MUGALLYMNAMA / liriki poema
Hat – sowgat agzalsa,
Mekdep agzalsa,
Seniň sada keşbiň, ýatda mugallym!
Çalaran başyňa gurban bolaýyn,
Hany, geçmişiňi ýatla, mugallym!
O döwrüň alymam, pälwanam sendiň.
Gije-gündiz güýç topladyň gollarňa.
Ýüregmizde uly söýgi besleýäs,
Ýigriminji ýyllaň mugallymlarna.
Nirä barsaň, täze mekdep açmaly,
Garşy çykmalydyň gara buluda.
Direktoram,
Mugallymam özüňdiň,
Sen boldyň mekdebiň garawuly-da.
Gündizine köne kepbäň içinde,
Çagalar çalartsa gara saçlarňy.
Agşamlarna
Likbez açyp, ýörite
Şo ýerde okatdyň ýaşytdaşlarňy.
... Çalaran başyňa gurban bolaýyn,
Bir dem geçmişiňi ýatla, mugallym!
Dürdäne sözlerňe maýyl biz, maýyl,
Mähriban sypatyň ýatda, mugallym!
Her sapakda bir poema döredýäň,
Belki, poemadan gymmatdyr hasam.
Bagtly ýaşlyk hakda döretseň käte,
Agyr geçmişlere bagyş edýäň käsin.
Ana, şonda welin, çytylýar gaşyň,
Uruş,
Açlyk,
Ölüm ... diýmäýin yzyn.
Ýene mähir bilen ýugrulan käriň,
Sen eziz hossary oglanyň – gyzyň.
Eliňde saklaýaň dünýäň açaryn,
Täzelikçi, hemme işden habardar.
Her kim bilmedigin senden soraýar,
Seniň durmuş ýoluň şeýle, gadyrdan!
Seniň durmuş ýoluň şeýle, gadyrdan!
Ýamany ýigrenip,
Ýagşyny söýýäň.
Öz ornuňda päk göwünli şahyr sen,
Hakykaty özgelerden öň duýýaň.
Belki, muny özüň duýýanam dälsiň,
Birden Amerikany açyp otyrsyň.
Birden hemra bolup magellanlara,
Deňizden deňize geçip otyrsyň.
Birdenem syn edýäň gazaply jeňe,
Watan üçin gurban bolan ençeler.
Ýöne welin ýeňiji sen,
Ýeňiji,
Kär edip bilenok ganly penjeler.
Hawa, baky ýeňiji sen, ýeňiji,
Nesliňe-de öwredýärsiň ýeňmegi.
Kalbyň mydam asman ýaly päkize,
Ýazgarýaň hemişe dawa – jeňleri.
Şoň üçinem, söýgüli sen,
Söýülýäň.
Şoň üçinem, her ýürekde ornuň bar.
Okap berjek bir okuwçyň hatyny –
Gör, ol sizi hormatlaýar –
Guwanýar.
“Ganat kakýar uçrum eden guşlaryň,
Eýe bolduň ajap käre, mugallym.
Wagtyndan öň gyraw düşen saçlaryň,
Belki-de, biz sebäpkäri, mugallym.
Sen hakda gazal bar ýagşydan – ýagşy,
Seniň adyň boldy ýürekleň nagşy.
Az heniz wasp etse, onlarça bagşy,
Çekim berip goşa tara, mugallym.
Her gasynyň adam hakda alada,
Her ädimde garşy durýaň galada.
Taplana-taplana, döndüň polada,
Alkyş bolsun sen dek zora, mugallym.
Sen neneň mähriban,
Nähili gerçek!
Keşbiň bir ýönekeý – ýüregiň goçak,
Haýsy ýere barsaň – gapylar açyk,
Hormat bilen geçýäň töre, mugallym.
Görünýärsiň gül – gunçanyň içinden,
Hormatly müň salam alýaň geçenden,
Söýgimiz egsilmez, uludyr çenden,
Seniň kimin howandara, mugallym!”
Okuwçylaň sanardan kän ahyryn,
Hersiniň kalbynda şunça söýdi bar.
“A” harpyndan başlap, alyma çenli
Ýol geçenler –
Diňe saňa minnetdar.
