan men, Kä büdreýän, ýaprak ýaly solýan men. Bir görseň özüm sygmaýan dar otag, Bir görseň ähli zat sygýan dünýä men. *** Ýüzler ajy söze solmaýarmy nä! Bagt duýdansyzja gelmeýärmi nä! Ýitirilen gymmat zat tapyljak bolsa, Wah, ozal ýitmände bolmaýarmy, nä! *** Bir zat soramakçy, siz maňa aýdyň: Ýakynyň sekmese, nähili öýdür? Erkek dogan gelse - adaty gürrüň, Aýal dogan gelse - kiçijik toýdur. *** Alkyşly, sogaply hünärler bardyr, Zemin görki arça, çynarlar bardyr, Öçügsi däl bolsa ,dost, durmuşymyz, Ýagty saçyp ýören çyn ärler bardyr. *** Toý gyzyksyz geçer ýaşlar bolmasa. Ýüzük görksüz ajap gaşlar bolmasa. Kiçi adam gurar uly şäheri, Köşk gurulmaz kiçi daşlar bolmasa. *** Durmuşdyr, müzzerme, başyňy galdyr, Bolmajak zat ýokdur - berk ýapyş, boldur! Begen sen, gazansaň kiçijik ýeňşi, Ullakan ýeňişi getirýän şoldur! *** Gidiber, maksada elter ýol seni, Hergiz terk etmesin ýagşy päl seni. Ýaşa gözüň dikmän iliň zadyna, Derejeläp töre geçi:r il seni. *** Et tapylsa, düzer ýaly çiş bardyr, Degmän, ýuwaşda-da ýiti diş bardyr. Eýdip-beçdip öýkünse bor bilbile, Bilbil bolup dogulmakda iş bardyr! *** Sabyrlylyk bir gün bagta sapýar, dost, Azaphon agtaran zadyn tapýar, dost. Äga bolaly biz arzan zatlardan, Olar gymmat zadyň öňün ýapýar, dost. *** Bagt gerek, dünýäni süreriň ýaly, Goldaw gerek, ganat gereriň ýaly, Men hemişe ýalňyzlykda agladym, Köpçülikde gülüp ýörerim ýaly. *** Zehinsiz köplükdir - rehimsiz daraň, Zehinli seýrekdir - çaga deý goraň. Bagtyň nämedigin bagtly bilmez, Bagtyň nämedigin bagtsyzdan soraň! *** Gödegiň sözünde ýakym boljakmy?! Sadyr atan suwda akym boljakmy?! Gadrym bilen uly adamlar barka, Meniň ownamaga hakym boljakmy?! *** Begeneni bardyr, solany bardyr, Ýykylany bardyr, galany bardyr, Bilip goý: köp puluň bardyr haramy, Köp sözüňem hökman ýalany bardyr. *** Bagtym gözläp, ahyr saňa ýetdim men, Söýgiň zerli gapysyny itdim men, Bu gün bolsa baş ýaýkap, ýok , senden däl, Ýalan wada, ýalan sözden gitdim men. *** Ekilmedik ýerde biteni bardyr, Gep-gybat içinde ýiteni bardyr, Baýlyk baryn toplap, nesillerine, Öýke-kine goýup gideni bardyr. *** Sen kiçi adamy ejizdir bilme, Ýaňsy bilen garap, üstünden gülme, Altyn teňňe kiçijikdir hemişe, Kiçijikdir pili tükgerdýän gülle! *** Ysgalman ötülse, güller haýranmyş, Dür söz diňlenmese, diller haýranmyş, "Nämüçin bu dünýä geldikä?" diýip, Ömri boş geçene ýyllar haýranmyş. *** Biraz salym dynç bermekçi özüme, Entek ynamym bar b:ildir dyzyma, Deňizem hemişe joşmazdan ozal, Assa-ýuwaş çekilýändir yzyna. *** Ejizjedir ýördük - baş oldy, Golaý ýerdir öýdüp ýördük - daş oldy, Iner berenimiz salama gelmän, Iňňe berenimiz garyndaş oldy. *** Gaýgyly gürrüňe gülen barmydyr? Aýdylmasa, syry bilen barmydyr? Heniz dogmadykdan ogully bolup, Dogramçadan ýagly bolan barmydyr? *** Kimse gidip barýar, kimseler gelýär, Kimse sortduryp dur, kimseler gülýär, Galyňdan ýukalyp, köpden azalyp, Adam giç, juda giç düşünýär dünýä. *** Ynha, ýetip geldi şol gara günem, Tor diýdi: "Siz barmy-bardyryn menem". Balyklara gülmäň näme balyjak, Şol tor ulalaňda aparar senem! *** Güýz şemaly şuwlaýar. Daňy ýatman atyryn, Etmeli iş juda kän, haýsy birin bitirin? Pellehana daşda däl - begener çapyksuwar, Pellehana daşda däl - gama batyp otyryn. *** Göz bar ýagşy zady görerim ýaly, Söz bar ile paýlap ýörerim ýaly, Töweregime bagt diläp ýaşaýan, Özüm bagtly ömür sürerim ýaly. *** On dört ýaşda ele alanym meniň, Bolan däldir sözde ýalanym meniň, Gitsem, ak kagyzlar agymy aglap, Gölegçä goşular galamym meniň! *** Açylan aýbyňy ýapyp bilmersiň, Ýalan zady çyna sapyp bilmersiň, Daşyň arasynda gizlenen daşy, Näçe gözleseňem tapyp bilmersiň. *** Abraý – akyl bilen alan, seniňki! Şöhrat – tarp ýerden ýol salan, seniňki, Galam ýetdi – beýik bolup bilmedim, Beýik bolup doglan, galam seniňki! | |
|
√ Birden gopan kyýamat, eý, soňsuz rehmet kylan... / Goşgular - 05.11.2024 |
√ Metamorfoza / Goşgular - 23.08.2024 |
√ Mähremlikden nyşan sen... / Goşgular - 08.05.2024 |
√ Rubagylar / Goşgular - 02.07.2024 |
√ Gözeller şasy / Goşgular - 25.08.2024 |
√ Baýrak / Goşgular - 30.09.2024 |
√ Dowamat / Goşgular - 08.08.2024 |
√ Şert / Goşgular - 09.02.2024 |
√ Täze rubagylar / Goşgular - 29.09.2024 |
√ Eý, aşyklar, eý, aşyklar mezheb-u din yşkdyr maňa... / Goşgular - 27.08.2024 |
Teswirleriň ählisi: 0 | |