Biziň ýadymyzdan çykanok hergiz,
Ýigrenişiň ikiýüzli ogryny.
Ýürekden syzdyryp,
Sargardyň hergiz,
“Aýdyň hakykaty, goldaň dogryny”.
Hakykatçy bolmak,
Watany söýmek –
Gursaklara guýýan öwüt-ündewiň.
“Aňsaňyz pikirni bahylyň, şugluň,
Ýanynda otyrdyň gara kündügiň.
Olary dost diýip geçirsiň töre,
Ýowuz ýagdaýlara duş eder seni.
Unutmaň sözlerin Magtymgulynyň:
“Syryň ile ýaýyp paş eder seni”.
Bu sözleň üstüne goşup bir zady,
Öwran-öwran gaýtalardyň, mugallym.
Bir tymsaly gürrüň beren mahalyň,
Durmuşdanam telim mysal alardyň.
Şol mysallaň biri meniň ýadymda,
Dürli sypat bilen nygtapdyň muny.
Diýipdiň:
“Bu zandyýaman näkesler,
Ýasama abraýyň,
Nebsiniň guly”.
Gazetde okapdym şeýle felýeton,
Onuň gahrymany Goşaýew Ýaran.
Näçe çalyşsa-da olaň başlygy,
Her täze gelende bolýarmyş ýaran.
Ýygy – ýygdan girip kabinetine,
Daş çyksa-da dikilýärmiş gaşynda.
Ýylgyrsa – ýylgyryp,
Gülende – gülüp...
Şeýdip, onuň et galýarmyş dişinde.
Bir ten – bir jan diýip başlyklar bilen,
“Myş – myş” ýaýradýamyş töwerek – daşa.
Galplyk bilen adamlary gorkuzyp,
Daýanyp gezýärmiş ol garyndaşa.
Niçikmi,
Niçikmi, ýagdaýlar üýtgäp,
Eşdiläýse başlygyň aýryljak sesin.
Ynjydylan ýaly,
Öýkelän bolup,
Kesýämişin derrew baryp – gelmesin.
Olaň wezipeden aýrylan güni,
Heşelle kakýamyş hemmeden ilki.
Ýöňkäp başlaýamyş kemçilik baryn,
Bolup ýörşi ile gülkümiş – gülki.
Bu kezzabyň “garyndaşlyk oýnundan”
Ýokmuş asla o bendeleň habaram.
Saýasynda gezip sada agalaň,
Onuň bolsa gapjyklary gabaran”.
Şular hakda gürrüň eden mahalyň,
Ýüzüň üýtgäp,
Çytylardy gaşlaryň.
Şu tetelli näkesleriň pikiri,
Aňyna bir siňmäwersin ýaşlaryň.
Ine, şeýle mähir, alada bilen,
Herimizi çagaň ýaly ugratdyň.
Ýigrendirip betpygyly,
Betpäli,
“Bütin bir ýyl ner gezmäni” öwretdiň.
Seň mertebäň dilden düşmez hiç haçan,
Ýüreklermiz urup durka gursakda.
Beýikdigin özüň bilýäň bu käriň,
Öňem şeýle rowaýat bar bu hakda:
– Bir geýim,
Bir nahar,
Birem kär berjek,
Näme gerek bolsa, saýla – diýenler.
Şa nahar deregne kellaýak dilän,
Geýim üçin ol soranmyş ol bir possun.
– Kär deregne beriň mugallymçylyk –
Indi meň lakamym “mugallym” bolsun.
Iň kiçijik käri saýladyň diýip,
Sebäbini sorapdyrlar o şadan.
Mugallymlyk – özboluşly şalykdyr –
Uzaldar ýaşyňy müňlerçe adam.
Bu jogaba haýran galyp halaýyk,
Ýene ony çykarypdyr tagtyna ...
Gadyrdan, mugallym,
Ýoldaş, Mugallym!
Gözüm gidýär seň egsilmez bagtyňa.
Gör, nähili kötel-kötel menziller,
Gör, nähili agyr,
Ýol daş mugallym!
Nirede bolsaňam hemaýatçy sen,
Sen biziň bilensiň, ýoldaş mugallym!
Begmyrat USSAÝEW.
